بسم اللَّه الرحمن الرحيم الحمدللَّه رب العالمين، والصلوة والسلام على اشرف الانبياء و المرسلين، حبيب اله العالمين، أبى القاسم محمدصلى الله عليه وآله و على آلِهِ الطيبين الطاهرين المعصومين. با سلام به حضرت بقيةاللَّه الاعظم امام زمان ارواحنا فداه و با آرزوى طول عمر و ادامه رهبرى براى رهبر معظم انقلاب حضرت آيت اللَّه خامنه اى و سلام به شما منتظران و سربازان امام زمان(عج) ان شاءاللَّه تعالى.
عقيده به مهدى موعود
عقيده به مهدى موعود - سلام اللَّه عليه - عقيده اى است كه اديان آسمانى نوعاً پذيرفته اند. شيعه معتقد است در ذيل تاريخ بشر فردى براى اصلاح جهان قيام مى كند و در اين قيام هم موفق خواهد شد. اين عقيده را اهل سنت هم دارند، فقط با اين تفاوت كه شيعيان رهبر اين انقلاب را فرد معينى مى دانند كه فرزند بلافصل امام حسن عسكرى عليه السلام است و در تاريخ 255 يا 256 هجرى متولد شده است و در حال غيبت به سر مى برد. اهل سنت مى گويند اين فرد بعداً متولد مى شود. در مورد اين عقيده كه عقيده بسيار مهمى است، مسائل فراوان است من درباره روزى كه حكومت واحد جهانى تأسيس و صالحان وارث زمين مى گردند و مسؤوليتى كه مسلمانان و مخصوصاً شيعيان در اين زمينه دارند و همچنين مسؤوليت سنگين روحانيت شيعه صحبت مى كنم. سخن من در سه قسمت است: اول: ترسيم و تصوير دورنمايى از حكومت جهانى حضرت مهدى(عج). دوم: اين كه حضرت چگونه اين حكومت جهانى را به دست مى آورد و چگونه موفق و پيروز مى شود؟ سوم: آيا ما درباره اين حكومت مسؤوليتى داريم؟ چه مسؤوليتى؟
قسمت اول
در مورد تصوير و اشاره به وضع حكومت حضرت مهدى(عج)، احاديث فراوانى هست كه ويژگى هايى را براى اين حكومت ذكر مى كنند و من به آن اشاره مى كنم. ويژگى هاى حكومت حضرت مهدى(عج)
ويژگى اول
اول اين كه اين حكومت، حكومتى جهانى است. حكومتى نيست كه در يك گوشه اى از زمين برقرار شود. حكومتى است جهانى كه همه جهان را مسخّر مى كند و همه را تحت اختيار خودش قرار مى دهد. از روايات فراوان اين مسأله استفاده مى شود. علاوه بر اين، آيه «...اِنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِىَ الصَّلِحُونَ»(2) و آيات ديگر دلالت مى كند كه يك زمانى صالحان حاكم زمين مى شوند. يكى از خصوصيات اين حكومت كه با حكومت هاى ديگر خيلى تفاوت دارد، حكومت واحد جهانى بودن است. حكومت هاى متعدد نيست. شما مطلع هستيد كه الآن جهان در چه حالى است. حكومت هاى مختلفى در جهان است. همه اين اختلافات بايد برطرف بشود و يك حكومت حاكم گردد. اين عقيده اى است كه ما شيعيان داريم.
ويژگى دوم
ويژگى دوم حكومت حضرت مهدى - سلام اللَّه عليه - گسترش اسلام در همه جهان است به گونه اى كه هيچ ده، قريه يا جايى نيست مگر صداى اذان در آن جا به گوش مى رسد. آيا در آن زمان اديان آسمانى مثل يهود و نصارا باقى مى مانند يا نه؟ اين مسأله اى ديگر است كه فعلاً در آن قسمت بحث نمى كنيم. اما مسأله اين است كه اسلام در همه جهان گسترش پيدا مى كند. ترديدى هم از لحاظ روايات نيست. شما مطلع هستيد كه مسلمانان الآن چه مقدارند و غير مسلمانان چقدر هستند. يك ششم جمعيت جهان مسلمانند و بقيه غير مسلمان. به هر حال، اكثريت جهان در اختيار غير مسلمان ها است؛ ولى در حكومت حضرت مهدى(عج) همه جهان در اختيار مسلمانان قرار مى گيرد.
