پنجشنبه 6 فروردين ماه سال 1383 بمنظور کامل کردن مقالات اين وبلاگ تصميم گرفتم مقاله اي در مورد نصب لينوکس مندريک نسخه 9.2 بنويسم .لينوکس مندريک را به جرات ميتوان يکي از ساده ترين و زيباترين توزيعهاي لينوکس موجود در جهان ناميد چراکه اين توزيع هدف اصلي خودرا بر ساده نمودن رابط گرافيکي کاربر و userfriendly نمودن هرچه بيشتر سيستم متمرکز نموده است . کاربران تازه کار لينوکس با مندريک احساس راحتي بيشتري خواهند کرد و همين احساس آنها را با قابليتهاي بي نظير لينوکس آشنا ميکند و از سختي يادگيري مباني پايه unix و لينوکس خواهد کاست . براي شروع نصب ديسک اول نصب را داخل درايو قرار دهيد و کامپيوتر خود را بوت کنيد . هنگامي که صفحه خوش آمد گويي لينوکس مندريک را مشاهده کرديد ميتوانيد با انتخاب يکي از دوگزينه موجود و فشاردادن دکمه هاي enter يا f1 به مرحله بعدي وارد شويد. نکته : لينوکس مندريک براي کامپيوترهاي pc کلاس pentium طراحي شده وبراي نصب روي کامپيوترهاي 286 يا 386 و غيره بايد از نسخه خاصي که براي اين نوع سخت افزارها طراحي شده و قابل داونلود ميباشد استفاده کنيد . نکته: اگر شما صفحه خوش آمد گويي را نمي بينيد، ممکن است درايو CD-ROM شما قابل بوت نباشد. فعال کردن گزينه بوت از روي درايو CD-ROM و يا ايجاد ديسکت هاي بوت ميتواند به شما براي ادامه نصب کمک کند. براي فعال کردن گزينه بوت از روي CD-ROM به صورت مقابل عمل کنيد : کامپيوتر خود را راه اندازي کرده و در صفحه نخستين پيامي براي ورود به صفحه نصب (setup) خواهيد ديد. براي ورود به برنامه نصب بايوس کافي است کليدهاي F1 يا F2 ويا DEL را فشار دهيد. در گزينه هاي موجود به دنبال موردي با عنوان Boot Options و يا Boot From و يا چيزي مشابه آن بگرديد. پس از آنکه آنرا پيدا کرديد، اولويت نخست آنرا روي درايو CD-ROM تنظيم کنيد. تغييرات را ذخيره کرده و خارج شويد. اگر نصب با موفقيت انجام شد شما ميتوانيد گزينه هاي بايوس را به حالت اول برگردانيد. در صورتي که حتي با تنظيم اين گزينه ها امکان بوت از روي CD-ROM وجود نداشت، بايد ديسکتهاي نصب را از روي فايلهاي boot.img (براي کامپيوترهاي معمولي)، bootnet.img (براي نصبهاي از روي شبکه) يا pcmcia.img (براي کامپيوترهاي کيفي) که روي CD نصب قرار دارند، ايجاد نماييد. چگونگي ايجاد اين ديسکتها شرح داده خواهد شد. پس از ايجاد ديسکتها، آنها را در درايو قرار داده و کامپيوتر خود را بوت کرده و نصب را ادامه دهيد. در پنجره گرافيکي اول کليد Enter را براي ورود به نصب گرافيکي، فشار دهيد. در صورتي که کامپيوتر شما اجازه نصب بصورت گرافيکي (رنگ بيتي و وضوح 800 در 600 پيکسل) را نمي دهد، با فشار دکمه F1 به قسمت انتخاب انواع ديگر نصب مراجعه نماييد.
