2- نابودى ميراثهاى فرهنگى : - تألیف اهل قبله نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تألیف اهل قبله - نسخه متنی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

در هرات به علت تعصب عبيدالله خان ازبك ... هر روز به حكم آن خان بى ايمان

پنج شش كس بواسطه تشيع به اقوال جهال در چهار سوق هرات كشته مى شدند و روستائيان بى ديانت ... با هر كسى كه عداوتى داشتند او را گرفته نزد قاضى مى بردند كه اين مرد در زمان قزلباش لعن ابوبكر و عثمان كرده است . به سخن دو گواه جاهل قاضى به قتل آن مظلوم حكم مى گردد. 4

در چنين موقعيتهائى !اعمال خشونت بار هدف و مقصد مشخصى ندارند مرزهاى اختلاف و دوست و دشمن آنچنان كه بايد مشخص نيستند و در چنين جوى كمتر كسى از خود مى پرسد كه چرا چنين بايد كرد؟ براساس كدام ملاك و معيار فقهى واسلامى مى توان به قتل و غارت فلان فرقه دست يازيد؟ وسيل خون راه انداخت ؟ دراينگونه فضاهاست كه صحنه هايى اين چنينى پديد مى آيد.

پس از حمله غزان به نيشابور در سال 548 ه.ق آنقدراز مردم را كشتند كه در جامع شيعى نيشابور كشتگان در خون ناپديد شدند. راوندى دراين باره چنين مى نويسد:

چون غزان برفتند مردم شهر را به سبب اختلاف مذاهب حقايد قديم بود. هر شب فرقتى از محلتى حشر مى كردند و آتش در محلت مخالفان مى زدند تا خرابه ها كه از آثار غزان مانده بود اطلال شد و قحط و وبا بديشان پيوست تا هر كه از تيغ و شكنجه جسته بود به نياز بمرد .

در درگيريهاى ياد شده فاجعه در بعد ظاهرى آن محصر نيست و درد و مصيبت از عمق بيشترى برخورداراست .از پاى فتادن هزاران هزارانسان نماى بيرونى اين حوادث وحشتناك است و آثار بر جاى مانده از آن بسى هولناكتر. بسيارىازابهامهاى حل ناشده در بين فرقه هاى اسلامى حتى تا زمان كنونى ريشه هائى آگاهانه و ناآگاهانه از آن وقائع را در درون خود دارند. تصوير چهره اى موحش از پيروان فرقه ديگر باز مانده چنين برخوردهائى است .اين طائفه دينى از آن فرقه ديگر شكوه ها مى راند و بذرانتقام را در دل نسل آينده مى كارد و نسل آينده نيزاز حوادث خونبار براى نسل پسين سخن مى گويد و چنين مى شود كه نفرت فرقه اى جزء فرهنگ ملى يك قوم در مى آيد و[ تاليف] و[ تعاون] را نا ميسر مى سازد.

2- نابودى ميراثهاى فرهنگى :

آتش اختلافات فرقه اى دامن ميراثهاى فرهنگى را نيز در بر مى گرفته است . و در كشاكش اين درگيريها گوهرهاى گرانسنگ فرهنگى يا طعمه آتش تعصب مى گرديده با به عمد غبار بى اعتنائى بر آنهاافشانده مى شده است . دانشمندان و آثار مكتوب هر قومى شالوده فرهنگ آن ملت بشمار مى آيند واين هر دواز آتش اختلافات مصون نمانده اند و در معركه تنازعات فرقه اى به تكفير و تخريب كشيده شده اند به نمونه هايى ازاين تخريب فرهنگى مرور مىالف : بى اعتنائى به پاره اى ازانديشه ها و خلاقيت ها و آثار علمى بخاطراعتقادات فرقه اى از مشخصات دوران تنازعات مذهبى در جوامع اسلامى است . نظامى عروضى گويد:

[چون فردوسى شاهنامه را تمام كرد به محمود عرضه داشت سلطان با رجال دستگاه خود تدبير كرد كه فردوسى را چه دهيم ؟ گفتند: پنجاه هزار درهم واين خود بسيار باشد كه او مردى رافضى است و معتزلى مذهب ... و سلطان محمود مردى متعصب بود و در او اين تخليط بگرفت و مسموع افتاد] .

ب : دامنه اين تنازعات به شيوه هاى متفاوت و در رژيمهاى مختلف ادامه مى يافت فرهنگ اسلامى را مورد تهديد قرار مى داد به گونه اى كه نقل مى كنند: دراواخر رژيم صفوى نگهدارى مثنوى مولوى در خانه همراه با خطر دائمى بود. 7

ج : چنان كه ياد شد آثار مكتوب هر ملتى بخش مهمى از فرهنگ آن ملت بشمار مى آيد از بين رفتن انبوهى ازاين آثار مكتوب در تنازعات فرقه اى ضربه اى جبران ناپذير بر فرهنگ اسلامى وارد كرده است چه بسيار نسخه هاى نفيسى كه در تاراج هاى تعصب آميز فرقه اى لگد مال گرديده است ! يا در آتش سوخته و يا به آب ريخته شده واز بين رفته است . به گفته مولف[ مجمل التواريخ] سلطان محمود غزنوى پس از فتح رى چنين مى كند:

... بسيار دارها بفرمود زدن و بزرگان ديلم را بر دوخت كشيدند و بهرى را پوست گاو دوخت و به غزنين فرستاد و مقدار پنجاه خروار دفتر روافض و باطنيان و فلاصفه از سراهاى ايشان بيرون آورد و زير درختهاى آويختگان بفرمود سوختن... . 8

و كتابخانه عظيم فاطميان كه بنا به روايتى دو مليون شماره كتاب داشته است پس از جنگهاى داخلى و يورش تركان به سوى پايتخت اين كتابخانه به يغما مى رود. براى سربازان از جلد كتابها پاى افزار ساختند دو پشته انبوه از كتابهاى پاره پاره پديد آوردند. كه بر تلهاى كتاب شبيه بود. پس ازاين يورش دوباره كتابخانه احياء شد و كتابهائى كه ممكن بود جمع آورى شد تا آنكه صلاح الدين ايوبى كتابخانه را تحت تسلط گرفت و

كتابهائى را كه با مذهب تسنن سازگار نبوداز ميان برد و برخى را فروخت 9

3استفاده بيگانگان از مناقشات فرقه اى-

همواره يكى از عوامل اصلى ايجاداختلاف و شعله ور شدن وايجاد كينه در ميان مسلمانان بيگانگان و دشمنان سوگند خورده اسلام بوده اند.

/ 8