ويژگى سوم
ويژگى سوم از برنامه هاى حكومت حضرت مهدى(عج) و مهم ترين برنامه اش مبارزه جدى با ستم و ريشه كن كردن آن است. در اين قسمت هم حضرت موفق مى شود؛ يعنى ظلم و ستم را ريشه كن مى كند. از روايات فراوانى استفاده مى شود كه حضرت ستم را برطرف مى سازد. نه افراد نسبت به هم ظلم مى كنند نه حكومت ها نسبت به رعيت هاى خود و نه حكومتى نسبت به حكومت ديگر. ستم به طور كلى برچيده مى شود.
ويژگى چهارم
ويژگى چهارم اين كه حضرت عدالت را در سراسر جهان گسترش مى دهد و اجرا مى كند. همه جا به عدالت رفتار مى شود و گسترش پيدا مى كند. در آن وقت، كسى به كسى ظلم نمى كند. همه با عدالت رفتار مى كنند؛ مثلاً شوهر به خودش، فرزندانش و خانواده اش ستم نمى كند و همين طور همه به عدالت رفتار مى كنند. در اكثر رواياتى كه درباره حضرت مهدى(عج) هست اين مسأله را شما مى خوانيد كه «يَمْلَأَها قسطأ و عدلأ كما ملئت ظلمأ و جوراً(3)». اين از برنامه هاى اصلى حضرت است.
ويژگى پنجم
ويژگى پنجم حكومت امام زمان(عج) اين است كه اسلام را در ابعاد مختلف زندگى مردم وارد مى كند؛ يعنى اجراى احكام اسلام در ابعاد مختلف زندگى و آن هم در تمام جهان؛ يعنى اداره جهان به وسيله احكام اسلام. در آن روز مسائل جهان (مسائل اقتصادى، سياسى، اجتماعى و زندگى و...) و به طور كلى جهان با قوانين اسلام اداره خواهد شد. اين ها مهم ترين چيزهايى است كه حكومت حضرت مهدى(عج) در صدد ايجاد آن است. الآن شما توجه داريد كه احكام اسلام در كشورهاى اسلامى چگونه اجرا مى شود. قطعاً اين گونه نيست كه در كشورهاى اسلامى كاملاً اسلام اجرا شود. البته در مسائل عبادى شايد بعضى كشورها خوب باشند؛ اما در مسائل اقتصادى، اجتماعى، حكومتى، سياسى و امثال اين ها خيلى خبرى نيست. آرزوى ظهور حضرت مهدى(عج) و تأسيس حكومت واحد آرزوى عالى و بسيار خوبى است كه جهانيان و مسلمانان منتظرش هستند و شيعيان يك مقدار بهتر در انتظارش به سر مى برند. منجى عالم و نجات دهنده غيبى حتى در اديان غير آسمانى هم وجود دارد. اين آرمان عالى و خوبى است؛ ولى صحبت اين است كه اين آرمان خوب چگونه تحقق پيدا مى كند و آيا امكان دارد؟ .
