2. روايت عذافر - نگاهی به مبانی فقهی پیوند اعضا در فتاوای مقام معظم رهبری نسخه متنی

مدلول حديث لا ضرر نفى ضررى است كه از نظر شارع جبران و تدارك نشده باشد. (25)

5. امام خمينى بر اين باور است كه لا ضرر حكم حكومتى است و مى نگارد:

سخن پيامبر اكرم(ص) كه فرمود: «لا ضرر و لا ضرار» از احكام حكومتى است كه حضرت به عنوان حاكم و رهبر بيان كرده است. (26)

نقد و بررسى هر يك از اين مبانى و بررسى پى آمدها و اثار آن ها از حوصله اين نوشته خارج است. در خور توجه است كه بر اساس برخى از مبانى، قاعده لا ضرر هيچ ربطى به حرمت اضرار به خويش ندارد، مانند مبناى پنجم و بر اساس بعضى از مبانى، روايت دلالت بر مدعا دارد; مانند مبناى سوم.

اما بر اساس مبانى ديگر اگر چه قاعده بر حرمت ضرر رساندن به خويش دلالت مطابقى ندارد ولى مى توان گفت كه به دلالت التزامى، بر اين مدعا دلالت دارد; زيرا نفى احكام ضررى از سوى شارع با جواز اضرار از نظر عرف و عقلا، قابل جمع نيست. از اين روى شيخ انصارى با اين كه مدلول قاعده را نفى حكم ضررى دانسته است، اما مى نگارد:

فقها در استدلال به قاعده لا ضرر ميان اضرار به خويش و اضرار به غير فرق نگذاشته اند. (27)

2. روايت عذافر

حضرت موسى بن جعفر(ع) در پاسخ اين پرسش كه چرا خداوند خمر، مردار، خون و گوشت خوك را حرام كرده است، مى فرمايد:

ان الله تبارك و تعالى لم يحرم ذلك على عباده و احل لهم ما سواه من رغبة منه فيما حرم عليهم و لا زهد فيما احل لهم و لكنه خلق الخلق فعلم ما تقوم به ابدانهم و ما يصلحهم فاحل لهم و اباحه تفضلا عليهم لمصلحتهم و علم ما يضرهم فنهاهم عنه و حرمه عليهم ; (28)

خداوند اين امور را بر بندگانش از روى بى رغبتى خود حرام نكرده و آن چه را حلال كرده از روى دلبستگى خويش نبوده است; بلكه خداوند مخلوقات را افريد و دانست قوام بدن هاى آن ها و مصلحت انان به چيست.پس آن ها را برايشان از روى تفضل مباح كرد و دانست چه چيزهايى به انان ضرر مى رساند پس انان را برحذر داشت و بر انان حرام كرد.