كمبود چربيهاي مفيد بدن را مختل مي كند

طي چند سال اخير تحقيقات فراواني براساس زيست شناسي سوخت و ساز اسيدهاي چرب صورت گرفته است كه بر رابطه اي مشخص ميان توانايي يادگيري ، اختلالات توجه و رفتار، با كمبود اسيدهاي چرب ضروري تاكيد مي كند. قديمي ترين اين تحقيقات در سال 1981 در مجله هيپوتزهاي پزشكي به چاپ رسيده است كه طي آن ، تعداد زيادي از كودكان بيش فعال با كمبود اسيدهاي چرب ضروري شده اند. همين تحقيقات نشان داد كه پسرها 3 برابر دخترها به اسيدهاي چرب ضروري نياز دارند. به نظر مي رسد ارتباط ميان كودكان منكر مبتلا به اختلالات يادگيري و رفتاري با اين يافته ، قابل توجه باشد.

اين گزارش مي افزايد: بتازگي در تحقيقي كه در دانشگاه پورودو به عمل آمده است نيز بر كمبود اسيد چرب امگا 3 و رابطه آن با افزايش اختلالات رفتاري ، نظير بيش فعالي ، پرخاشگري ، اضطراب ، كج خلقي و اختلالات خواب پي برده اند . دكتر لئوگالاند متخصص اطفال در انستيتو تحقيقاتي گسل نيز كودكان دچار اين اختلالات را با افزودني هاي اسيد هاي چرب ضروري تغذيه كرده و به نتايج بسيار مفيدي دست يافته است. براساس اين گزارش ، بايد به اين مجموعه ، تحقيقات مجله لانست سال 1995 را نيز بيفزاييم كه ميان شب كوري و نارساخواني با كمبود اسيدهاي چرب ضروري در كودكان بيش فعال پي برده است .

اسيدهاي چرب ضروري نوعي چربي ويژه اند، كه بدن ما قادر به ساخت آن نيست و به همين دليل بايد آنها را از طريق تغذيه و جيره روزانه غذايي دريافت كنيم . نوزادان نارس يا كودكاني كه به دفعات آنتي بيوتيك گرفته اند و يا آن دسته از كودكاني كه دستگاه ايمني ضعيفي دارند و دچار عفونت و آلرژي هاي پي در پي مي شوند ، در معرض كمبود اسيدهاي چرب ضروري قرار دارند.

اسيدهاي چرب ضروري عمدتا به دو گروه تقسيم مي شوند؛ امگا 3 و امگا 6 كه در روغنهاي مايع ، نظير روغن آفتابگردان و در سس مايونز و بسياري از مواد غذايي ما بوفور وجود دارند و به همين دليل بدن ما بندرت دچار كمبود آنها مي شود؛ در حالي كه بيشتر ما با كمبود اسيد چرب امگا 3 مواجهيم ؛ زيرا طي دهه هاي اخير ، رژيم غذايي جوامع شهري تغييرات شگرفي كرده است و با روشهاي هيدروژنه كردن روغنها ، مقادير چربيها ي خوب ، نظير امگا 3 كاهش بارزي يافته است.

امگا 3 به طور طبيعي در روغنهاي ماهي ، روغن كانولا، روغن كتان ، جوانه گندم و حبوبان وجود دارد. دانشمندان دريافته اند كه امگا 3 موجود در روغنهاي ماهي ، اثر محافظتي اثبات شده اي در دستگاه قلبي و عروقي و عملكرد و مغز و بينايي دارد.

نوع امگا 3 بر عملكرد شبكيه ، بويژه در نور كم ، اثر مثبت دارد و نيز باعث تقويت حافظه ، افزايش قدرت تمركز گفتار و حركات ارادي بدن و بهبود عملكرد مغز مي شود. تحقيقات نشان مي دهد با وجود مطلوب بودن نوع تغذيه در امريكاي شمالي، آمريكايي ها مقدار كمي امگا 3 دريافت مي كنند؛ بويژه اين كه اهميت چربي هاي مفيد بي اطلاعند.

اين در حالي است كه بسياري از همين افراد، از افزودني هاي مختلف براي تقويت رژيم غذايي خود استفاده مي كنند. به همين دليل توصيه مي وشود روغنهاي ماهي همراه با آب پرتقال يا آب ليمو و همچنين ويتامين به نوزادن و كودكان داده شود. در حال حاضر انواع كپسول هاي روغن ماهي حاوي اسيدهاي چرب ضروري و ويتامين ها در سراسر جهان مصرف مي شود؛ ولي در كشور ما مي توان از مواد غذايي ديگر ، نظير روغن آفتابگردان ، روغن زيتون و كتان و جوانه گندم و روغن ماهي استفاده كرد.

يك نكته كاملا كليدي آن كه ، هرگز نبايد شيرخواران را از شير مادر محروم كرد؛ زيرا شير مادر 4 تا 5 برابر مقادير معمول اسيدهاي چرب ضروري در مواد غذايي ديگر را در خود دارد. اين مقادير فراوان در شير مادر، براي كودك در روزهاي اول زندگي - با وجود حجم كم شير- كفايت مي كند و از سويي ديگر به تقويت ساختمان سلولهاي مغزي و همچنين شبكيه چشم شير خوار ياري مي رساند.

اسيدهاي چرب ضروري امگا 3 و امگا 6 آنقدر اهميت يافته اند كه در بيشتر كشورهاي صنعتي ، كارخانه هاي بسياري اقدام به توليد و فروش محصولات حاوي اين اسيدهاي چرب ضروري كرده اند. تقريبا در كشورهاي غربي كسي نيست كه خبري از آن نشنيده باشد و يا از گوناگوني محصولات آن بي خبر باشد. با وجود هياهوهاي موجود متاسفانه مصرف روغنهاي جامد و يا بي خبري از فوايد چربيهاي ضروري و مفيد، كار را به جايي رسانده است كه افراد بسياري ، همه چربيها را چربي بد مي شناسند. اين در حالي است كه در تمام غذاهاي موجود، چربي وجود دارد و در صورتي كه انتخاب فرد صحيح نباشد، تنها چربيهاي بد مصرف مي شود.

امروز محققان براي معرفي چربيهاي خوب تلاش فراواني مي كنند و بي سبب نيست كه آن را به نام ويتامين اف (برگرفته از كلمه به معني چربي ) به مردم معرفي مي كنند.