بى گمان اجتهاد در روشن گرى حكمِ (حوادث واقعه) و رويدادهايى كه با دين مردمان پيوستگى دارد معنى مى يابد. اين رخدادها بر اثر توسعه در پديده هاى حيات كه به طبع انسانها را در پيش گرفتن شيوه ها و گونه هاى جديد رفتار ناگزير مى كند به تدريج رخ مى نمايد. مجتهد موضع دينى دينداران را در برابر اين رخدادها مشخص مى كند تا بتوانند زندگى و رفتار خويش را با خواسته ها و هدفهاى دين تراز كنند.بنابراين فلسفه اجتهاد در شريعت درحقيقت ترسيم چهره زندگى دينى در ميان ديگر چهره هاى گوناگون زندگى است. مجتهد بايد روشن كند كه در عصر صنعت و تكنيك در عصر تكنولوژى و ارتباطات و در عصر آميختگى فرهنگها زندگى انسان ديندار چگونه مى تواند باشد؟در عصرى كه چرخشهاى سياسى فراز و فرود حكومتها را تعيين مى كند و سرنوشت ملتها را رقم مى زند چگونه مى توان حكومت و جامعه دينى داشت؟ عالم دين بايد نشان دهد كه در بازار آشفته سياست چگونه مى توان پيوند خود را با ارزشها و اصول دينى حفظ كرد؟برايند دو دهه موضع گيريهاى دشمنانه و حركتهاى خشم آلود و شتابزده استكبار در برابر سياستهاى استقلال طلبانه و دين مدارانه ملت و حكومت ايران اسلامى به روشنى نشان مى دهد كه امروز اسلام در سطح جهانى به عنوان يك قدرت و واقعيّت سياسى مطرح است. قدرت و واقعيتى كه مى تواند در معادلات سياسى نقش مهم و تعيين كننده اى به عهده بگيرد.آشكار شدن فكرها و حركتهاى سياسى ـ ايدئولوژيك درميان ملتهاى اسلامى با الگوگيرى از حاكميت بالنده دينى و تأثيرپذيرى از اصالتهاى مكتبى آن چيزى است كه از هم اينك تكوين يك قطب نوين سياسى ـ دينى را به مسلمانان نويد مى دهد.بى گمان اين واقعيت در صورتى هست شدنى موفق و وجودخارجى تمام و كامل خواهد يافت كه تفكّر و فرهنگ دينى در دو بخش عمل و انديشه با واقعيتهاى زندگى انسانى و وجود خارجى اجتماعى همسو و هماهنگ گردد و اجتهاد توان درخور خود را براى ترسيم زندگى مستقل دينى در جهانى كه خواهد آمد بنماياند.در كنار همه پديده هاى نوين عصر حاضر كه شكل زندگى رفتارها و انديشه ها و حتى خواسته ها و سليقه ها را دگرگون كرده است. پديده سياست بويژه در چهره امروزين آن بيش از هر چيز ديگر در اين دگرگونى نقش داشته است.به حتم بيش ترين اين دگرگونيها در صحنه رقابتهاى سياسى و به دست آوردن بيش تر اقتدار سياسى درگستره جهانى پديد آمده است; از اين روى بسيارى از نمادهاى آن بيش تر ابزار پيشبرد هدفهاى سياسى است تا وسيله اى براى بهره مندى از تواناييها و دست يابى به آسايش و رفاه زندگى.