لطفا منتظر باشید ...
مفاهيم راهبردي فناوري ارتباطات
طبقه بندي موضوعي : مباحث عمومي فناوري اطلاعات
نويسنده : نيل مک برايد (eNeil McBrid) مترجم : شاهين گلستاني (كارشناسي ارشد علوم اقتصادي) ناشر : همكاران سيستم / www .cse.dmu.ac.uk تاريخ انتشار : 26/06/13831 - برنامه ريزي سيستم هاي اطلاعات استراتژيك، هميشه وابسته به گسترش برنامه هاي سيستم هاي كامپيوتري بوده است؛ براي مثال : - چه نوع سيستم هاي كامپيوتري مورد نياز است؟ - اين سيستم ها چگونه اهداف كسب و كار را پشتيباني مي كنند؟ - اولويت ها كدام هستند؟ چنين نگرشي، يك ديدگاه محصول گراست. نتيجه ي سياست هاي IT ليستي از ابزار كار است، به عبارت ديگر ظواهر و نحوه ي ساخت مورد توجه است. 2 - بخش هاي مختلف IT بايد به جاي سيستم هاي كامپيوتري بر روي خدماتي كه به كاربران درون سازماني و مشتريان ارايه مي دهند، تمرکز کنند . تغيير نگرش از محصول گرايي به سمت خدمت گرايي، وسيله و هدف را هم زمان تحت تاثير قرار داده است. براي نمونه ، يكي از شركت هاي فعال در زمينه ي ساخت روبات هاي هوشمند (خود كارخانه نيز با روبات هاي هوشمند اداره مي شود) 96 درصد از ساعات كاري خود را به فعاليت هاي خدماتي اختصاص مي دهد، نه توليد روبات. بنابراين مي بينيم كه حتا صنعت روبات هم به نوعي به ارايه ي خدمات مي پردازد، نه فقط توليد. با اين توضيح، خدمات عبارت است از پيش بيني و تهيه ي سيستم هايي براي پشتيبانيِ گسترش بهره وري و توليد منطقي. به عبارت ديگر هر محصول، خدمتي است كه از آن انتظار مي رود. (براي مثال ماشين لباسشويي ) دو تعريف فوق با هدف تغيير طرز تفكر و نگرش بيان شده است. در اصل هر محصولي، يا كالاست يا خدمت، يا جهت مصرف است يا به منظور سرمايه گذاري، يا فيزيكي يا غيرفيزيكي، نكته اين جاست كه اگر قرار است در كسب و كار موفقيتي حاصل شود، بايد تعريف محصول در ذهن ما تغيير كند و به هر محصول به چشم يك خدمت نگاه كنيم. اين امر در بازاريابي سنتي به طور کامل جاافتاده است. در دانش نوظهور IT نيز بدون اين نگرش امكان توفيق بسيار دور از ذهن مي نمايد. 3 - بنابراين در دانش IT ، سيستم كامپيوتري به سكويي براي ارايه ي يك خدمت تبديل شده است . با در نظر گرفتن IT به عنوان يك خدمت، هر سيستم كامپيوتري در متن و زمينه ي اين دانش قرار مي گيرد. افزون بر اين، هم كاربران و هم مشترياني كه از خدمت ارايه شده بهره برده اند، چه درون سازمان و چه خارج از سازمان باشند، در متن IT قرار دارند. به همين ترتيب رضايت مندي مشتري، كيفيت خدمت، طرح خدمت، ساختارهاي مديريت، زمان بندي ارايه خدمات، آموزش و تجديد منابع، وارد اين متن خواهند شد. تمركز بر چرخه ي حيات توسعه سيستم و ساختار مديريت، منجر به پديد آمدن محيط هاي توسعه و توليد نامناسب خواهد شد. تغيير نگرش و رويكرد مورد بحث شامل مراحل زير مي شود: - حركت از گسترش سيستم ها به سمت گسترش خدمات. - حركت از طراحي نرم افزار به طراحي خدمات. - بالا بردن سطح خدمات به جاي نگه داري نرم افزارها. - كنترل و نظارت پايدار بر كيفيت خدمات به جاي کنترل و آزمون كيفيت نرم افزار . 