نگاهي به تاثيرات افزايش قيمت نفت بر اقتصاد جهان وايرانابتکار -تحليلگران اقتصاد و نفت دنيا ديگر اميدي به بازگشت دوباره قيمت نفت به رقم هاي پايين سال هاي قبل ندارند و در عوض از هفته هاي اخير شمارش معکوس براي قيمت سه رقمي نفت و پيوستن اين مايع حياتي به جمع 100 دلا ري ها را آغاز کرده اند.طي چند روز گذشته توافقات سياسي در برخي مناطق استراتژيک و در مقابل تشديد تنش ها در نقاطي ديگر قيمت نفت را در محدوده 95 تا 96 دلار با فراز و فرودهاي آسانسوري مواجه کرد.اما آنچه که کارشناسان در وقوعش ترديدي ندارند روز تاريخي موعودي است که در آن قيمت نفت به مرز 100 دلار تا پيش از پايان سال جاري ميلادي خواهد رسيد.اين روز تاريخي شايد همين هفته بعدي و يا يکي از روزهاي ماه آذر باشد.بانک مرکزي ايرلند طي گزارشي اعلام کرد، قيمت جهاني نفت تا پايان سال 2007 ميلادي به بيش از 100 دلار در هر بشکه خواهد رسيد.رويترز ضمن اعلام اين مطلب به نقل از پل هاريس کارشناس ارشد بانک مرکزي ايرلند افزود: گسترش تنشهاي سياسي بين المللي، کاهش ذخاير انرژي آمريکا و افزايش سفته بازي مهمترين علل افزايش قيمت نفت طي هفته هاي اخير به شمار مي رود.اگر سقف توليد اوپک تا پايان امسال افزايش پيدا نکند، قيمت نفت بار ديگر رکوردهاي جديدي را بر جاي خواهد گذاشت.کاهش ارزش دلار نيز نقش مهمي در رشد قيمت نفت داشته است.بانک بي ان پي پاريباس به تازگي درگزارشي اعلا م کرده که هرچند انتظار مي رفت کاهش رشد اقتصادي آمريکا موجب کاهش قيمت نفت شود، ولي افزايش مستمر قيمت ها ادامه دارد و قيمت نفت طي روزهاي اخير بين 92 تا 97 دلا ر در نوسان بوده است و هر لحظه امکان افزايش قيمت نفت به بيش از 100 دلا ر وجود دارد.دليل اين رشد قابل توجه اما به راحتي قابل لمس و درک است و آن اينکه بازار نفت به شدت نسبت به تحولا ت خاورميانه حساسيت نشان مي دهد.رشد تقاضا، افزايش ارزش يورو در برابر سقوط دلار، کاهش و يا تثبيت توليد، گسترش تنش هاي سياسي بين الملي و... مهمترين عواملي هستند که به گفته کارشناسان بين المللي قطعا قيمت نفت را به مرز 100 دلار مي رساند.به تعبير ديگر جمهوريخواهان جنگ طلب ايالا ت متحده و متحدان اروپايي آنان، تشديد فعاليت هاي تروريستي و تحت تاثير قرار دادن منطقه خاورميانه، تشديد حرکات راديکالي در برخي مناطق نفت خيز جهان و سياست هاي توليدکنندگان عمده نفت درخليج فارس، اوپک يا کشورهاي غيراوپک از جمله متغييرهاي تاثير گذار در معادلا ت چند مجهولي تعيين کننده قيمت نفت مي باشند.تا جاييکه حتي تصميم اوپک براي افزايش 500 هزار بشکه اي توليد از ابتداي نوامبر نيز نتوانست از قيمت ها را کنترل کند صعودبي سابقه قيمت هاي نفت همراه با سقوط کم سابقه دلار با سرعت هاي توفاني همچنان به پيش مي رود.فعلا فقط 4 دلا ر ناقابل ديگر تا 3 رقمي شدن نفت باقي مانده است.آخرين برآوردهاي انجام شده بهاي نفت نسبت به مدت مشابه سال قبل بيش از 63 درصد رشد داشته است; واقعه اي عجيب که برنامه سالا نه و البته چشم انداز چندين ساله دولت ها را تحت الشعاع قرار داد.گرچه بلومبرگ آخرين قيمت معادلا ت هفته پيش را 93 دلا ر و 96 سنت اعلا م کرد اما کسي نمي داند بازار به کدام سمت در حال حرکت است.آيا نفت از مرز 100 دلا ر عبور خواهد کرد يا در اثناي اتفاقي تازه، فرود بر محدوده هاي 40 دلا ر در پيش است؟هم اکنون، کشورهاي بزرگ مصرف کننده» نفت نگران تاثير منفي افزايش قيمت ها بر رشد اقتصادي خود هستند.به گفته» تحليل گران اقتصادي آمريکا، افزايش بهاي نفت خام به سطح 100 دلار در هر بشکه اقتصاد اين کشور را به مرز بحران و رکود خواهد کشاند.به ويژه با توجه به رکود بازار مسکن آمريکا و نيز کاهش شديد ارزش دلار، اين نگراني بيش از پيش شدت يافته است.پيش بيني ها حکايت از آن دارد که رسيدن بهاي نفت خام به سطح100 دلار در هر بشکه، موجب افزايش قيمت ساير کالاها به خصوص بنزين نيز خواهد شد.اين در حالي است که دو روز پيش پايگاه اينترنتي بلومبرگ با انتشار نتايج يک نظرسنجي از افزايش بهاي نفت خام در روزهاي آينده خبر داد.به گزارش اين پايگاه اينترنتي، کاهش شديد ارزش دلار در برابر ساير ارزهاي معتبر و پيشي گرفتن تقاضا بر عرضه» نفت موجب تداوم روند صعودي قيمت اين کالا در بازارهاي جهان خواهد شد.