نكات مهم در تاسيس دانشگاه هاي مجازي

طبقه بندي موضوعي : مباحث الكترونيك

نويسنده : آرام حيدري / a.heidari@ece.ut.ac.ir / گروه برق و كامپيوتر دانشكده فني دانشگاه تهران

ناشر : سايت همكاران سيستم

تاريخ انتشار : 02/05/1383

چکيده

بشر از مدت ها پيش پي به اهميت آموزش برد و در اين راستا سعي در برداشتن موانع موجود بر سر راه اين مهم كرده است. مثلا سعي در پيدا کردن راهي داشتند که نياز به حضور معلم و متعلم هر دو در يک مکان نباشد، بلکه از راه دور بتوان شخصي را آموزش داد. اين مسأله آموزش از راه دور (distant learning) در دنياي امروزي که دنياي اطلاعات و فناوري اطلاعات گفته مي شود، به صورت E-Learning يا آموزش الکترونيکي در آمده است. از طرف ديگر لزوم اين مسأله را نمي توان فقط به دليل وجود تکنولوژي اينترنت دانست، بلکه فرهنگ و نحوه رندگي امروزي اين چنين ايجاب مي کند.

يکي از نمونه هاي آموزش الکترونيکي تأسيس دانشگاه هاي مجازي ست که تدريس از طريق اينترنت انجام مي گيرد. در اين مقاله ابتدا به مسايلي که در تأسيس و اداره دانشگاه هاي مجازي به آنها برمي خوريم و بايد در نظر گرفته شود، مي پردازيم. سپس اهميت و لزوم تأسيس چنين دانشگاه هايي و تأثيراتي که وجود اين دانشگاه ها در جامعه ي امروزي بشر مي گذارد را، بررسي مي کنيم.

کلمات کليدي

آموزش الکترونيکي، دانشگاه هاي مجازي، سيستم هاي مشاور، امنيت اطلاعات، کارگروهي

1- مقدمه

آموزش از ديرباز يکي از مسايل جوامع بشري بوده است که در راستاي همگاني کردن آن، دانشگاه ها تأسيس شدند. در دنياي الکترونيکي امروز، دانش آموزي نيز به صورت الکترونيکي امکان پذير گشته است و در اين راستا دانشگاه هاي مجازي تأسيس شده اند. از مزاياي يک محيط آموزشي تحت web مي توان به مسايلي همچون امکان ارايه حجم زيادي از اطلاعات توسط استادان بر روي web و امکان استفاده online براي دانشجويان اشاره کرد. به اين ترتيب، دانشجويان از هر جاي دنيا، مي توانند با کم ترين هزينه به اين مطالب دسترسي پيدا کنند. اما در محيط آموزشي مانند دانشگاه، بايد در نظر داشت که هدف، يادگيري دانشجويان است و نه فقط ارايه مطالب. بنابراين بايد در کنار ارايه مطالب، امکان فعاليت هاي آموزشي ديگر و ارتباط دو طرفه ي دانشجو و استاد را براي تک تک درس هاي ارايه شده، به وجود آورد.]4[

از جمله مسايل ديگري که در طراحي و پياده سازي يک دانشگاه اينترنتي (و به اصطلاح معروف مجازي) بايد در نظر گرفت، مسايل امنيتي (security) است. در اين زمينه مي توان آموزش از طريق Internet را با آموزش هاي الکترونيکي قديمي که از طريق CD صورت مي گرفته، مقايسه کرد. تهيه CD، مشکلاتي از قبيل هزينه توليد، توزيع و به روز نگه داشتن اطلاعات CDها را دربردارد؛ و بنابراين فقط از عهده شرکت هاي بزرگي همچون شرکت هاي هواپيمايي برمي آيد. اما امروزه استفاده از web هزينه هايي همچون توزيع و به روزگرداني را بسيار کاهش مي دهد. اما در کنار اين مسايل، استفاده از web، در نظر گرفتن نکات ايمني (security) را ايجاب مي کند. مسايل امنيتي در تکنولوژي اطلاعات را مي توان در دو گروه دسته بندي کرد: (1) مکانيسم هاي امنيت اطلاعاتي، که شامل ذخيره سازي و پردازش امن اطلاعات است (مثلا authentication، authorization، کنترل دسترسي و ...)؛ و (2) مکانيسم هاي امنيت در ارتباطات، يعني امنيت در انتقال اطلاعات (پروتوکل هاي مطمئن براي لايه هاي مختلف، distributed authentication، public-key infrastructure و ...). ]2[

