بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید كلنل شيل درباره نظم سپاه اميركبير در برخورد با فتنه سالار مى نويسد: (مهم ترين نكته جالب توجّه اين كه نظاميان در تمام مدت رفتار درست و قواعد نظامى را مرعى داشتند و مانع گرديدند كه به مردم مشهد صدمه و آزار وارد آيد.)39 ميرزا هاشم سه سال بعد از فتنه سالار يعنى درسال 1269هـ.ق. به جهان غيب شتافت و تن بى جانش در رواق پشت سر مبارك دفن شد. دگرگونيهاى سياسى دهه هاى آخر قرن سيزدهم خراسان در سال 1270هـ.ق. فرزند عباس ميرزا نايب السلطنه به جاى برادر اعيانى خود سلطان مراد ميرزا حسام السلطنه به استاندارى خراسان منصوب شد و دو سال بعد در مشهد فوت كرد. و براى بار سوم حسام السلطنه به خراسان اعزام گرديد و تا سال 1275هـ.ق. در مقام استاندارى بود و پس از آن حمزه ميرزا حشمت الدوله استاندار شد و او نيز بيش از دو سال در اين مقام نبود و در سال 1277 بركنار گرديد. در زمان استاندارى حمزه ميرزا حمله محمد امين خان حاكم خيوه در محل قانلو تپّه سركوب شد و خان خيوه به قتل رسيد و در سال 1275هـ.ق. ايل هزاره در محمودآباد جام و باخرز استقرار يافت و سال بعد سپاه ايران به شهر مرو حمله برد. در سال 1281 سلطان ميرزا جلال الدوله پسر پنجم ناصرالدين شاه استاندار خراسان شد و در سال بعد شاه ميرزا محمدخان قاجار دولو سپهسالار را با عنوان پيشكارى پسر خود به خراسان فرستاد و در سال 1284 سپهسالار در مشهد فوت كرد و پس از درگذشت او حكومت خراسان به محمد ناصرخان قاجار دولّو ظهيرالدّوله واگذار گرديد. در اوايل اين سال ناصرالدين شاه همراه مادرش مهد عليا و خواهرش عزالدوله همسر ميرزا تقى خان اميركبير و جمعى از درباريان به خراسان سفر كردند و روز 14 صفر به مشهد وارد شدند و بعد از مدتى از راه شاهرود به تهران برگشتند. در سال 1289هـ.ق. نظام الدوله به استاندارى خراسان تعيين شد و تا 23 محرم 1292 در اين سمت بود و در اين تاريخ درگذشت و محمد ناصرخان ظهيرالدوله جاى وى را گرفت. او نيز در سال بعد يعنى سال 1294در مشهد فوت كرد. آخرين استاندار خراسان در قرن سيزدهم هجرى قمرى محمدتقى ميرزا ركن الدوله است كه در سال 1293 به جاى محمد ناصرخان ظهيرالدوله به استاندارى خراسان گمارده شد و تا سال 1298هـ.ق. در خراسان حكم راند و جاى خود را به ميرزا حسين خان مشيرالدوله سپه سالار اعظم كه توليت آستان قدس رضوى را نيز عهده دار شد داد ولى مدت حكومت او بيش از دو ماه به طول نينجاميد و در مشهد درگذشت و ركن الدوله دوباره به عنوان استاندار به مشهد آمد و اين بار تا سال 1300 هـ.ق. مأموريت او به درازا كشيد.
لطفا منتظر باشید ...