انتخاب انواع ديگر نصب :
در بيشتر کامپيوتر ها شما ميتوانيد به راحتي نصب را بصورت گرافيکي انجام دهيد. برخي مواقع مخصوصا در سيستمهاي قديمي کارت گرافيکي شما ممکن است اين حالت را قبول نکند. همچنين با اينکه هنگام نصب سخت افزار کامپيوتر شما شناسايي ميشود،ممکن است برخي مواقع ديسک سخت، کارت شبکه و يا يکي از سخت افزارهاي حياتي ديگر شناسايي نشده و به اطلاعات مخصوصي هنگام بوت نياز داشته باشد. در اينجا ليستي از انواع گزينه هايي که شما ميتوانيد نصب لينوکس ردهت را بوسيله آن شروع کنيد وجود دارد. پيشنهاد ميشود در صورتي از اين گزينه ها استفاده کنيد که گزينه گرافيکي دچار اشکال شود (مانند هنگامي که صفحه از گاربيج پر شده و يا سخت افزار شناسايي نمي شود). شما ميتوانيد با تايپ linux text جلوي اعلان نصب بصورت متني را آغاز نماييد. از اين گزينه هنگامي استفاده نماييد که به نظر ميرسد برنامه نصب نتوانسته کارت گرافيک شما را شناسايي نمايد. با اين نوع نصب رابط کاربر برنامه نصب بصورت متني است . نکته : قبل از آغاز نصب لازم است کليه سخت افزارهاي شما به سيستم متصل و روشن باشند مثلا پرينتر و اسکنر و حتي دوربين ديجيتال و ..... . اين عمل باعث خواهد شد که سيستم بطور خودکار همه سخت افزارهارا شناساپي کرده و از انجام پيکربندي غيرضروري بي نياز شويد . در برخي شرايط نادر و در سيستمهاي قديميسخت افزارشما توسط سيستم شناساپي نميشود و بايد آنها را بصورت دستي معرفي نماپيد . در اينصورت باتايپ گزينه noauto به مراحل نصب در محيط غيرگرافيکي و رس و جو در مورد سخت افزارهاي سيستم وارد ميشويد . لازم به ذکر است که در اينصورت شما بايد يک کاربر نيمه حرفه اي لينوکس باشيد تا از پس شناساپي و معرفي صحيح سخت افزار به سيستم برآييد . گزينه ديگر قابل استفاده در محيط متني vgalo که نصب را در محيط متني بارزولوشن کم دنبال ميکند . (براي کارتهاي گرافيکي فوق العاده قديمي)
ورود به مرحله نصب گرافيکي :
درمرحله بعد و به شرطي که شما نصب معمولي يا گرافيکي را برگزيده باشيد بايد نوع زبان پيش فرض سيستم را انتخاب نماييد . توصيه ميکنم در اين مرحله زبان انگليسي را بجاي زبان فارسي انتخاب وپس از پايان نصب امکانات فارسي را اضافه کنيد زيرا رابط دسکتاپ فارسي لينوکس مندريک باوجوديکه يک انقلاب در لينوکس فارسي محسوب ميشود ولي هنوز کاستي هايي مثل فونت نازيبا و نامانوس بودن ترجمه لغات دارد و در همه محيطهاي kde يا Gnome بخوبي جواب نميدهد . (توضيح اينکه اين مشکل هيچ ربطي به استفاده شما از زبان فارسي در برنامه هاي مختلف لينوکس مندريک ندارد و امکان تايپ فارسي س از نصب بسته هاي rpm پشتيباني زبان فارسي در kde و نصب فونت فارسي ttf وجود دارد ) نظر به اينکه پشتيباني از استاندارد يونيکد utf-8 در لينوکس مندريک بسيار توسعه يافته و در حال توسعه ميباشد استفاده از همه زبانهاي زنده دنيا در اين سيستم عامل بسيار تسهيل گرديده است . نکته : شما پس از پايان نصب با استفاده از برنامه usr/sbin/localedrake/ ميتوانيد زبان رابط گرافيکي فارسي يا انگليسي و يا هرزبان ديگري که مايل باشير را تجربه کنيد .
مرحله تاپيد ليسانس نرم افزاري :
در اين مرحله شما با مستندات لينوکس مندريک آشناشده و از قوانين و مقررات استفاده از اين سيستم عامل مطلع ميگرديد.