از طرف ديگر، دانشگاهها بايد با مسأله زياد شدن تعداد دانشجويان و افزايش ناهمساني آنها نيز دست و پنجه نرم کنند؛ در عين حال که بايد بازار جذب دانشجو را از دست ندهند. ]3[

در اين مقاله به يک بررسي کلي بر روي مسايل فوق، مشکلات موجود و برخي راه حل هاي ارايه شده فعلي مي پردازيم.

در بخش 2، به بررسي دلايلي که تأسيس دانشگاه هاي مجازي را ايجاب مي کند، مي پردازيم. در بخش 3، به مسأله اهميت امنيت اطلاعات قرار داده شده بر روي web و همچنين راهکار هايي براي برقراري اين امنيت ارايه مي شود. در بخش 4، به بررسي اجمالي يک تکنولوژي به نام Coimbra که به اين منظور ايجاد شده، مي پردازيم. در بخش 5، در مورد لزوم داشتن سيستم هاي مشاور در دانشگاه هاي مجازي بحث مي شود. در بخش 6، نياز به دسترسي هدايت شده دانشجويان به اطلاعات موجود بر روي web مورد بررسي قرار مي گيرد. در بخش 7، تأثيرات اجتماعي وجود اين چنين دانشگاه هايي از جنبه هاي مختلف، بررسي مي شود؛ و در بخش 8 به بررسي يک کارگروهي انجام شده در يک دانشگاه مجازي مي پردازيم.

2- کمک گيري از کامپيوتر

گسترش کاربرد کامپيوتر در تمام زمينه هاي زندگي امروزي، غير قابل اغماض است و در زمينه آموزشي نيز يکي از انتخاب هاي مهم است.

2-1 چرا کمک گيري از کامپيوتر در آموزش؟

مقاله هاي ارايه شده در کنفرانس computer assisted learning 1997، بر اساس نحوه نگرش به مسأله کامپيوتر چگونه مي تواند در آموزش کمک کند به سه دسته قابل تقسيم است:

- پشتيباني و پيشبرد روش هاي موجود در آموزش و يادگيري (t&l)

- يک سيستم محدود به يکي از جنبه هاي t&l برپايه تکنولوژي هاي موجود

- ارايه يک راه حل يکتا براي حل مسأله t&l

دسته سوم، که يک مسأله خاص از آموزش يا يادگيري را مي گيرد و براي آن به دنبال راه حلي به کمک تکنولوژي جديد مي گردد، بيشتر مورد توجه قرارگرفته است.Steve Draper از دانشگاه Glasgow (CAL 1997) مقاله اي بر همين اساس ارايه داده است. به نظر او، يک CAL application موفق به دنبال جايگزين کردن استاد و يا به کارگيري اصولي تکنولوژي به عنوان هدف اصلي نبوده است. به عنوان مثال، از برنامه هاي موفق در اين زمينه مي توان از برنامه شبيه سازي اندازه، شکل، حرکت و تعامل ملکولي نام برد که يک خلاء و کمبود مفهومي در درس شيمي را پر مي کند. موفقيت بعضي از چنين پروژه هايي نياز به حضور يک سرپرست کارآزموده دارد، که بر اساس کار هاي افراد، به آنها امتيازاتي بدهد.

علاوه بر اين ها، Harasim et al (1995) بر خلاف نظر عام، که کلاس درس و آموزش رو در رو را مؤثرترين روش آموزشي مي دانند، اعتقاد دارد که بهره گيري از محيط هاي آموزشي online نتايجي حداقل معادل و يا بهتر از شرايط رو در رو دارند.