قسمت دوم
مسأله دوّم اين است كه حضرت حكومت واحد جهانى را چگونه ايجاد مى كند؟ آيا به واسطه معجزه تحقق مى پذيرد؟ آيا خداوند متعال كارى مى كند كه همه جهان يكباره دگرگون شود يا اين كه از طريق معجزه نيست؟ از راه هاى معمول و متعارف است. از روايات استفاده مى شود كه موفقيت حضرت در تأسيس حكومت به وسيله جنگ و خونريزى و جهاد است كه حضرت به وسيله آن پيروز مى شود. [ در اين مورد ]من چند روايت بخوانم:
روايت اول
شباهت امام زمان (عج) به پيامبر (ص) امام محمد باقرعليه السلام مى فرمايند: «و اما شبهه من جدّه المصطفى صلى الله عليه وآله...(4)» شباهت حضرت مهدى(عج) به جدش پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله در اين است كه «...فخروجه بالسيف...(5)» قيامش و نهضتش با شمشير است. البته اين خود مسأله اى است كه شمشير همان شمشير سابق است يا نه؛ چون در زمان صدور اين روايت وسيله جنگ شمشير بوده، حضرت فرموده شمشير. حالا در هر زمان با هر سلاحى كه در آن زمان است؛ اما به هر حال با سلاح است. «و اما شبهه من جده المصطفى صلى الله عليه وآله فخروجه بالسيف و قتله اعداءاللَّه و اعداء رسوله صلى الله عليه وآله و الجبارين و الطواغيت و انه ينصر بالسيف و الرعب(6)» حضرت پيروز مى شود به واسطه شمشير و رعبى كه در دل دشمنان مى افتد كه اين يك امتيازى است. وقتى كه جنگ، يك جنگ واقعاً موفقى باشد، طرف مقابل در درونش ترس مى افتد. در ابتداى امر شايد اين طور نباشد؛ ولى وقتى كه استقامت و موفقيت با هم باشد، طرف ديگر مرعوب مى شود. «انه ينصر بالسيف و الرعب»؛ ترس در دل دشمنان مى افتد و خودشان را تسليم مى كنند. اما مرحله اولش با جنگ است «...و انه لا ترد له راية(7)...»؛ پرچم هايى كه حضرت عليه السلام به اين طرف و آن طرف مى فرستد، هيچ كدامشان با شكست روبرو نمى شوند. اين جور نيست كه بعضى ها شكست بخورند، همه موفق مى شوند. اين روايتى است كه وسيله پيروزى را ذكر مى كند.
روايت دوم
چگونگى شكل گيرى حكومت امام مهدى (عج)
سؤال و جواب
بشير النبّال مى گويد: «قلت لابى جعفرعليه السلام: انهم يقولون ان المهدى لو قام استقامت له الامور عفواً و لا يهريق محجمة دم... .(8)»؛
جواب امام (ع)
اگر قرار بود به وسيله كارسازى و معجزه اوضاع برايش درست مى شد، براى پيغمبرصلى الله عليه وآله مى شد و در زمان پيغمبرصلى الله عليه وآله انجام مى گرفت. در حالى كه پيغمبرصلى الله عليه وآله خودش در جنگ دندانش شكست، پيشانى اش خون آلود شد، در جنگ هاى مختلف شركت كرد و خودش وارد ميدان مى شد. پس معلوم است پيروزى بايد به وسيله جنگ باشد. اين جور نيست كه بگوييم براى پيغمبر اسلام صلى الله عليه وآله امكان داشت به وسيله معجزه اين كار محقق شود؛ اما تحقق پيدا نكرد و آن را گذاشتند براى حضرت مهدى(عج). موفقيت و پيروزى با جنگ و خونريزى است. «...كلاً والذى نفسى بيده(9)...» بعد فرمود: «...حتى نمسح نحن و انتم العرق و العلق(10)...»؛ نه اين جور نمى شود مگر اين كه ما و شما در ميدان جنگ، جنگ كنيم و خونى ريخته شود و عرقى بريزيم در راه جهاد «...ثم مسح جبهته(11)...»؛ سپس حضرت (ع) دستى به پيشان ى خود كشيد و فرمود بايد عرق ها جارى شود. از اين قبيل روايت ها استفاده مى شود كه قيام حضرت يك قيام طبيعى و عادى است همراه جنگ و خونريزى و امثال اين ها. چنان نيست كه خود به خود درست شود. وقتى اين طور شد، ما بايد وضع موجود را ارزيابى كنيم. ما انتظار داريم جهان يك روزى در اختيار حضرت مهدى(عج) باشد و در اختيار اسلام باشد و حضرت اين را به وسيله جنگ انجام مى دهد.
