اختلال رشد بچه عبارت است از ناتواني شيرخواران يا كودكان از رشد و نموي طبيعي. اين واژه تا زماني استفاده مي‌شود كه تشخيص خاصي براي توجيه اين ناتواني پيدا نشده باشد. سن شايع اين مسأله بين 5-1 سالگي است. تقريباً تمام كودكاني كه اين مشكل را دارند زير 5 سال هستند.
علايم شايع
قد، وزن، و دور سر به‌طور طبيعي افزايش نمي‌يابند. مهارت‌هاي حركت كودك غالباً ديرتر از حالت طبيعي ظاهر مي‌شوند. بعضي از اين مهارت‌ها عبارتند از: ـ چرخيدن در تخت ـ نشستن ـ ايستادن و راه رفتن ظهور مهارت‌هاي ذهني و اجتماعي نيز غالباً به تأخير مي‌افتد. بعضي از اين مهارت‌ها عبارتند از: ـ صحبت كردن؛ رابطه اجتماعي ـ غذا خوردن بدون كمك ـ يادگيري اختيار ادرار و اجابت مزاج و رفتن به توالت رشد و نموي طبيعي بسيار متغير است، بنابراين ميزان تغييرات رشد و نمو در معاينات منظم كودك اهميت بيشتري دارد.
علل
در بعضي از اين كودكان، علت بروز اين حالت به مشكلات جسمي (معمولاً گوارشي يا مربوط به دستگاه عصبي) برمي‌گردد. در اكثر اين كودكان، علت درواقع مربوط به خود كودك نيست، مثلاً عدم تغذيه صحيح كودك.
عوامل تشديد كننده بيماري
سوءتغذيه بي‌تجربگي والدين محيط عاطفي نامناسب (مثل عدم رسيدگي به بچه، سوءرفتار با بچه، يا طرد بچه) بيماري مزمن (مثل نارسايي كليه يا عفونت مزمن) بيماري‌هاي ژنتيكي، مثل نشانگان داون يا فيبروز كيستيك بيماري‌هاي غدد درون‌ريز، مثل بيماري‌هاي غده تيروييد، غده هيپوفيز، غدد فوق‌كليوي، غده لوزالمعده، و غدد جنسي والديني كه در يك محيط عاطفي نامناسب بزرگ شده‌اند يا آموزش مناسبي نديده‌اند. محيط زندگي شلوغ يا غيربهداشتي نوزاد زودرس يا بيمار شيرخواري كه ناهنجاري جسمي دارد.
پيشگيري
كودك خود را به‌طور منظم براي معاينات سلامتي نزد پزشك يا مراكز بهداشت ببريد. محيط زندگي باثبات را فراهم آوريد و سعي كنيد والدين خوبي براي فرزندتان باشيد.
عواقب موردانتظار
اگر اختلال رشد بچه به‌علت بي‌تجربگي والدين يا مشكلات رواني باشد، انتظار مي‌رود با آموزش و دادن مشاوره به والدين بهبودي حاصل شود. اگر اختلال رشد بچه به‌علت يك بيماري يا اختلال زمينه‌اي باشد (مثلا سوءتغذيه)، بهبودي بستگي به اين دارد كه بيماري يا اختلال زمينه‌اي قابل درمان باشد يا خير.
عوارض احتمالي
ناتواني و معلوليت دايمي ذهني، عاطفي، يا جسمي. كودك كوچك باقي مي‌ماند و از لحاظ نمو نيز دچار نقص خواهد بود.
درمان
اصول كلي اقدامات تشخيصي: اندازه‌گيري مكرر قد، وزن، و دور سر؛ آزمون‌هاي سنجش توانايي‌هاي ذهني و رواني مثل آزمون دنور كه معياري از رشد و نمو به‌دست مي‌دهد؛ آزمايش خون، از جمله بررسي‌هاي هورموني؛ عكس‌برداري از مچ دست‌ها براي تعيين سن استخواني كودك كه معيار خوبي براي رشد بدن به‌شمار مي‌رود. - اگر والدين مشكلات عاطفي دارند و از برقراري رابطه عاطفي مناسب با كودك خود ناتوان هستند، مي‌توان آنها را تحت روان‌درماني يا مشاوره قرار داد. - بستري كردن كودك (به‌طور كوتاه‌مدت) در صورتي كه نياز به انجام اقدامات تشخيصي پيچيده وجود داشته باشد يا براي فهميدن اينكه آيا كودك در منزل غذا مي‌خورده است يا خير. - والدين بايد كتاب‌ها يا جزوات مخصوص بچه‌داري و بزرگ كردن بچه را بخوانند يا به كلاس‌هاي مربوطه بروند. - از يك پرستار خانه بخواهيد كه به خانه شما بيايد و راهنمايي‌هاي لازم را ارايه دهد. - تا آنجا كه مي‌توانيد به كودكتان محبت كنيد و از وي حمايت به‌عمل آوريد. هرازچندگاهي به بررسي احساسات و رفتارتان نسبت به كودكتان بپردازيد. اگر فكر مي‌كنيد كه احساسات و رفتارتان آنچنان كه بايد باشد نيست براي مشاوره رواني مراجعه كنيد.
داروها
داروي خاصي به‌طور معمول تجويز نمي‌شود. اگر يك بيماري زمينه‌اي وجود داشته باشد كه باعث رشد نكردن بچه شده است، امكان دارد داروهاي لازم براي درمان آن بيماري زمينه‌اي تجويز شوند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
محدوديتي براي آن وجود ندارد.
رژيم غذايي
براي كودكتان يك رژيم غذايي كافي و متعادل فراهم آوريد. اگر علت رشد نكردن بچه سوءتغذيه باشد، امكان دارد نياز به يك رژيم مخصوص وجود داشته باشد. درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟ اگر شما از اينكه كودكتان رشد و نموي طبيعي ندارد دچار نگراني شده‌ايد.
لطفا منتظر باشید ...
