نگاهی به مبانی فقهی پیوند اعضا در فتاوای مقام معظم رهبری نسخه متنی

مردار از آن رو كه فساد و افت بدن را فراهم مى كند، حرام شده است.

در روايت، علت حرمت مردار، فاسد شدن بدن دانسته شده است. براساس قاعده «العلة تعمم و تخصص » هر چيزى كه موجب فساد بدن باشد حرام است و قطع عضو، موجب فساد بدن است پس حرام است.

نقد و بررسى: استدلال به اين روايت نيز تمام نيست; زيرا:

اولا

در سند روايت محمدبن سنان است كه در رجال تضعيف شده است; مگر برابر بعضى از مبانى. (39)

ثانيا

مى توان گفت كه جمله «لما فيها من فساد الابدان » حكمت است نه علت. بنابراين قاعده كلى از آن استفاده نمى شود (مگر بر مبناى كسانى كه مى گويند: حكمت همانند علت موجب تعميم حكم است هر چند مانند علت موجب تخصيص نيست.» (40)

شاهد اين ديدگاه، ورود همين عنوان در بعضى از روايات است. با آن كه بى شك حكمت است نه علت; از جمله گفته شده كه امام صادق(ع) در پاسخ شخصى كه از ناراحتى معده شكايت مى كرد فرمود:

تغد و تعش ولاتاكل بينهما شيئا فان فيه فساد البدن ; (41)

صبحانه و شام بخور و ميان آن دو چيزى نخور; زيرا سبب فساد بدن مى شود.

پر واضح است خوردن غذا بين صبحانه و شام حرام نيست با اين كه در روايت موجب فساد بدن دانسته شده است.