در يک تحقيق، روي يک درس ارايه شده به صورت online براي مقطع کارشناسي ارشد، مزاياي زير در يادگيري به دست آمدند:

- تعامل، کميت و چگالي بيشتر

- دست يابي بهتر به دانش و پشتيباني جمع

- محيط با آزادي عمل بيشتر

- راحتي دسترسي

- انگيزه بيشتر (Harasim 87)

در نهايت چيزي که واضح است، مزاياي بي شمار کمک گيري از کامپيوتر در آموزش است، ولي بايد در نظر داشت که رسيدن به نتايج مناسب به موضوع و هدف روش به کاررفته بستگي دارد.[1]

2-2 چرا دانشگاه مجازي؟

جامعه امروزي در مسير پيشرفت حجيم و رو به رشدي در زمينه ارتباطات و راه هاي ارتباطي (media) و فناوري اطلاعات است. اين امر غير قابل اغماض تأثير زيادي در نحوه زندگي و فرهنگ ما نيز گذاشته است و از اين جاست که بايد تأثير اين تغييرات را جدي گرفت. نياز به آموزش از راه دور هم همان طور که دانشگاه Open University در انگلستان نشان داد، رو به افزايش است. چرا که مردم امروز مي دانند چه براي کسب درآمد يا داشتن زندگي معمولي نياز به تحصيلات دارند - که اين خود يک دستمايه ارزشمند است.

امروزه استخدام شدن و حضور فيزيکي در محل کار کمتر مورد توجه است و دانشگاه هاي مجازي هم در همين راستا در زمينه آموزش به وجود آمده اند. دانشجويان به کمک اين دانشگاه ها ديگر نيازي به مسافرت و اجاره نشيني براي ادامه تحصيل ندارند و به لطف تکنولوژي آموزشي و ارتباطات، مي توانند به راحتي از مزاياي دانشگاه ها استفاده ببرند. در سطوح بالاي تحصيلي، مي توان منابع محدود موجود را بهتر و پربارتر در زمينه هاي پرطرفدارتر و تخصصي بيشتري به کار بست، چرا که در آموزش مجازي نياز کمتري وجود دارد. در نهايت، اتصال افراد مختلف درسراسر جهان به راحتي امکان پذير شده است، که خود نکته بسيار مثبتي است براي هر کسي که در هر سطحي بخواهد تحصيل کند.[1]

3- امنيت

بر اساس تعريف Landwehr [2و 5]، امنيت يک سيستم کامپيوتري در هر يک از موارد زير خدشه دار محسوب مي شود: به وجود آمدن حالت Denial Of Service، دسترسي غيرمجاز، تخريب غيرمجاز داده ها و يا تغيير غير مجاز داده ها. در اين بحث، به خصوص مسأله دسترسي، تخريب و يا تغيير غيرمجاز داده ها داراي اهميت است.

فرض کنيد استادي مطالب درسي خود را با کيفيت بالايي تهيه کند و بر روي web قرار دهد؛ در اين صورت استادان ديگر هم به راحتي مي توانند از مطالب وي بدون اجازه استفاده کنند. حتي اگر فقط به دانشجويان درس، براي مدت کوتاهي نيز اجازه دسترسي به آنها داده شود، تضميني براي در امان ماندن آن مطالب وجود ندارد.

فرض کنيد بخواهيم نحوه تدريس استادان را ارزيابي کنيم. يکي از معيار هاي مهم، تعداد دانشجويان شرکت کننده در کلاس آنهاست - به خصوص براي استاداني که درس مشابه اي را ارايه مي کنند. در حالت WBT، شمردن تعداد دانشجويان يک کلاس بسيار مشکل مي شود. در نظر بگيريد چند دانشجو از يک login استفاده کنند، يا دانشجوياني که درس را ندارند از کلاس استفاده کنند (به نسبت تدريس سنتي، اين تعداد بسيار بيشتر خواهد بود). علاوه بر اين ها به راحتي مي توان در چنين سيستمي تقلب کرد (افرادي بي دليل در کلاس شرکت کنند).

در کنار شمردن تعداد دانشجويان شرکت کننده، مي توان عملکرد کاربران مختلف را نيز بررسي کرد؛ در نتيجه ببينيم کدام صفحات بيشتر استفاده شده اند، و يا هر دانشجو تا چه حدي پيشرفت داشته است. البته دانشجويان معمولا دوست ندارند زير نظر گرفته شوند.

