گزارش كتاب انتخاب همسر - گزارش کتاب انتخاب همسر نسخه متنی

گزارش كتاب انتخاب همسر

نام توصيف كننده ذكر نشده است

رمز موفقيت يك زندگي مشترك در چيست؟

آرزوهاي زوج جواني كه زندگي مشترك را آغاز كرده‏اند در خوشبختي آينده خلاصه مي‏شود ...

روزهاي آغازين مي‏گذرد، هنوز هلهله شادي در مجلس عروسي در گوش جان زوج جوان طنين‏انداز است، زندگي شيرين و زيباست، عروس و داماد خوشبختي را با تمام وجود حس مي‏كنند، همان خوشبختي كه در آرزوي آن بودند ... آيا اين خوشبختي براي هميشه باقي خواهد ماند؟

با كمال تأسف بايد گفت كه گاهي اوقات دوام اين خوشبختي تا چند ماه و حداكثر يكي و دو سال اول زندگي است. با گذشت زمان ابرهايي به رنگ كدورت بر فضاي پاك و باصفاي زندگي سايه مي‏افكند ... و نگاهها ديگر در نقطه محبت تلاقي نمي‏كند ... زندگي سرد و بي‏روح مي‏شود و گاه آنقدر سرد كه حتي خنده‏هاي نمكين نوزاد از راه رسيده نيز به آن گرماي لازم را نمي‏دهد. چرا؟ ريشه‏هاي اين از هم پاشيدگي را در كجا بايد جستجو كرد؟

چرا با گذشت زمان به جاي اينكه تفاهم بيشتري بين زن و مرد به وجود بيايد شاهد جدايي بيشتر آنان هستيم؟

در موارد بسياري، ناكاميها ريشه در جريانات قبل از ازدواج دارند، تصميم‏گيريهاي نابجا، سنتهاي غلط، خوش‏باوريهاي بي‏مورد، و مهمتر از همه عدم شناخت كافي زوجين از يكديگر. اين ضرب‏المثل را بسيار شنيده‏ايد كه:

«انتخاب همسر» سنگ زيربناي يك زندگي موفق است و بايد گفت كه اكثر شكستها در زندگي مشترك از بناگذاري نامناسب اين سنگ زيرين ناشي مي‏شود. اينكه يك زندگي شيرين پس از مدتي به تلخي و سردي مي‏گرايد، اين دريافت ويرانگر هر يك از زوجين را در متن خود دارد كه «ما اصلاً براي هم مناسب نبوديم» يعني به اين نتيجه مي‏رسند كه از اول در اشتباه بوده‏اند.

ناصحان خيرانديش كه راهنمايي نسل جوان را وظيفه خود مي‏دانند و براي رهايي دختران و پسران جوان از يك زندگي سرد و بي‏روح و يا يك جدايي اجتناب‏ناپذير، دل مي‏سوزانند آنان را به ريشه‏هاي مشكلات احتمالي توجه داده‏اند و از اين طريق سعي كرده‏اند كه اشتباهات را به حداقل ممكن كاهش دهند. يكي از مهمترين اين موارد

«انتخاب مناسب همسر» است. قبل از هر چيزي لازم است همسري را كه براي زندگي آينده انتخاب مي‏كنيم خوب بشناسيم. اگر اين انتخاب درست و هشيارانه صورت بگيرد مشكلات بعدي كه خواه‏ناخواه در هر زندگي به وجود خواهد آمد با درايت و گذشت از پيش پا برداشته خواهد شد، چرا كه در صورت انتخاب درست، زندگي مشترك بر اين باور عميق تكيه خواهد داشت كه «اصل تصميم در مورد شروع زندگي مشترك و انتخاب همسر درست بوده است» يعني پشتوانه زندگي يك تصميم درست و منطقي و يك انتخاب آگاهانه بوده است و ستون محكم اين زندگي هرگز فرو نخواهد ريخت.