مرحله انتخاب نوع ماوس :
در اين مرحله ميبايست نوع و مدل ماوس متصل به سيستم را انتخاب نماييد .
مرحله انتخاب نوع نصب :
معمولا نوع نصب upgrade براي نصب برروي نسخه هاي قبلي لينوکس مندريک خصوصا نسخه 8.1 و بعد از آن و ارتقاء به نسخه 9.2 صورت گرفته و نصب از نوع install براي نصب يک نسخه لينوکس مندريک از پايه و ابتدا ميباشد . براي ادامه و درصورت تمايل به نصب از نوع دوم يعني install ادامه اين مقاله شماراياري خواهد کرد .
مرحله انتخاب سطح امنيت سيستم security level :
انتخاب سطح امنيتي براي کساني که سيستمهايشان بطور دائم در شبکه با کامپيوترهاي ديگر در ارتباط ميباشد خصوصا شبکه اينترنت و اشتراک منابع برروي شبکه اهميت دارد . سطح امنيت پيش فرض standard تامين کننده امنيت سيستمهاي workstation و سطوح امنيتي بالاتر که نياز به تنظيمات بيشتري دارند براي server مناسب ميباشند . ضمنا استفاده از يک نام يا آدرس email در اين مرحله بعنوان معرفي مدير امنيتي سيتم ضروري است چون ازاين پس کليه پيغامهاي سيستمي در مورد حريم امنيتي لينوکس به اين مدير بصورت هشدار اعلام خواهند شد .
مرحله انتخاب محل نصب و آماده سازي هاردديسک : Selecting the Mount Points
اين مرحله از اهميت ويژه اي برخوردار است چراکه هرگونه اشتباه کاربر ممکن است به ازدست دادن اطلاعات موجود روي هارد ديسک وي منجر شود . براي جلوگيري از هرگونه اشتباه به نکات زير توجه کنيد : انتخاب گزينه Use free space بطور خودکارکليه فضاهاي خالي پارتيشن بندي نشده هارد يسک را براي استفاده لينوکس محيا ميکند . انتخاب گزينه Use existing partition درصورتي ممکن است که شماقبلا يک مرتبه لينوکس را روي سيستم خود نصب و هم اکنون در حال نصب مجدد روي همان پارتيشنهاي ex2 يا ex3 باشيد . البته شما ميتوانيد در طي مراحل بعدي اين انتخاب پارتيشنهاي لينوکس موجود خودرا براي استفاده مجدد فرمت نمائيد. انتخاب گزينه Use the free space on the Windows partition براي کساني درنظرگرفته شده که قصددارند لينوکس را در کنار ويندوز به گونه اي ساده نصب کنند و فضاهاي خالي هاردديسک را به لينوکس اختصاص دهند . البته بايد دانست که اينکار ممکن است فضاي خالي هارد ديسک را براي ويندوز محدود نمايد و امکان نصب برنامه هاي ديگر برروي ويندوز باتوجه به محدوديت فضاي نوجود آمده ممکن نشود . ضمنا اين روش باوجود سادگي گاهي به ازدست دادن اطلاعات موجود روي پارتيشنهاي fat و ntfs مي انجامد و بايد حتما قبلا از اطلاعات مهم پشتيبان تهيه کرد . انتخاب گزينه Erase entire disk همه اطلاعات موجود روي هارد ديسک راپاک کرده و فضاي موجود را در اختيار لينوکس ميگذارد . در اينصورت شمافقط يک سيستم عامل و آن هم لينوکس را برروي سيستم خواهيد داست و کليه اطلاعات هارد ديسک شما پاک شده يا هارد ديسک جديد شما براي استفاده به روش لينوکس پارتيشن بندي ميشود . انتخاب گزينه Custom disk partitioning براي کاربران نيمه حرفهاي توصيه ميشود چون کارکردن باآن نسبتا ساده است و نياز به تجربه کمي دارد ضمنا در هنگام پارتيشن بندي کاربر ميتواند يکي از درايوهاي خودرا انتخاب و پاک نموده و سپس با انجام چند مرحله از جمله انتخاب پارتيشن پاک شده و انتخاب گزينه auto allocate پارتيشن بندي مناسب براي لينوکس را در محل پاکسازي شده انجام دهد . دراين مرحله بايد حداقل يک پارتيشن ريشه ( / ) با حجم 3 گيگابايت و يک پارتيشن swap با حجم دوبرابر مقدار ram سيستم و يک پارتيشن home با حجم دلخواه حداقل يک گيگا بايت براي ذخيره فايلها و داده ها و اطلاعات کاربر ايجاد کرد .