مهم ترين مساله اي که باقي مي ماند، مسأله برگزاري امتحانات است. چرا که بايد به نحوي تضمين شود که هر دانشجو به تنهايي و بدون کمک و راهنمايي ديگران، به سؤالات پاسخ دهد. يکي از راه حل هايي که هم اکنون براي امتحاناتي نظير TOEFL استفاده مي شود، بهره گيري از «مراکز برگزاري امتحانات» است. اما اين روش در حالت آموزش از راه دور که هر کاربري از منزل از امکانات آموزشي استفاده مي کند، امکانپذير نيست. در عوض مي توان از teleconferencing و يا take-home exams استفاده کرد.[2]

4- تکنولوژي Coimbra

در اين روش، اطلاعات را روي يک server به صورت رمزنگاري شده نگه داري مي کنيم. هر کاربر، به هر قسمت از اطلاعات که بايد دسترسي داشته باشد، کليد رمزنگاري آن را در اختيار دارد؛ و هر موقع که دسترسي کاربر به اطلاعات تمام مي شود، اطلاعات با کليد جديدي دوباره رمز مي شوند. نکته حائز اهميت در اين است که در تمام مسير از server تا آخرين لحظه قبل از نمايش به کاربر، اطلاعات به صورت رمز است. فقط در موقع نشان دادن به کاربر اطلاعات به وسيله کليدي که کاربر دارد، رمزگشايي مي شوند و به وي نشان داده مي شوند. بنابراين کاربر بايد از browser مخصوص استفاده کند. در اين روش، نيازي به استفاده از روش هاي رمزنگاري بسيار پيشرفته اي نيست، چون در نهايت کاربر مي تواند متن نشان داده شده را دوباره تايپ کند؛ هر چند امکان استفاده از هر گونه رمزنگاري امکان پذير است.

مي توان اين روش را گسترش داد و از active server هايي استفاده کرد که عمل رمزگشايي را انجام دهند تا کاربراني که از browser هاي معمولي استفاده مي کنند نيز بتوانند از اين سيستم بهره مند گردند.[2]

5- سيستم هاي مشاور

در سيستم سنتي آموزشي، براي هر دانشجو يک استاد راهنما وجود داشته که دانشجو براي حل مشکلات آموزشي خود به استاد راهنما مراجعه مي کند. اما در سيستم هاي امروزي، به خصوص با به وجود آمدن دانشگاه هاي مجازي، تعداد دانشجويان بسيار سريع تر از تعداد استادان رشد کرده است. بنابراين، نمي توان براي هر دانشجويي يک استاد راهنما به همان شيوه سنتي گذاشت. چون که در آن صورت هم وقت بسيار زيادي از استاد گرفته مي شود و همچنين استاد نمي تواند به همه دانشجويان بپردازد. از جمله اين مشکلات عبارت اند از:

1- افزايش تعداد دانشجويان در برابر تعداد تقريبا ثابت استادان.

2- و در نتيجه نياز به آموزش گروه هاي ناهمگني از دانشجويان

3- حجم بسيار عظيم و رو به رشد اطلاعات، در اثر گسترش روزافزون اينترنت و افزايش بي سابقه محققان (به قولي 90 درصد کل محققان تاکنون دنيا)

يک راه حل اين مشکل ايجاد سيستم هاي مشاوري است که بتوانند در مقابله با اين مشکلات کمک به صرفه جويي در وقت استادان و دانشجويان بکنند.

يکي از موارد کاربرد اين سيستم ها در مورد سؤالات عام دانشجويان تازه وارد است؛ که پاسخ مشابه و ساد ه اي دارند.

کاربرد ديگر جمع آوري تجربه هاي افراد مختلف در استفاده از اينترنت و فنون جستجوست، که به اين ترتيب مي توان در زمان لازم براي يادگيري استفاده از اينترنت و دستيابي به حجم عظيم اطلاعات آن، صرفه جويي کرد.

