ترتيب مباحث - جاسوسی و خیانت به کشور نسخه متنی

ترتيب مباحث

توجه اصلى در اين رساله به تحليل جنبه هاى اساسى جرم جاسوسى و خيانت به كشور از جمله ملاك تمييز جاسوسى از خيانت به كشور، شباهت هاى آن دو، ملاك هاى تشخيص، ماهيت سياسى يا عادى آن دو جرم و ضوابط تشخيص جرايم سياسى، مبذول شده است. در اين خصوص از باب مقدمه به بيان تشريح الفاظ جاسوسى و خيانت به كشور و بيان سيرتاريخى آن پرداخته شده و ضمن بررسى، ديدگاه هاى مختلف را در بخش اول تحت عنوان «كليات» طرح نموده ايم.

در بخش دوم، جاسوسى هاى مجاز، مشروع، حرام و ممنوع عنوان شده است. مجازات جاسوسى از ديدگاه اسلام به شكل تفصيلى و تحليلى مورد مطالعه قرار گرفته و آراى علماى مذاهب اربعه و فقيهان عالى مقام شيعه را درباره جاسوس مسلمان، كافر ذمى، كافر مستأمن، كافر حربى طرح و مورد تحليل قرار داده ايم. جاسوسى ازديدگاه حقوقى و قانونى و اركان متفاوت آن قلمرو حاكميت قانون جزاى ايران در صلاحيت هاى سرزمينى، واقعى، شخصى و جهانى، درادامه مورد بحث قرار گرفته است. ديدگاه اسلام درباره كشور و حرمت خيانت به آن و مجازات خائن و خيانت به كشور را از نظر حقوق داخلى و حقوق تطبيقى در پايان بيان شده است.

سابقه

به نظر مى رسد تاكنون تحقيق جامع و مستوفايى در فقه وهم چنين در نظام حقوقى كشور ارائه نشده است. گروهى از حقوق دانان بخش هايى از جرايم جاسوسى و خيانت به كشور را در پژوهش هاى خود گنجانيده اند و عده اى از حقوق دانان عرب، متناسب با قوانين كشور خود پژوهش هايى را ارائه نموده اند، اما جاى تحقيق تفصيلى و استدلالى، به خصوص مبتنى بر مكتب اسلام خالى بوده است كه اميدواريم اين رساله تا حدودى اين نقيصه را مرتفع سازد، هر چند براى تكميل نيازمند ارشاد و كوشش صاحب نظران هستيم.

فرضيه ها

فرضيه هايى كه اين كتاب براى اثبات و يا رد آن تدوين شده است، عبارت اند از:

الف) از مطالب مهم، توجه به استفاده كنندگان از اطلاعاتِ به دست آمده است و براى تحقق جرم جاسوسى ارائه اطلاعات به بيگانه و دولت ديگر ضرورتى ندارد؛

ب) تجسس به قصد تسليم به دشمن از اركان جاسوسى است و ايراد ضرر (نتيجه) به شكل خارجى يا ايجاد جنگ يا مخاصمه بين دولت ايران و دولت ديگر در تحقق جرم جاسوسى نقشى ندارد؛

ج) در مجازاتِ جرايم جاسوسى و خيانت به كشور - از نظر ماهوى - اختلاف است، از اين نظر بايد بررسى شود كه ازجمله مجازات هاى حد، تعزير و... چه نوع مجازاتى درباره خائن و جاسوس اجرا مى شود؛

د) سياسى ياعادى بودن جرايم جاسوسى وخيانت به كشور از فرضيه هاى ديگر است؛

ه0000011) قلمرو حاكميت ايران، درباره جرايم جاسوسى و خيانت به كشور منحصر به وقوع جرايم فوق در ايران نيست و بر اساس صلاحيت هاى سرزمينى، واقعى، شخصى و جهانى، هرگاه جرايم فوق درخارج هم واقع شود قوانين ايران حاكم است؛

و) تابعيت در تحقق جرم جاسوسى يا خيانت از ديدگاه قوانين كشور (به خلاف كشور فرانسه) اثرى ندارد؛

ز) از ديدگاه اسلام، جاسوسِ مستأمن مصونيت ندارد، ليكن از نظر حقوقِ بين المللى، ديپلمات ها از مصونيت سياسى برخوردارند.