حضرت آيت‏اللّه‏ ابراهيم اميني از اساتيد حوزه علميه كه در خصوص مسايل خانواده نيز صاحب نظر مي‏باشند و سالهاست با استفاده از تعاليم اسلامي نسل جوان را با اصول يك زندگي موفق آشنا كرده‏اند در پاسخ به يك نياز مهم، كتابي سودمند را با عنوان «انتخاب همسر» به دختران و پسراني كه قصد ازدواج دارند عرضه كرده‏اند، در مقدمه كتاب مي‏خوانيم:

«بسياري از اختلافات خانوادگي و حتي طلاقها از حوادث مراسم نامزدي و تعيين مهر و عقد و عروسي و رفتار پسر و دختر، در دوران قبل از عروسي نشأت مي‏گيرد، و چه بسا كدورتهايي در اين زمان بوجود مي‏آيد كه آثار سوء آنها تا پايان

عمر باقي خواهد ماند و چه بسا كه به طلاق و جدايي منجر خواهد شد، در صورتي كه اگر دختر و پسر از اطلاعات لازم برخوردار بودند به چنين سرنوشتي گرفتار نمي‏شدند.

بنابراين انتخاب همسر كار مهم و سرنوشت‏سازي است كه نياز به اطلاعات كافي دارد و نمي‏توان و نبايد آن را سهل و آسان پنداشت و نسبت به آن غفلت ورزيد. كتاب حاضر بدين منظور تأليف شده تا در انتخاب همسر و مراسم قبل از عروسي به جوانان كمك كند. معلوم است كه والدين دختر و پسر هم كه به سعادت فرزندان خويش مي‏انديشند مي‏توانند از اين كتاب بهره بگيرند.»

صفحات آغازين كتاب مباحثي را در بر دارد كه مستقيما به موضوع مورد نظر نويسنده محترم در جهت تأليف كتاب، يعني «انتخاب همسر و مراسم قبل از عروسي» مربوط نمي‏شود. در اين صفحات مباحثي كه به طور كلي در اطراف ازدواج وجود دارد، مطرح شده است، مواردي از قبيل فوايد ازدواج، موقع ازدواج، موانع ازدواج، توصيه‏هايي به جوانان و هدف از ازدواج. پس از طرح اين موارد كه البته اطلاع از آنان مفيد و قابل استفاده است، كتاب به طرح مسأله اصلي يعني شرايط و صفات يك همسر خوب رعايت نكاتي كه مربوط به مراسم قبل از عروسي است مي‏پردازد.

در انتخاب همسر دقت كنيد

اين پيام اصلي كتاب است. در ص93 مي‏خوانيم:

«بر جوانان حتم و لازم است كه قبل از ازدواج كمال دقت و عاقبت‏انديشي را انجام دهند و سعي كنند همسري خوب و موافق بيابند. در احاديث نيز به همين مطلب اشاره شده است.»

صفات يك همسر خوب

كتاب با دقت، صفات و ويژگيهاي يك همسر خوب را تشريح مي‏كند. شيوه پسنديده و قابل تمجيد نويسنده محترم اين است كه با بررسي تك تك صفات مورد نظر و توضيحي پيرامون ضرورتهاي آن در صورت لزوم، به طرح نشانه‏ها و علايم مربوط به اين صفت مي‏پردازد. گاهي ممكن است ما ضرورت وجود يك خصوصيت را در يك همسر خوب بدانيم اما به اين مطلب آگاهي نداشته باشيم كه چگونه بودن و يا نبودن اين صفت را در شخص مورد نظر، بدست بياوريم. صفات ظاهري خود را با يك نگاه مي‏توان بدست آورد اما صفات دروني و اخلاقي افراد را چگونه و از چه راههايي بايد شناسايي كنيم؟ كتاب با طرح نشانه‏هايي، خواننده را با راهها و شيوه‏هاي پي بردن به اين نكات آشنا مي‏كند، مثلاً اولين صفت خوبي را كه نويسنده محترم وجود آن را در همسر ضروري مي‏داند، ايمان و دينداري است:

«ايمان و دينداري از مهمترين و ضروري‏ترين اموري است كه بايد در انتخاب همسر مورد عنايت قرار گيرد، زيرا دو همسر كه مي‏خواهند يك عمر با هم زندگي كنند تحت تأثير عقايد و افكار و رفتار و اخلاق يكديگر نيز قرار خواهند گرفت. همسر ديندار همسرش را به دينداري و تقوا و اخلاق و اخلاق نيك و عمل صالح و ترك گناه تشويق و ترغيب مي‏كند و در پيمودن صراط مستقيم ديانت و پرورش و تكميل نفس بهترين يار و مددكارش خواهد بود و اسباب سعادت و كمال او را فراهم خواهد ساخت، بر عكس يك همسر بي‏ايمان و بي‏تقوا همسرش را به بدي و گناه خواهد كشيد.»