علاوه بر اين ها، يکي از مشکلاتي که در اثر زياد شدن تعداد دانشجويان با آن مواجه ايم، تنوع علاقه مندي هاي دانشجويان و همچنين تنوع تخصص و زمينه کاري استادان مختلف است که به کمک سيستم هاي مشاور مي توان دانشجويان با علاقه مندي هاي مشابه را گروه بندي کرد و با استاد مناسب در ارتباط قرار داد.[3]

6- دسترسي هدايت شده به اطلاعات

يکي از نکاتي که در مورد يک دانشگاه مجازي مطرح مي شود، مسأله نحوه دسترسي دانشجويان به مطالب ارايه شده بر روي web است. در ساده ترين حالت، استاد مطالب مورد نظر خود را در web قرار مي دهد و دانشجويان از اين مطالب استفاده مي کنند. اما در يک دانشگاه مجازي، بايد تدبيري انديشيد که دانشجويان بر اساس روال منطقي درس، بتوانند از مطالب استفاده کنند. يعني همان طور که استاد در سر يک کلاس واقعي مطالب را به ترتيب ارايه مي دهد و دانشجو هم به همان ترتيب از مطالب استفاده مي کند، در يک دانشگاه مجازي نيز بايد شرايط مشابه اي را به وجود آورد.[4]

ساده ترين راه برآورده ساختن اين منظور، قرار دادن يک فهرست بر اساس ترتيب مورد نظر استاد است. به اين ترتيب، دانشجو بر اساس فهرست ارايه شده، هماهنگ با استاد مي تواند از مطالب استفاده کند. اما همچنان امکان دسترسي غير مرتب نيز به داده ها وجود دارد. البته شايد بتوان از اين مسأله در مقايسه با حالت معمولي که دانشجو کل کتاب را در اختيار دارد، صرف نظر کرد.

راه حل محدود کننده تر اين است که با ارايه هر قسمت از درس، به دانشجو اجازه دسترسي به اطلاعات آن قسمت داده شود. به عبارت ديگر، ترتيب دسترسي دانشجو را به همان ترتيبي که مورد نظر استاد است، محدود کنيم.

7- کارگروهي ( Teamwork )

يکي از جنبه هاي مهم آموزشي، کارگروهي در انجام پروژه ها است که در زير، ابتدا دلايل مفيد بودن آن را مي آوريم و سپس يک تجربه عملي آن را در دانشگاه Exeter بررسي مي کنيم.

7-1- چرا کارگروهي در آموزش؟( cooperative learning )

اهميت اين استراتژي (کارگروهي) وقتي چشمگيرتر شد که کار هاي Vygotsky(1987) در دنيا مطرح گرديد. چيزي که امروزه به اثبات رسيده ، اين است که صحبت کردن نقش بسيار مهمي در تقويت دانش شخصي دارد و حتي مي تواند منجر به اکتشافات جديد شود. اين روند در کارگروهي در آموزش به خوبي اتفاق مي افتد و باعث افزايش اعتماد به نفس مي شود و نه تنها حضور فعال را زياد مي کند، بلکه تأثير به سزايي نيز در تقويت قدرت يادگيري شخصي مي گذارد.

Vygotsky همچنين توضيح مي دهد که در پي داشتن ارتباط بين افراد، چيز هاي ديگري نيز در کنارموضوع اصلي ارتباط، به عنوان مثال از نظر اجتماعي، فرهنگي و انساني، نيز يادگرفته مي شود؛ که اين خود بر اساس طبيعت ارتباط و تعامل به وجود مي آيد. در همين زمينه David Jaques(1984) نيز مي گويد: تيتر «يادگيري در گروه» به اين معني است که گروه ها فقط به عنوان يک وسيله ارزشمند يادگيري يک موضوع خاص نيستند، بلکه راهي براي فهميدن اين که گروه به چه درد مي خورد، چه بعنوان وسيله اي براي يادگيري هاي آکادميک و چه براي پيشبرد توانايي هاي کار گروهي در زندگي آينده. ما هم اذعان مي کنيم که کارگروهي به خودي خود اتفاق نمي افتد، بلکه بايد از طريق تمرين و کسب تجربه به اين مهم رسيد و اين نياز به يک استراتژي هماهنگ و روشن براي بهبود مهارت هاي کار گروهي دارد .

نکته قابل توجه ديگر اين است که صنعت نيز به اهميت و منافع و اثرات به سزاي کار گروهي واقف شده است. دانشگاه Exeter از جمله مكان هايي است که توسط British Petroleum(BP) انتخاب شد تا تأمين مالي براي کار در زمينه کار هاي گروهي انجام دهد.