4 - تغيير نگرش از محصول گرايي به خدمت گرايي بايد بر سياست ها و برنامه ريزي شرکت اثر مستقيم داشته باشد . بايد با توجه به نوآوري و طراحي خدمات جديد، از استراتژيِ توجه به سخت افزارها و نرم افزارها و منافع آن ها و مديريت ساختار سيستم ها در IT به سمت استراتژي خدمات حرکت کنيم. اين تغيير نگرش توجه بيشتري به استفاده كنندگان از خدمات و تاكيد كمتر بر فن آوري دارد. تجزيه و تحليلِ از پايين به بالا نگاه عميق تري بر توزيع و توازن خدمات به جاي سبد اجرايي دارد. اين نگاه بيشتر درگير كيفيت خدمات مذكور و دورنماي انتظارات مشتريان و شكاف در خدمات خواهد بود. تجزيه و تحليلِ از بالا به پايين هنوز هم بر مزيت هاي رقابتي متمركز است و از ابزارهاي موقعيتي، مانند زنجيره ي ارزش،كه براي استفاده در خدمات تنظيم و تعديل شده است، استفاده مي کند، اما هم چنان به اين موضوع توجه دارد كه IT چگونه مي تواند خدماتي را كه هر كسب و كار به وجود مي آورد، پشتيباني كند. تجزيه و تحليلِ از درون به بيرون به فرصت هاي تكنولوژيكي براي ارايه ي خدمات جديد توجه دارد. مدل ICDT در اين جا به احتمال زياد مفيد خواهد بود. ما از استراتژي خدمات IT براي تعريف خدماتي كه افراد، منابع، مديريت و ابزار ارايه، توزيع و تجزيه و تحليل مي کنند، استفاده مي کنيم، نه براي يك سري از سيستم هاي كامپيوتري. اين تعاريف طراحي خدمات نوين را در پي دارد. هم چنين بايد به اقسام خدماتي كه ممكن است به عنوان بخشي از استراتژي شناسايي شوند، توجه كرد. اين نتايج، ميان فرآيندهاي كسب و كار كه از خدمات و محصولات بازرگاني - تجاري پشتيباني مي كنند از يک سو و خدمات ITاز سوي ديگر توازن برقرار خواهند کرد. خدمات IT به خدمات كسب و كار مرتبط خواهند شد و در نتيجه مسيرهاي بسيار زيادي به وجود خواهد آمد. به بيان موشكافانه تر، استراتژي، فعاليت هاي مورد نياز براي ارايه ي خدمات و توزيع آنها را مشخص مي كند. 5 - استراتژي خدمات IT بايد موارد ز ير را شناسايي و بيان كند : - چه خدماتي ارايه مي كنيم؟ - اين خدمات را به چه كساني عرضه مي كنيم؟ - اين خدمات به چه صورت با خدماتي كه كسب و كار به مشتريان ارايه مي دهد مرتبط است؟ - چگونه اين خدمات را ارايه مي كنيم؟ استراتژي، نگرش، فرهنگ و رويكردمان چيست؟ - افراد، ابزار هماهنگي، ديگر ابزار و منابع مورد نيازمان كدام هستند؟ - چگونه مي توان يك استراتژي خدمات IT را گسترش داد؟ الف - طبق معمول بايد با كسب و كار آغاز كرد و در اين باره سوالات زير را مطرح مي كنيم : - مأموريت اين کسب و کار چيست؟ - چه خدماتي را به چه كساني ارايه مي كند ؟ اين امر باعث پديد آمدن ايده هايي براي خدمات كسب و كار جديد كه لازمه ي ايده هاي خدمات IT هستند، خواهد شد. زماني كه شبكه اي از خدمات مرتبط با هم هماهنگ مي شوند، يك خدمت واحد را ارايه مي كنند. ب - شناسايي پورتفوليوي از خدمات متنوع IT كه براي پشتيباني كاربران و مشتريان درون سازماني و برون سازماني مورد نياز است (منظور از پرتفولو، Portfolio ، سبد يا تركيبي از خدمات مختلف است که شركت IT به آن ها نيازهاي متنوع مشتريان را برآورده مي كند. طبيعي است هر شركتي براي جذب مشتريان بيشتر و كسب سود بالاتر سعي مي كند سبد توليدات، كالاها يا خدمات خود را هرچه بيشتر متنوع كند ): اين مهم شامل شبكه اي از خدمات IT است