سئوال ها
يك مقدارى هم دقت داشته باشيم در وضع موجود و زمان حاضر: سلاح هاى موجود، مجهز بودن كشورها به اسلحه هاى مختلف اتمى و غير اتمى. آينده هم نمى دانيم به كجا مى رسد. اين وضع موجود را بايد ارزيابى كنيم. بايد حساب شود حالا با اين وضع ما چه كار كنيم؟ ما چه وظيفه اى داريم؟ آيا وظيفه شيعيان در برابر چنان آرمان مهمى اين است كه تنها براى حضرت و ظهورش دعا كنند و جشن و چراغانى داشته باشند. البته اين ها اشكال ندارد بايد اين كارها را بكنيم؛ اما آيا وظيفه منحصر به اين ها است؟ آيا نبايد جهان براى ظهور حضرت آمادگى پيدا كند تا حضرت مهدى(عج) ظهور فرمايد. اين آمادگى را چه كسى بايد به وجود آورد؟ آيا شيعيان در اين قسمت مسؤوليت ندارند؟ آيا آن ها نيستند كه چنين حكومتى را انتظار دارند، پس بايد زمينه اش را فراهم كنند. من فكر مى كنم آمادگى حتماً لازم است. اين آمادگى خود به خود به وجود نمى آيد، ما بايد آن را به وجود بياوريم. البته شايد در طول زمان يك مقدارى از آن به وجود بيايد؛ ولى آن كسانى كه منتظر چنين حكومتى هستند، بايد زمينه آن را فراهم كنند.
آرمان ها
باز مى گرديم به آرمان هايى كه اول داشتيم؛ مثلاً ما مى گوييم حضرت مى آيد تا همه جهان را مسلمان بكند. آيا براى پذيرفتن اسلام آمادگى لازم نيست؟ آيا نبايد كارى كرد كه مردم جهان آماده پذيرش اسلام باشند؟ الآن چه مقدار آماده اند؟ مردم و ما چه مقدار در اين قسمت سرمايه گذارى كرده ايم؟ اين مسأله مهم است. ما مى گوييم حضرت مى آيد تا شرك و بت پرستى را ريشه كن كند. شما توجه داريد كه وضع جهان الآن چگونه است؟ آيا مى دانيد بيش تر مردم جهان مشرك هستند؟ اين بودايى ها و امثال اين ها همه مشرك هستند. در بسيارى از كشورها بت پرستى رايج است. ما چه مقدار مبارزه با شرك داشته ايم و مردم را براى پذيرش توحيد آماده كرده ايم؟ آيا فكر كرده ايم امام(ع) مى خواهد بيايد با شمشير همه اين ها را بكشد، اين كه نمى شود. حضرت مى آيد تا يك حكومت واحد جهانى تأسيس كند. ما چه مقدار كار كرده ايم؟ آيا وظيفه نداريم؟ ما انتظار داريم حضرت ظهور بكند و ستم را براندازد. ما براى مبارزه با ستم در ايران خودمان چه كرده ايم و چه بايد بكنيم؟ آيا در مورد اجراى عدالت كامل در خود ايران چه مقدار موفق بوده ايم؟ در كشورهاى ديگر چه كارى كرده ايم؟ نبايد جهان آماده باشد كه اين ظلم برطرف شود. انتظار داريم كه حضرت بيايد با معجزه اين كار را بكنند؟ فكر نمى كنم اين طور باشد. اين ها در صورتى امكان دارد كه ما آمادگى داشته باشيم و جهان را براى آن آماده كنيم.
