چاقي حالت اضافه وزن بدن. اين حالت را ممكن است بتوان اين‌گونه تعريف كرد: ميزان چربي بدن بالاتر از 25% در جنس مذكر. اين عقيده كه چاقي يك مشكل خودخواسته يا مربوط به اراده فرد است منسوج شده است. با اين حال، درك واضحي از نقايص بيوشيميايي مسبب آن وجود ندارد.
علايم شايع
بالا بودن ميزان چربي بدن مشكلات روحي رواني تحمل كم در فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري ؛ اضافه وزن باعث افزايش كار قلب مي‌شود.
علل
عوامل ژنتيكي عوامل محيطي. رژيم غذايي و عادات تغذيه‌اي، سطح فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري ، استرس (روحي يا جسمي)، ساير مشكلات روحي رواني ـ داروها، و عوامل فرهنگي. احتلالات متابوليسمي و غددي ساير عواملي كه تا كنون به درستي شناخته نشده‌اند عبارتند از موضوعات تكاملي و تنظيم فيزيولوژيك كه زيربناي فرضيه «نقطه تنظيمي» (set point) را تشكيل مي‌دهد. اين فرضيه به توجيه مشكل افراد چاق از نظر كاستن از وزن و حفظ آن در سطح مطلوب كمك مي‌كند. به ندرت آسيب مغزي مي‌تواند منجر به چاقي گردد.
عوامل افزايش دهنده خطر
هر يك از علل فوق‌الذكر
پيشگيري
رعايت طولاني مدت يك برنامه مشتمل بر رژيم غذايي و تغذيه مناست، ورزش، و اصلاح عادات و روش زندگي برحسب نياز
عواقب مورد انتظار
علائم با درمان قابل كنترل است در موارد خونريزي شديد نياز به بستري در بيمارستان وجود دارد و معمولا ناشي از يك بيماري زمينه اي نظير بيماري كبدي، بيماري خوني يا پرفشاري خون است. در اين موارد بيماري زمينه اي نيز بايد درمان شود.
عوارض احتمالي
چاقي ممكن است در پيدايش ديابت، فشار خون بالا بيماري‌هاي قلبي و بيماري‌هاي كيسه صفرا نقش داشته باشد.وجود چاقي همراه سكته مغزي، بيماري‌هاي كليه و ساير اختلالات درمان اين بيماري‌ها را دچار عارضه كرده و شانس زنده ماندن بيمار را كاهش مي‌دهد. عوارض رواني ـ اجتماعي (تصور منفي از خود، مشكل داشتن دراشتغال، فقدان تمايل اجتماعي به جنس مخالف)
درمان
اصول كلي ارزيابي براي تعيين ميزان خطر تهديد كننده و سلامتي فرد. دقيق‌ترين روش تعيين تركيب بدن هنوز اندازه‌گيري وزن زير آب و اندازه‌گيري چين پوستي در نقاط مختلف بدن است. بررسي‌هاي ايمپدانس نسبت به گذشته دقيق‌تر شده و بيشتر در دسترس است. در اين زمينه از شاخص توده بدن (BMI) و نسبت دور كمر به لگن (WHR) نيز استفاده مي‌شود. برنامه‌هاي عمومي و خصوصي بسياري براي كمك به كاهش وزن دردسترسي است. برنامه‌اي را انتخاب كنيد كه برنامه‌ريزي غذايي آن با راهكارهاي RDA در مورد مواد مغذي همخواني داشته باشد، واجد توصيه‌هايي در مورد ورزش و عادات رفتاري بوده و راهكارهاي لازم براي حفظ وزن مطلوب در بلند مدت را دربر داشته باشد. روش‌هاي جراحي براي كاهش وزن نظير كوتاه كردن قسمتي از روده يا معده، بريدن و برداشت چربي، بيرون‌كشيدن چربي از بافت با دستگاه مكش يا سيم‌بندي فك (روشهايي كه نتايج اميدواركننده‌اي نداشته‌اند) تنها در موارد چاقي بسيار شديد استفاده مي‌شود.
داروها
درمان دارويي براي كمك به كاهش وزن ممكن است مفيد بوده و يا بي اثر باشد. داروهاي توصيه شده و براي چاقي ممكن است به طور آزمايشي براي شما تجويز گردد و تا اثربخشي يا بي اثري آنها معلوم گردد. اثربخشي همه داروهاي مهاركننده اشتها پس از چند هفته مصرف كاهش مي‌يابد ضمن اين كه ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.تركيبات آمفتاين براي درمان چاقي توصيه نمي‌شود. تعدادي داروي جديد براي كاهش وزن عرضه شده است، ضمن اين كه، رژيم‌هاي جديد احتمالاً موثرتربوده و عوارض جانبي كمتري دارند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
ميزان فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري فعلي خود را افزايش دهيد. ورزش روزانه (درچرخه سواري، پياده‌روي، شنا و غيره) به كاهش وزن احساس بهتر بودن و كنترل اشتهاي شما كمك مي‌كند. هدف شما در اين بازه بايد سي دقيقه فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري پنچ بار در هفته باشد. از ثبت روزانه ميزان فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري براي بررسي ميزان پيشرفت خود كمك بگيرد. به نظر مي‌رسد دسيدن به تناسب فيزيكي در مقايسه با رسيدن به وزن مطلوب عامل مهمتري در تندرستي باشد. نوع ورزش در اين زمينه اهميتي ندارد.
رژيم غذايي
رژيم‌هاي غذايي متنوع بسياري براي انتخاب بيماران دردسترس است. رژيم‌هاي غذايي غير متعادل خود بيش از چاقي براي بيماران مشكل‌زا خواهند بود. رژيم‌هاي ضربتي و رژيم‌هاي هوسي در درازمدت موفق نخواهد بود. به خاطر داشته باشيد برنامه‌هايي كه قول كاهش وزن آسان را مي‌دهند معمولاً ناموفق‌اند. در طي اجراي برنامه غذايي و ورزش ممكن است دوره‌هايي وجود داشته باشد كه در آن كاهش وزن متوقف مي‌شود. اين امر طبيعي است؛به اجراي برنامه ادامه دهيد، كاهش وزن در عرض 2ـ1 هفته دوباره آغاز مي‌شود. ميزان يك كاهش وزن منطقي 5/2ـ1 پوند (هر پوند تقريباً معادل 453 گرم است) در هفته است. اين كاهش وزن ممكن است به نظر آهسته برسد ولي اين نكته را در نظر بگيريد كه 1 پوند كاهش وزن در هفته 52 پوند كاهش وزن در سال رابه ارمغان خواهد آورد! ثبت روزانه رژيم غذايي به طوري كه هر چه را كه مي‌خوريد ثبت كنيد، توصيه مي‌شود. درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟ اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان احساس كنيد كه براي كاهش وزن نياز به مشاوره داريد.
لطفا منتظر باشید ...