مرحله فرمت کردن پارتيشنهاي ايجادشده براي لينوکس :
در اين مرحله پارتيشنهاي ايجاد شده توسط کاربر با ساختار ex3 فرمت شده و سيستم آماده ورود به مرحله بعدي مگردد.
مرحله انتخاب بسته هاي دلخواه براي نصب Choose Packages to Install :
در اين مرحله کاربر بايد نوع بسته هاي دلخواه خود را با توجه به نيازهايش و همچنين دانستن امکانات نصب بصورت server و يا workstation انتخاب نمايد . اين انتخابها به تمايل کاربر و فضاي خالي موجود روي پارتيشن لينوکس بستگي داشته و هيچ محدوديتي در اين زمينه مشاهده نميشود . کاربران مبتدي بايد بدانند که انتخاب گزينه هاي server صرفا براي کامپيوترهاي سرويس دهنده فايل يا پست الکترونيک يا .... بوده و انتخابهاي workstation براي کاربران خانگي يعني client ها مناسب است و نبايد برنامه هاي غير ضروري مربوط به سيستمهاي سرور را که حجم و فضاي هاردديسک را اشغال ميکنند بدون بررسي نيازهاي موجود نصب کرد . ضمنا ابزار هاي گرافيکي مفيد نصب نرم افزارها مثل urpmi در محيط مندريک لينوکس امکان نصب بعدي هر آنچه را که از قلم بيفتد در آينده فراهم مي آورد و در اين مرحله هيچ مشکلي بروز نخواهد کرد . نکته :شما براي کار در محيط هاي گرافيکي لينوکس حداقل بايد محيط KDE يا GNOME را نصب کنيد و همانطوريکه خواهيد ديد محيط KDE بصورت پيش فرض انتخاب شده و محيطي مناسب و زيبا براي کاربران فارسي زبان ميباشد . نکته 2 : درصورتي که بخواهيد جزئيات دسته بندي نرم افزارها را مشاهده و انتخاب دقيق تري روي تک تک بسته ها انجام دهيد بايد گزينه Choose Individual Packages to Install را علامت بزنيد .
مرحله نصب و کپي شدن فايلها :
در اين مرحله مراحل کپي شده بسته هاي انتخاب شده شما برروي سيستم بصورت نوار پيشرفت گرافيکي نمايش يافته و پس از اتمام کار سي دي اول بطور خودکار سي دي هاي دوم و سوم از کاربر درخواست ميگردد و ضمن مراحل نصب پنجره هاي متنوع و زيباي لينوکس مندريک بصورت مصور شما را از قابليتهاي بي نظير آن مطلع مينمايد .
مرحله ورود رمز مديرسيستم Root Password :
اين مرحله از اهميت بالائي در حفظ امنيت سيستم شما برخوردار است . شما ميتوانيد با انتخاب يک کلمه رمز خوب سيستم خودرا از گزند دستکاري غير مجاز از راه دور يا نزديک بيمه کنيد يا اينکه در صورت تمايل با انتخاب گزينه no password سيستم خود را بدون حفاظ امنيتي رها نمائيد . البته انتخاب با شماست ؟؟؟ توجه کنيد که حداقل طول کلمه عبور شش کاراکتر ميباشد و هيچ محدوديتي در نوع کاراکتر مورد استفاده شما ندارد .