مراحل آماده سازى
مرحله اول
در اين باره من به دو قسمت اشاره مى كنم: يك قسمت راجع به خود ما است. ما انتظار داريم حضرت ظهور كند و حكومتى تأسيس كند كه طبق قوانين اسلام اداره شود و ستم هم نباشد. آيا ما در زندگى شخصى خودمان ظلم نداريم؟ آيا با دوستان و اطرافيان خود واقعا عادل هستيم؟ هيچ ظلمى نمى كنيم؟ آيا ما به زن ها، بچه ها، همسايه ها و همكارانمان ظلم نمى كنيم؟ پس ما منتظر حضرت هستيم كه بيايد گردنمان را بزند؟! پس اول كار اين است كه خودمان به اسلام عمل بكنيم. اول راهش اين است كه ما خودمان به آنچه انتظار داريم كه حكومت حضرت مهدى(عج) بيايد و تحقق بخشد، عمل بكنيم. اگر چنين شد، جزء ياران امام مى شويم و اما اگر خودمان ظالم هستيم، ستمكار هستيم، اگر در اجتماع خودمان ستم فراوان است، چه كسى بيايد اصلاح كند؟ ما نبايد انتظار داشته باشيم حضرت بيايد و ما مشمول پاكسازى حضرت قرار بگيريم. ما بايد سعى كنيم احكام اسلام را - چنان كه هست - اجرا كنيم و بر اساس اخلاقيات و اجتماعيات آن خودمان را اصلاح كنيم. فرض بفرماييد اگر جمعيت 60 ميليونى شيعه ايران همه خوب شدند و مسلمان واقعى شدند، مى توانند يار و ياور امام باشند.
مرحله دوم
مرحله دوم اين است كه ما بتوانيم همين مسأله را به جهانيان تفهيم كنيم و بگوييم اگر شما هم مى خواهيد زندگى تان خوب شود، بايد به مسائل اسلامى عمل كنيد. اگر بتوانيم يك حكومت عادل بدون ظلم و طبق قوانين اسلام پديد آوريم، مى توانيم به جهانيان بگوييم ببينيد چه جور حكومت ايران حكومت عادلى است، احكام اسلام چگونه شكوفا شده و عالى شده، شما هم اين كار را بكنيد. به علاوه بايد با وسائل گوناگونى كه در اختيار داريم، اسلام و ارزش هاى اسلامى را در جهان معرفى كنيم. وقتى جهان آماده شد؛ يعنى همه كسانى كه در جهان زندگى مى كنند اين جور آمادگى پيدا كردند؛ وقتى آن هايى كه سلاح مى سازند، حتى دانشمندان و آن هايى كه علوم را در اختيار دارند اين مسائل را پذيرفتند، آن وقت مى توان گفت زمينه ظهور حضرت مهدى(عج) فراهم شده است. خوب است ما ابتدا وظيفه خودمان را بدانيم و در اين راه كوشش بكنيم. بنده فكر مى كنم مسأله انتظار مهدى موعود(عج) و نجات دهنده غيبى يك عقيده مهم و سازنده اى است كه اگر ما شيعيان درست عمل مى كرديم، الآن وضع جهانى خيلى بهتر از حالا بود و در نهايت هم بايد ما اين كار را بكنيم. آن كسى كه مى تواند اين كار را ترويج كند، روحانيت است. اين كارهاى معمولى مانند برگزارى جشن ها و امثال اين ها در مورد امام زمان(عج) مطلوب و خوب است؛ اما اصل هدف در خصوص حضرت گم شده، بايد جامعه را به اين سو حركت دهيم.