از مسائل حائز اهميت در کارگروهي، امکان انتقال اطلاعات و مهارت هاي فردي به ديگر اعضاي گروه است. از جمله مشکلات اين مسأله، مي توان به لزوم ايجاد يک نوع حس اعتماد و احترام متقابل اشاره كرد. دانشجويان بايد بتوانند فرصت به نمايش درآوردن توانايي هاي خود را پيدا کنند. به طور کلي دانشجويان در اين زمينه بايد ياد بگيرند که در حين انجام کار گروهي از reviewها و feedback هاي ديگران استفاده کنند.[1]

7-2- کارگروهي در دانشگاه Exeter

هدف اين تحقيق، بررسي آموزش به کمک کار گروهي در دانشگاه Exeter بوده است. دانشجويان سال دوم در گروه هاي 4 نفره پروژ ه هايي را در مدت 22 هفته انجام مي دهند. در اين تحقيق، مهارت هاي ارتباطي دانشجويان و تکنيک هاي مشاور هاي و همکاري به کار رفته در بين دانشجويان مورد بررسي قرار گرفت. نتايج اين تحقيقات مي تواند در يک دانشگاه مجازي مورد استفاده قرار گيرد.

روش کار در اين بررسي، به اين صورت بود که در ابتدا پرسشنامه اي حاوي سؤالاتي در زمينه اطلاعات شخصي، پيش زمينه هاي کارگروهي، نظرشان در مورد کار گروهي، روش هاي خودشان براي حل مسأله و احساس آنها از کاربرد email به عنوان يک وسيله ارتباطي، به دانشجويان داده شد. در طول انجام پروژه، يک bulletin board تحت web در اختيار گروه ها قرار گرفت تا بتوانند از آن به عنوان فضاي کاري مشترک شان استفاده کنند. با بعضي از تيم ها ملاقات هايي صورت گرفت که صحبت هاي آنها ضبط شد و با بعضي از تيم ها هم به صورت غير رسمي مصاحبه گرديد. همچنين به بعضي افراد email هاي خصوصي زده شد و از آنها در زمينه مهارت هاي لازم گروه پرسيده شد و در نهايت با تک تک افراد گروه ها و استاد راهنماي پروژه نيز مصاحبه اي به عمل آمد.

بعضي از نتايج به دست آمده عبارتند از:

1- پرسشنامه اوليه که به 47 نفر از 51 نفر داده شد.

- مهم ترين مهارت هايي که دانشجويان لازم مي دانستند، ارتباط و نظم بود و در کنار آنها تعهد .

- اکثرا دانشجويان براي رفع مشکلات خود به اين ترتيب عمل مي کردند که ابتدا به طور شخصي سعي در حل مشکل مي نمودند، در مرحله بعدي از يکي از دوستان نزديک خود و سپس از شخص ديگري که مهارت بيشتري در آن زمينه دارد و در نهايت به عنوان آخرين تير کمان، از مشاوره استاد راهنماي پروژه کمک مي گرفتند.

و در پرسشنامه آخر که توسط 9 نفر از 51 نفر پر شد:

- 9 نفر عقيده داشتند در گروه نقش کليدي ايفا مي کردند.

- احساسات مختلفي و غالبا منفي اي نسبت به سختي و زمان بندي پروژه داشتند.

- 4 نفر در ابتدا از bulletin board استفاده مي کردند، اما بعدها ديگر آن را کنار گذاشتند؛ چون فکر مي کردند نيازي نبود و يا کاري اضافي بود .

- 7 نفر از کامپيوتر شخصي خود استفاده مي کردند.

2- بررسي bulletin board نشان داد که :

- در 4 هفته اول، 4 گروه از استفاده از آن دست کشيدند.

- 2 تيم هرگز استفاده نکردند.

- 3 تيم فقط 1 تا 3 پيغام گذاشتند.

- بعد از 8 هفته، 6 تيم استفاده از آن را کنار گذاشتند.

- فقط 1 گروه به طور منظم از آن استفاده مي کرد؛ براي اعلام زمان جلسات گروهي

- در 18 هفته 79 پيغام رد و بدل شد که 43 تاي آنها از يک گروه بود.