اما از چه راهي مي‏توان نسبت به ايمان همسر آينده، اطلاع پيدا كرد. كتاب در اين خصوص نيز به خوبي راهنمايي مي‏كند:

«دينداري افراد را فقط با نماز و روزه و پاره‏اي از مراسم مذهبي نمي‏توان كشف كرد. بلكه دينداري را به وسيله امانتداري و وفاي به عهد و اجتناب از مال حرام و درستكاري و تقيّد به امر به معروف و نهي از منكر و رعايت حقوق ديگران و اجتناب از ظلم و تعدي مي‏توان تشخيص داد.»

نويسنده با تأكيد بر اين نكته كه تشخيص دينداري افراد نياز به كنجكاوي و دقت بيشتري دارد مي‏نويسد:

«بهترين وسيله براي تشخيص دينداري افراد معاشرت و در صورت امكان معامله است. در اين مورد از دوستان و خويشان آنها هم مي‏توان تحقيق كرد.»

در ادامه بررسي صفات خوب يك همسر به عقل و هوش و اخلاق اشاره شده است. در اين موارد نيز راههاي كشف اين صفات به خوبي مطرح شده كه چگونه بفهميم فردي از نعمت عقل و هوش و همچنين اخلاق و رفتار پسنديده برخوردار است.

عفت، نجابت، جمال و زيبايي، شرافت خانوادگي، سواد، مال و ثروت، تناسب در سن، سلامت جسم، سلامت از آلودگي و اعتياد، شغل عروس و داماد، از ديگر موارد مطرح شده است كه لازم است مورد توجه دختران و پسراني كه در آستانه ازدواج قرار دارند واقع شود. در پايان اين بحث صفات يك شوهر خوب و ايده‏آل براي راهنمايي بيشتر دختران آورده شده است. مي‏خوانيم كه:

شوهر خوب و ايده‏آل مردي است كه خوب زن‏داري و بچه‏داري مي‏كند. خوش‏اخلاق، خوش‏زبان، مؤدب، مهربان، عاقل، باتدبير، ديندار، زرنگ و فعال، باسواد و شريف، مهمان‏نواز و سازگار باشد، براي تأمين رفاه و آسايش خانواده‏اش كوشش و تلاش مي‏كند. پولهايش را بيهوده خرج نمي‏كند، به همسرش احترام مي‏گذارد و از زحمات او قدرداني مي‏كند، همسرش را واقعا دوست مي‏دارد و اظهار دوستي و محبت مي‏كند و

...»

همه دختران و پسراني كه در شرايط ازدواج قرار مي‏گيرند، دوست دارند كه يك همسر ايده‏آل نصيب آنها شود و بدين منظور شروطي را نيز براي همسر انتخابي خود در نظر مي‏گيرند ولي يك نكته بسيار مهم و ظريف وجود دارد كه عدم توجه به آن ممكن است فرد را در شرايطي قرار دهد كه هرگز تا پايان عمر نيز نتواند همسر ايده‏آل خود را انتخاب كند. به اين عبارت توجه كنيد:

«انسان بايد سعي كند كه همسري را كه انتخاب مي‏كند حتي الامكان واجد خوبيها و از نواقص خالي خالي باشد ولي نه به حد وسواس و مشكل پسندي كه از اصل ازدواج محروم بماند، بعد از دقت و تحقيقات لازم بايد توكل بر خدا نمود و از خدا خواست تا همسري خوب و مؤمن و موافق نصيبش كند. بعد از ازدواج اگر همسرش را مطابق دلخواه يافت خداي را بر اين نعمت بزرگ سپاس گويد و قدرش را بداند و اگر هم عيب يا عيوبي در او ديد باز هم خود را شكست‏خورده نداند و اندوهگين و پژمرده نشود و ايراد و بهانه‏جويي و ناسازگاري را شروع نكند بلكه تسليم مقدرات الهي شود و بديهاي همسرش را ناديده بگيرد و خودش را با وضع موجود تطبيق دهد ...»