خاتمه بحث
در پايان فقط دو روايت را عنوان مى كنم:
روايت اول: آمادگى عقلى
يك روايت از امام صادق عليه السلام است «اذا قام قائمنا(12)...»؛ وقتى حضرت قيام مى كند. «...وضع يده على رؤوس العباد(13)...»؛ دستش را بر سر بندگان قرار مى دهد. حالا «وضع يده»؛ يا دست خدا يا دست خودش است، دو احتمال است. به هر حال، دستش را بر سر بندگان قرار مى دهد و عقل هاى اين ها را متمركز مى سازد. «...فجمع به عقولهم(14)...»؛ و اخلاق آن ها را كامل مى كند؛ «و اكمل به اخلاقهم(15)...»؛ به وسيله اين آمادگى پيدا مى كنند حق را بپذيرند؛ چون ستم نتيجه جهالت است. نپذيرفتن اسلام نتيجه نادانى است. اگر مردم عقلشان به جا آمد و توانستند مسائل واقعى را درك بكنند، اسلام را قبول مى كنند. از اين روايت معلوم مى شود در زمان حضرت مردم آمادگى عقلى پيدا مى كنند اما اين هم به وسيله معجزه نيست. زمينه اش را بايد آن كسانى كه در انتظار حضرت هستند، به وسيله تبليغات و مسائل ديگر فراهم كنند.
روايت دوم : آمادگى براى ظهور
روايت ديگرى است كه ابوجعفرعليه السلام مى فرمايد: «اترى من حبس نفسه على اللَّه (عزّ و جّل) لايجعل اللَّه له مخرجاً(16)...»؛ يعنى هر كسى كه نفس خودش را وقف خدا بكند فكر مى كنيد كه خدا مخرجى را برايش قرار نمى دهد، راه نجات برايش قرار نمى دهد؟! بعد فرمودند «...واللَّه ليجعلن اللَّه له مخرجاً(17)...»؛ به خدا قسم، خداوند مخرجى را برايش قرار مى دهد؛ اما به شرطى كه خودش را وقف كند. ما نمى دانيم چه مقدار خودمان را وقف امام زمان(عج) كرده ايم و در راه قيام حضرت و حكومت مهم جهانى او اقدام كرده ايم. نمى دانيم آيا ما هم تابع يك حالت موجود نيستيم؟ ما كه بايد مردم را ارشاد و هدايت بكنيم، ما هم تابع وضع موجود نيستيم؟ آن كسى كه خود را وقف كرده فكر مى كنم غير از ما باشد! همان ها بودند كه در جبهه خودشان را وقف كرده بودند. آن ها بودند كه به اين اميد كارهايى كردند. منتظران حضرت همان ها بودند كه در جبهه ها بودند. آقايان يادشان هست در زمان جنگ جوان هابا چه شور و عشقى خود را فدا مى كردند. واقعاً خود را فدا مى كردند. آن ها منتظر واقعى بودند. «...رحم اللَّه عبداً حبس نفسه علينا(18)...»؛ خدا رحمت كند كسانى را كه نفس خود را براى ما حبس و وقف مى كنند. «...رحم اللَّه عبداً احيا امرنا(19)...»؛ خدا رحمت كند مردمى را كه امر ما را احيا كنند؛ يعنى حكومت ما را احيا كنند؛ يعنى برپا بدارند و ترويج كنند. اين خود به خود شدنى نيست. آمادگى مى خواهد، آمادگى جنگى مى خواهد. وقتى مردم واقعاً آماده باشند براى اين كه در راه اين هدف بزرگ جنگ بكنند، سلاح و نيرو لازم دارند. امام صادق عليه السلام مى فرمايد: خودتان را براى ظهور حضرت مهدى(عج) آماده كنيد ولو به ذخيره كردن يك تير. خودتان را براى ظهور حضرت آماده كنيد ولو اين كه يك تفنگ بخريد و يك تير آماده كنيد. آمادگى بالاترى را مى گويد به حدى كه واقعاً در برابر جهان و سلاح هاى پيشرفته جهان آمادگى پيدا بكنيد. اين خيلى مهم است. انتظار اين است كه به طور جدى در اين مسير باشيم. مردم را و خودمان را براى آمادگى در اين راه آماده كنيم تا از اصحاب واقعى و ياران امام زمان(عج) شويم. ان شاءاللَّه. ان شاءاللَّه خداوند زمينه ظهور حضرت را فراهم كند و ما را زمينه ساز تأسيس حكومت جهانى اسلام قرار دهد. السلام عليكم و رحمة الله و بركاته
لطفا منتظر باشید ...