در صورت تحقق اين پيش بيني ممکن است، اقتصاد جهان با کاهش رشد مواجه شود.افزايش و سير صعودي قيمت نفت نفت داران بزرگ جهان را که عمدتا ساست مداران و دولت مردان کشورهاي نفت خيز هستند را در تکاپوي سريع براي بهره گيري از ين فرصت قرار داده است.برخي قدرتمندان کشورهاي در حال توسعه افزايش قيمت نفت را راه ميانبر توسعه يافتگي، دوپينگ اقتصادي براي رسيدن هر چه زودتر به قافله توسعه يافته ها و يا به تعبيري کاتاليزوري براي واکنش هاي منجر به رشد همه جانبه تفسير مي کنند.طي ماه هاي اخير جنب و جوش ها به سرعت آغاز شده است.تهيه بودجه هاي کلا ن تامين نفت و از سوي ديگر هزينه کرد درآمدهاي هنگفت نفت.بعيد نيست اگر بگوييم برنامه دولت هاي آينده جهان اين بار نه آموزش و غذا، که برنامه نفت و مصرف دلار هاي نفتي خواهد بود.به همان ميزان که افزايش قيمت نفت دلارهاي نفتي کشورهاي نفت خيز را افزايش مي دهد بر سود شرکت هاي فعال نفتي جهان تاثير منفي مي گذارد.سود شرکت هاي بزرگ نفتي جهان يعني شورون، اگزون موبيل، کنکوفيليپس، بريتيش پتروليوم و رويال داچ شل طي سه ماهه سوم امسال مجموعا با 11 درصد کاهش به 28/1 ميليارد دلا ر رسيده است.کاهش سود پالا يشگاه ها مهم ترين علت کاهش سود اين شرکت ها ارزيابي شده است.در اين بين آنچه که به طور مستقيم بر کشور ما تاثير مي گذارد قيمت سبد نفت اوپک است.قيمت اين سبد و قيمت نفت خاورميانه معمولا با 24 ساعت تاخير اعلا م مي شود.قيمت سبد نفت اوپک در هفته هاي اخير با عبور از مرز 85 دلا ر رکورد جديدي را بر جاي گذاشته بود.آنچه در اين ميان مهم به نظر مي رسد آنست که اين افزايش قيمت چه تاثيري دراقتصاد کشور ها و به طور خاص کشور ما مي گذارد.به گزارش بلومبرگ رشد صعودي قيمت نفت تهديدي جدي براي اروپا محسوب مي شود چرا که با رشد قيمت نفت، تورم نيز افزايش مي يابد.بنابراين افزايش قيمت، تاثير مطلوبي بر رشد اقتصادي کشورها ندارد.بسياري از کارشناسان اقتصادي کشور افزايش قيمت نفت در بازارهاي جهاني را يک شمشير دولبه مي دانند که با تدبير مسئولان اقتصادي مي تواند به يک فرصت ايده آل تبديل شود.اين در حالي است که فرصت افزايش قيمت جهاني نفت در صورت بهره مندي نادرست از يک راهبرد اقتصادي درست ممکن است به يک شوک اقتصادي براي کشور هاي در حال توسعه و دارنده نفت تبديل شود.به اعتقاد صاحب نظران آمادگي نداشتن زير ساختهاي اقتصادي کشور، قدرت جذب نقدينگي را کاهش داده و همين مساله باعث مي شود در صورت تزريق پول حاصل از فروش نفت به اقتصاد کشور، نقدينگي بيش از پيش افزايش يافته و به گراني هاي موجود دامن زده شود و شرايط اقتصاد مبتلا به بيماري هلندي را باز هم تشديد کند.اقتصاددانان معتقدند دولت مي بايست براساس يک انضباط مالي، اعتبارات ناشي از درآمدهاي نفتي را به پروژه هاي توسعه اي اختصاص دهد و ضمن ايجاد تحول و سرعت در انجام اين طرح از پمپاژ مستقيم اين اعتبارات براي هزينه هاي جاري و روزمره جلوگيري کنند.تجربه اقتصادي کشور نشان مي دهد که در هر زمان که با افزايش شديد قيمت نفت مواجه بوديم به دليل تکرار اشتباهات، ترزيق اعتبارات حاصل از فروش، دچار نقدينگي فراوان و به تبع آن تورم شده ايم.ز طرفي تبديل ارزهاي نفتي به ريال همواره يکي از مشکلات اصلي کشور بوده و تا زماني که تصميم درستي در اين رابطه گرفته نشود اقتصاد کشور با جهش و تغيير و تحولات عمده مواجه نمي شود.اما عده اي ديگر از کارشناسان معتقدند افزايش قابل توجه قيمت نفت قبل از آنکه مربوط به کاهش عرضه باشد به تغيير و تحولات بازار فرآوردهاي نفتي آمريکا، اروپا و بورس بازان بر مي گردد.در اين ارتباط حسن مرادي عضو کميسيون مجلس شوراي اسلامي در خصوص زمينه تاثير قيمت نفت بر اقتصاد کشور مي گويد:ما از جنبه درآمد صادراتي نفت بهره مند مي شوم، اما هنگامي که مجبوريم کالايي را مانند بنزين از خارج وارد کنيم بايد قيمت بيشتري را بپردازيم بنابارني تاثير بالا رفتن قيمت جهاني نفت به کالاهايي که مجبوريم از خارج تامين کنيم بيشتر است زيرا ما براي پالايش برخي از فرآورده ها را بايد بخريم که به طور طبيعي بر قيمت بنزين و گازوئيل تاثير مي گذارد و بخش از درآمد ما را خنثي مي کند.
لطفا منتظر باشید ...