فراموش نكنيم اگر همسر آينده با دقت و شناخت كافي انتخاب شود، زندگي بر پايه يك تصميم درست و آگاهانه بنا گذاشته شده است و در اين صورت مشكلات احتمالي آينده برطرف خواهد شد.

ازدواجهاي اجباري

گفتيم كه يك ازدواج موفق بر پايه يك انتخاب آگاهانه، شكل خواهد گرفت. انتخابي كه زوجين با دريافت اطلاعات و آگاهيهاي مورد لزوم و شناخت در حد امكان از يكديگر، مسؤوليتهاي ناشي از آن را خواهند پذيرفت. با اين توضيح روشن مي‏شود كه در ازدواج هيچ جايي براي تحميل و اجبار وجود ندارد، اما با كمال تأسف بايد پذيرفت كه هنوز در گوشه و كنار مملكت شاهد ازدواجهاي اجباري هستيم. ازدواجهايي كه با شكست و ناكامي مواجه خواهند شد.

نويسنده محترم پس از بحث در مورد نقش خانواده در انتخاب همسر، مراسم نامزدي و خواستگاري پس از طرح مسأله اجازه ولي در ازدواج، شيوه ناپسند و مذموم ازدواجهاي اجباري را مطرح مي‏كند و بخوبي شرايطي را كه دختران تحت اين شرايط مجبور به پذيرش اين ازدواجها مي‏شوند، تشريح مي‏نمايد. نتيجه چنين ازدواجي را از نگاه نويسنده مي‏خوانيم:

«نتيجه چنين ازدواجي جز بدبختي و تلخكامي چه خواهد شد؟ دختر به خانه مردي رفته كه با تمام وجود از او تنفر دارد، با چنين مردي نه تنها اظهار محبت نمي‏كند، بلكه ايرادها و بهانه‏جوييها و

ناسازگاريها شروع مي‏شود. مرد هم به ناچار عكس‏العمل نشان خواهد داد. در نتيجه كشمكش و اختلاف و ناسازگاريهاي دايمي شروع خواهد شد. يا بعد از مدتي كارشان به طلاق و جدايي منتهي خواهد شد يا ناچارند عمري را در چنين زندان اجباري در شكنجه و عذاب باشند. سرنوشت فرزندان بي‏گناه چنين خانواده بدبخت و آشفته‏اي نيز روشن و معلوم است. مسؤوليت اين همه بدبختي و فلاكت بر عهده پدر و مادر جاهل و خودخواهي است كه هنگام انتخاب داماد با دخترشان مشورت و تبادل نظر نكردند و بدون توجه به خواسته‏ها و تمايلات دروني او عملاً چنين ازدواجي را تحميل كردند، و در واقع دختر را از يك حق مشروع يعني آزادي در انتخاب همسر محروم ساختند.

مهريه، مراسم خطبه‏خواني و عقد، فاصله بين عقد و عروسي، جهاز، عروسي، كسب استقلال در زندگي زناشويي و نقش پدر و مادر در تحكيم بنياد زناشويي، از ديگر موارد مطرح شده در كتاب است كه مي‏تواند مورد استفاده خواننده قرار بگيرد.

كتاب ارزشمند «انتخاب همسر» علاوه بر داشتن اطلاعات ضروري مورد اشاره، حاوي نكات سودمندي از سرگذشت و تجارب افرادي است كه با نويسنده كتاب، مكاتبه داشته‏اند و ماجراي زندگي خود را براي دريافت پاسخ مناسب و يا درس‏آموز ديگران، در اختيار ايشان قرار داده‏اند. وجود اين موارد مستند و ارائه راه‏حلهاي مختلف براي مشكلات گوناگوني كه در مسير ازدواج قرار دارد از مزاياي ديگر اين كتاب است كه آن را براي همه دختران و پسران جواني كه در آستانه ازدواج قرار دارند خواندني مي‏كند.

كتاب «انتخاب همسر» در 265 صفحه و توسط مركز چاپ انتشارات سازمان تبليغات اسلامي براي دومين بار به چاپ رسيده است.