پيش گفتار - جاسوسی و خیانت به کشور نسخه متنی

پيش گفتار

انقلاب شكوه مند اسلامى به رهبرى امام خمينى -قدس اللَّه نفسه الزكيه- و مقاومت و ايثار امت اسلامى ايران و اهداى هزاران شهيد در راه اعتلاى كلمه توحيد، در سال 1357 توانست بساط ستم شاهى را برچيند و طليعه برقرارى حكومت اسلامى را نويد دهد. با پيروزى انقلاب، بنيادهاى سياسى، نظامى، فرهنگى و اجتماعى دگرگون شد، يكى از مسائل مهمى كه دست خوش تغييراتى در جهت تطابق با آيين اسلام شد، قوانين موضوعه كشور بود كه اين حركت خجسته هم چنان ادامه دارد.

بديهى است كه قانون و نظام جزايى يك كشور تبلورى از حيات اجتماعى است و حيات اجتماعى به طور پيوسته در معرض تغيير و تكامل قرار دارد. با دگرگونى جنبه هاى مختلف پديده هاى اجتماعى، قوانين نيز بر اساس مقتضيات و مصالح و مفاسد فردى و اجتماعى دچار دگرگونى هايى مى شود.

با برقرارى نظام جمهورى اسلامى و لزوم اعمال قوانين و مقررات مطابقِ با موازين شرع، بازنگرى و گشودن افق هاى جديدى از مباحث اسلامى در جهت اصلاح نظام جزايى كشور امرى اجتناب ناپذير است.

در اين نوشتار كوشش شده است تا با الهام گرفتن از مكتب حيات بخش اسلام و فقه غنى آن، مباحثى جديد و پيش نهادهايى تازه، براى اصلاح ساختار قانون گذارى در زمينه جرايم عليه امنيت كشور در چند بخش ارائه گردد.

در بخش اول، معناى لغوى و اصطلاحى؛ تشابه و تمايزهاى جاسوسى و خيانت به كشور؛ معيارهاى تشخيص آن دو و اين كه اين دو جرم، از جرايم عادى است، بيان شده و تطورات تاريخى اين دو جرم به طور مختصر مورد اشاره و بحث قرار گرفته است.

در بخش دوم، جاسوسى هاى مشروع و حرام از ديدگاه اسلام؛ مجازاتِ جاسوسِ مسلمان، كافر حربى، ذمى و مستأمن؛ اركان مختلف جاسوسى از ديدگاه حقوق موضوعه و مواد قانونى آن مورد بحث و نقد قرار گرفته است. در پايانِ اين بخش، جرم جاسوسى به طور تطبيقى بيان شده است.

در بخش سوم، حرمت خيانت و لزوم وفاى به عهد از ديدگاه اسلام، به طور عام و خاص، با استناد به آيات، روايات، سيره معصومين(ع) و دليل عقل و بناى عقلا مورد بحث قرار گرفته و مصاديقى از خيانت به كشور در تاريخ اسلام و نحوه برخورد معصومين(ع) با آن ارائه شده است، سپس مجازات خائن به كشور ذكر شده است. در فصل دوم اين بخش، خيانت به كشور از ديدگاه حقوقى و قوانين موضوعه كشور و حقوق تطبيقى مورد مطالعه قرار گرفته و در موارد لازم، مواد قانونى تحليل و نقد و پيش نهادهاى لازم جهت اصلاح قوانين ارائه شده است. همچنين استثنائات وارد به اصول كلى حاكم بر حقوق جزا درباره جرايم عليه امنيت نيز، مورد بحث قرار گرفته است.

سؤال هاى اصلى تحقيق

سؤال هاى اصلى تحقيق عبارت اند از:

1- فرق جاسوس و خائن به كشور، با توجه به معيارهاى مورد قبول از ديدگاه حقوقى و فقهى چيست؟

2- منظور از جرايم سياسى چيست و آيا جرايم مذكور، جرم سياسى اند؟

3- مجازات جرايم ياد شده از قبيل مجازات هاى تعزيرى است يا حدى؟

4- اركان و قيود ماهيت جاسوسى و خيانت به كشور كدام اند؟

5- آيا تنها قصد تسليم اطلاعات براى اثبات جرم كافى است يا تسليم هم ضرورى است؟

6- اركان قانونى جرايم ياد شده در قوانين مصوب كدام اند؟