نگاهی به مبانی فقهی پیوند اعضا در فتاوای مقام معظم رهبری نسخه متنی

بحث ضرورى در اين جا نگاهى گذار به مبانى و آراى فقها در اين حديث است. مهم ترين آن ها عبارت است از:

1. شيخ انصارى بر اين باور است كه حديث لا ضرر احكامى را كه عمل به آن ها موجب ضرر است، برمى دارد، همانند قاعده لا حرج كه احكام حرجى را برمى دارد، به نظر وى، مدلول قاعده لا ضرر، نفى حكم شرعى ضررافرين است. بنابراين در حديث با نفى مسبب(ضرر) سبب (حكم ضررى) نفى شده است. (22)

2. آخوند خراسانى مدلول حديث لا ضرر را نفى حكم ضررى، به صورت نفى ادعايى موضوع مى داند; همانند «لا شك لكثير الشك » ايشان مى نويسد:

مدلول حديث نفى احكام ضررى، نفى ادعايى موضوعات ضررى است. (23)

3. شيخ الشريعه اصفهانى مدلول حديث را نهى مولوى تحريمى در ضرر رساندن دانسته است. هر چند «لا ضرر» جمله خبريه است ليكن دلالت بر نهى مى كند; مانند جمله «يعيد الصلاة » كه در مقام انشاست و دلالت بر وجوب اعاده نماز مى كند. وى در اين باره مى نويسد:

مدلول قاعده، نهى تكليفى و حرمت ضرر رساندن است. (24)

4. فاضل تونى قائل است كه حديث لا ضرر هر گونه ضررى را كه تدارك شرعى نشده باشد نفى مى كند: