پيام حوزه: بفرماييد هدف اصلي و كلان از تحصيل در حوزه علميه چيست؟آية الله حائري: بسم الله الرحمن الرحيم. هدف از تحصيل در حوزه را به دو بيان مي شود تعبير كرد: اجمالي و كلي.بيان اوّل فلسفه وجودي حوزه براي اين است كه اوّل خود طلاب تعليم گيرند و تربيت شوند؛ آن گاه به تعليم و تربيت مسلمانان جهان اقدام كنند.بيان دوم اين است كه، هدف حوزه تأمين مصالح دنيا و آخرتِ كل مسلمانان ـ بلكه همه مكلّفان ـ است و كار حوزه به دست آوردن قوانين اسلام است.پيام حوزه: از كلام حضرت عالي اين طور مي توان استفاده كرد كه هدف حوزه، دين شناسي و معرفي دين است و علاوه برآن، ايجاد و اجراي آنچه كه دين از جوامع بشري مي خواهد. آيا، حوزه ـ با اين برنامه و نظام ـ اين هدف را تأمين مي كند؟آية الله حائري: در حوزه، بيشتر تكيه بر فقه و اصول و مقدمات اين دو علم (صرف، نحو و...) است. البته، ما نمي گوييم به اين ها نبايد اهتمام كرد، بلكه مي گوييم در كنار اهتمام به اين ها، به كلام، فلسفه، تفسير، تاريخ تحليلي اسلام، سيره ائمه و... هم اهتمام شود.پيام حوزه: كاستي ها و نقاط قوت نظام آموزشي حوزه را در چه مي بينيد؟ و اساسا نظام كامل در نظر شما چه نظامي است؟آية الله حائري: يكي از نقاط قوت درسي ما، آزادي در انتخاب استاد و درس است. اين، موجب شكوفايي قابليت ها و استعدادهاي افراد است. البته در اين آزادي نبايد افراط شود.دوم؛ معمولاً طلاب و فضلاي حوزه با مردمند، لذا مردم را، با خودشان پيش مي برند.سوم؛ برخلاف حوزه هاي اهل سنت، حوزه شيعه از هيچ نظر وابسته به دولت ها نبوده است. و اكنون نيز، علي رغم اينكه دولت، دولتي اسلامي است و بهترين دولت است و مورد اعتماد صددرصد ماست در عين حال، رهبر ما صلاح نديده اند كه حوزه وابسته به دولت باشد.امّا نقاط ضعف حوزه، تخصّصي نبودن علوم اسلامي؛ اين نقيصه موجب شده است كه ما در يك رشته، نه افراد جامع داشته باشيم و نه افراد متخصص. علوم، بايد تخصّصي شود تا همه علوم اسلامي در حوزه رايج شود.كم رنگ بودن نظم.عدم ورود كل مباحث و علوم اسلامي در حوزه.پيام حوزه: به نظر حضرت عالي چه كتاب هايي براي تدريس مناسب هستند و آيا كتاب هايي داريم كه مناسب درس نباشند؟ اساسا ويژگي هاي يك كتاب درسي مناسب چگونه است؟آية الله حائري: سؤال شما، اشاره اي است به يكي ديگر از نقايص حوزه. كتاب هاي معمول فعلي، چند نقص دارند كه بايد به طور كلي عوض شوند. امّا نقايص اين كتاب ها:الف) نقص در روش بيان، كتاب ها به بيان روز نيست و با لغات روز نوشته نشده است. لذا، طلبه ايراني نمي تواند در ميان عرب زبان ها تبليغ كند و يا از كتاب هاي علماي كشورهاي عربي استفاده كافي ببرد.ب) از نظر آرا و نظريات؛ الآن در حوزه، طلبه، آراي علماي گذشته را مي خواند، به طلبه مي گوييم اوّل بايد معالم بخواني، بعد قوانين بخواني، بعد رسائل بخواني، بعد... در حالي كه انظار و ديدگاه ها عوض شده است. البته ما، منكر عظمت و نوآوري بزرگان حوزه، همانند شيخ انصاري و ديگران نيستم؛ امّا اين كتاب ها و اين انظار مربوط به زمان خودشان است.ج) اشكال ديگر اين است كه در حوزه، موظفند همه يك نوع كتاب را بخوانند و حال آنكه با توجه به اهداف ـ مختلف بايد هر كس كتابي را بخواند.د) از نظر تبويب و ترتيب مسايل؛ بعضي از مباحث در جاي خودش نيست و بايد يك تبويب جديدي را اتخاذ كرد و مباحث را براساس آن تنظيم و تأليف كرد.امّا در باره مؤلِّفان اين كتاب ها عرض كنم كه نويسندگان كتب حوزه، بايد از بزرگ ترين علماي زمان خودشان باشند و پايين تر از اين افراد صلاحيت تأليف كتاب هاي درسي حوزه را ندارند.پيام حوزه: گروهي قايل هستند كه اين كتاب ها بايد حفظ شوند؛ زيرا، سطح علمي كتاب هاي موجود بالاست و نويسندگان كتب درسي سطح عالي ( رسايل، مكاسب، كفايه و...) از نوابغ بوده اند و نبوغشان، در اين كتب، تجلي كرده است.آية الله حائري: عرض كنم كه آن قدر در مسايل و مطالب جديد، پيچيدگي است كه براي طلاب كافي است. خودِ فهم حقايق و واقعيات، آن قدر پيچيده است كه لازم نيست طلبه را به الفاظ مبهم و عبارت مغلق مبتلا كنيم. مغلق گويي، جز اتلاف وقت چيزي نيست.امّا در باره مطلب دوم عرض كنم كه اوّلاً، علماي حاضر ما نبوغ آن ها را در خود هضم كرده اند. علم آن ها را به ارث برده اند و با پشتوانه علمي گذشتگان سخن مي گويند و نظر مي دهند.
لطفا منتظر باشید ...