ساير جزييات نتايج در [1] وجود دارد، اما خلاصه کلي آنها را مي توان به اين صورت بيان کرد: اول اين که مسأله ارتباط برقرار کردن دانشجويان با يکديگر بسيار مشکل بود. چرا که ديده شد که bulletin board و يا email چندان محبوب و مورد استفاده نبودند. هر چند تعدادي از دانشجويان علاقه مند در ابتدا سعي به استفاده از bulletin board داشتند، ولي به دليل عدم استقبال ديگران و نگرفتن جواب، از استفاده مفيد از bulletin board نااميد شدند.

نکته قابل توجه ديگر شکايت بعضي از دانشجويان از سنگيني و فشار کاري داشتند؛ درحالي که عده ديگري ناراحت بودند از اين که به طور کامل در جريان روند پيشرفت پروژه قرار نداشتند. البته اين گونه نظرات در جلسات مصاحبه بيان مي شدند نه در جلسات کاري گروه.

مهارت هاي تيمي قابل مشاهده به خصوص در زمينه مديريت اطلاعات و مديريت کارها بود. اما در زمينه هاي مرتبط با گروه يا نياز هاي شخصي، مهارت هاي کمتري ديده شد. مثلا در يکي از تيم ها يک اختلاف شخصيتي به وجود آمد که حتي به مرور زمان هم برطرف نشد و با عدم موفقيت کامل در انجام پروژه رو به رو شد.

8- اثرات اجتماعي دانشگاه هاي مجازي

در اين قسمت نتايج يک تحقيق به عمل آمده در انستيتوي تکنولوژي آموزشي در دانشگاه Open University ارايه مي شود. اين تحقيق بر پايه جمع آوري نظرات دانشجويان شرکت کننده در يک درس ارايه شده به صورت online و بررسي آنها از نظر جامعه شناسي، استوار است. نتايج به دست آمده حکايت از اهميت در نظر گرفتن جنبه هاي اجتماعي يک دانشگاه مجازي و ارايه درس ها به صورت online و ناهم زمان (asynchronous) دارد.

نتيجه کلي اين تجقيق نشان مي دهد که موفقيت يا عدم موفقيت هر شخص در يک چنين درسي، بستگي دارد به اين که شخص تا چه حد بتواند احساس مسؤوليت کند و خود را عضوي از گروه بداند تا يک ناظر بيروني. در حقيقت مسأله اصلي توانايي عبور از مرز بيرون به درون گروه است.

يک سري از مشکلاتي که يکي از دانشجويان ابراز کرده بود، عبارت است از: مشکل بودن خواندن مانيتور و نوشتن به کمک صفحه کليد نسبت به گوش دادن به استاد و خواندن تخته و متن پرينت شده و صحبت کردن با افراد. همچنين عد ه اي ديگر از دانشجويان عدم مهارت در کنفرانسينگ را مشکل اصلي خود ابراز کرده بودند، که تعدادي از آنها توانسته بودند بر اين مشکل خود فائق آيند و همراه با ساير اعضاي موفق گروه ادامه دهند و بقيه تقريبا ناموفق در ادامه کار مانده بودند و درس را حذف کردند. [6]

منابع

1- S. English and M. Yazdani, Computer-supported cooperative learning in a Virtual University, Journal of Computer Assisted Writing, Vol 15, 1999

2- Edgar Weippl, An Approach to Secure Distribution of Web-Based Training Courses, Australian Computer Science Communications Volume 23 , Issue 1 January-February 2001

3- Andreas Geyer-Schulz, Michael Hahsler, Maximillian Jahn, Educational and Scientific Recommender Systems: Designing the Information Channels of the Virtual University, International Journal of Engineering Education, 2001

4- Francesco Maria Aymerich, Nicoletta Dess? and Barbara Pes, Semantic Web and Learning Environments, International Semantic Web Conference 2002 , 2002

5- C.E. Landwehr, A.R. Bull, J.P. McDermott, W.S. Choi, A taxonomy of computer program security flaws , ACM Computing Surveys, 26. 211-254, 1994 .

6- Rupert Wegerif, The Social Dimension of Asynchronous Learning Networks, Journal of Asynchronous Learning Networks, Volume 2, Issue 1, March 98