كه Back office , Front office را دربر مي گيرد. هم چنين بايد بخش ها و گروه هاي خدماتي شناسايي شوند. بدين شكل با ارايه ي خدمات به صورت يك بسته يا سبد مي توانيم تنوع بيشتري به خدمات خود دهيم. بايد گروه هاي خدمات IT كه مسئول ارايه ي، توزيع و پشتيباني يك كسب و كار هستند، تعريف شوند. اين گروه ها به وسيله ي قراردادهاي خدماتي و مباني قابل سنجشِ تعريف شده، شكل مي گيرند. با اين حال، براي پاسخ به نيازهاي متغير اطلاعات، دسترسي به تكنولوژي جديد و پشتيباني محصولات و خدمات جديدِ ناشي از پيدايش استراتژي كسب و كار سازماني، بايد خدمات جديدي را شناسايي و ارايه كنيم. ج - رويكرد استراتژيك را گسترش دهيد . فلسفه هاي كليدي، اصول و موقعيت هاي استراتژيك خدمات IT را تعريف كنيد. فعاليت هايي كه آن اصول را عملي مي كند، گسترش دهيد. نقشه ي سيستم عملکرد خود را گسترش دهيد. نقشه هاي سيستم عملکرد توصيف موقعيت هاي استراتژيك شركت و شناسايي فعاليت هاي مرتبط را مقدور مي کنند. استراتژي خدمات IT شامل موارد زير است: - تعيين موقعيت هاي مجزا و منفك - مجموعه اي از انتخاب هاي مرتبط - فعاليت هاي شبكه اي هماهنگ 6 - برنامه ريزي سناريو : برنامه ريزي سناريو روشي است براي آموختن چيزهايي درباره ي آينده، به وسيله ي شناسايي ماهيت مهم ترين و نامطمئن ترين نيروهاي تاثيرگذار بر آينده و اثرات آن ها. اين برنامه ريزي فرآيندي است كه تبادل دانش و اطلاعات را از يك سو و افزايش درك متقابل و عميق از پديده هاي مهم و تاثيرگذار بر آينده ي كسب و كار شما را از سوي ديگرپرورش مي دهد. هدف، پديد آوردن شماري از سناريوهاي واگرا بر اساس پيش بيني عوامل به شدت تاثيرگذار و نامطمئن است. سناريوها نه براي پيش بيني آينده كه براي پرسش از مفروضات ثابت، برنامه ريزي مي شوند. خلق سناريوهاي واگرا؛ يعني شناختن مجموعه اي از احتمالات که ممکن است در محيط ها و موقعيت هاي متفاوت آينده رخ دهند. روشي براي برنامه ريزي سناريو : 1 - موضوعاتي كه بايد بر روي آنها تمركز کرد و تصميمات مربوط به آن ها را شناسايي كنيد. 2 - نيروهاي موثر و مستعد اصلي را شناسايي كنيد. اين نيروها عبارت اند از: اجتماعي اقتصادي سياسي تكنولوژيكي 3 - نيروها و عوامل مستعد را براساس درجه ي اهميت و خطرپذيري آنها رتبه بندي كنيد. 4 - بين دو موردي كه بيشترين درجه ي اهميت را دارند، ماتريسي تشكيل دهيد. 5 - به سناريوها، جزييات و اطلاعات بيشتر اضافه كنيد. 6 - مفاهيم را مورد توجه قرار دهيد. يک سناريوي خوبي بايد، موجه و خوش ظاهر، غافل گيركننده و تحسين برانگيز باشد و نويسنده يا سازنده ي اين سناريو بتواند به طور کامل نسبت به آن احساس مالكيت کند و آن را به كار اندازد.به قول پيتر شوارتز داراي «هنر نگرش ممتد» باشد. 7- ترتيبات مديريت را تعريف كنيد. - ترتيبات كارگزيني. - تكنولوژي هاي لازم براي ارايه ي فعاليت ها ديگر مواردي كه بايد مورد توجه قرار گيرند، از اين قرارند: - زيرساخت هاي وسيع كسب و كار IT کدام اند و استراتژي خدمات چگونه اين امر را پوشش مي دهد. - IT به عنوان ارايه كننده ي خدمات كاربردي داخلي چه نقشي به عهده دارد. - ارتباطات باtimeboxing RAD , DSDM (Dynamic systems Development Method)