مرحله افزودن يک کاربر Adding a User :
در اين مرحله علاوه بر سطح امنيتي کاربر ريشه يک ياچند کاربر با سطوح دسترسي مختلف ميتوانيد تعريف کنيد ؛ همانطوريکه ميدانيد لينوکس يک سيستم چند کاربره است و هر کاربر تعريف شده توسط مدير سيستم داراي محدوديتها يا اختيارات خاص ميباشد . ضمنا ميتوان براي هر کاربر سيستم يک کاراکتر يا شکلک موجود را انتخاب کرد و در مرحله بعد همچنين ميتوان با انتخاب گزينه automatically log into the system در دفعات بعدي که سيستم بوت ميشود بدون نياز به ورود کلمه عبور و پسورد کاربر به محيط گرافيکي وارد شد . اين گزينه صرفا براي مصارف خانگي و در محيطهاي امن يا در کامپيوترهاي حاوي اطلاعات کم ارزش کاربرد دارد و استفاده از آن اکيدا براي سيستمهاي امن توصيه نميشود .
مرحله نصب بوت لودر Installing a Bootloader :
لينوکس مندريک بطور پيش گزيده بوت لودر LILO را براي مديريت دوسيستم عامل لينوکس و ويندوز در کنار هم نصب ميکند . کاربر ميتواند انتخاب کند که بوت لودر برروي first sector of boot drive يا MBR يا first sector of root partition يا روي فلاپي ذخيره کند . نکته : ذخيره بوت لودر بر روي فلاپي درايو باعث ميشود که براي بوت کردن سيستم به لينوکس هر بار شما نياز به فلاپي مربوطه داشته باشيد .
مرحله انتخاب گزينه هاي اختياري Check Miscellaneous Parameters :
در اين مرحله تنظيمات اعمال شده سيستم اعم از سخت افزار و نرم افزار و امنيت و ... نمايش يافته و به کاربر اجازه پيکربندي مستقل هر يک داده ميشود . به ياد داشته باشيد که تنظيماتي مثل Time Zone Options و پيکربندي سخت افزارها غيره در اين مرحله و بعد از پايان نصب قابل انجامند ولي انجام اين تنظيمات براي کاربران تازه کار در اين مرحله ساده تر است .
مرحله به روز رساني سيستم Installing Updates from the Internet :
اگر شما سي ديهاي اوريژينال لينوکس مندريک را در اختيار داشته باشيد يا در mandrake club با پرداخت هزينه اندکي عضو شده باشيد ميتوانيد در اين مرحله به چند کليک و به شرط متصل بودن به اينترنت سيستم خود را به روز نمائيد . اينکار مسلما امنيت سيستم را تضمين ميکند ولي نيازمند پرداخت هزينه ميباشد . البته به روز رستني سيستم بصورت دستي و از طريق داونلود مستقيم فايلهاي rpm به روز رساني شده از سايت mandrakesecure.com قابل انجام است ولي اينکار نيازمند تسلط کامل بر سيستم لينوکس بصورت يک کاربر حرفه اي است و مسلما شما هم حتي اگر اکنون حرفه اي نباشيد حتما روزي به اين درجه از معلومات خواهيد رسيد که آنرا مثل آب خوردن انجام دهيد ! نکته : مطمئن باشيد که لينوکس در همين شکل خود هم يعني قبل از update شدن هزاران بار امن تر از ويندوز است !!!!!!
خاتمه کار It's Finished!
در اين مرحله سيستم دوباره راه اندازي شده و اينبار در ابتداي عمليات BOOT منوي زيباي بوت لودر LILO با نماي آبي رنگ براي انتخاب نوع سيستم عامل روبروي شما قرار ميگيرد . اين منو بصورت پيش گزيده روي گزينه linux قرار دارد و شما هم اگر مدتي با اين سيستم عامل کار کنيد ديگر حتي فکر بوت کردن کامپيوتر با ويندوز را نخواهيد کرد . اميدوارم همچون بهار طبيعت همواره سرسبز باشيد . 6:52 PM | مهرداد طاهري
لطفا منتظر باشید ...
