تفاوت‏هاى حيض و نفاس‏

سيد محمد مسعود معصومي

1. حيض به فتواى بيشتر فقها يكى از علايم بلوغ است به خلاف نفاس.

2. حيض داراى صفات و علايم است به خلاف نفاس.

3. حيض كمتر از سه روز (در ابتدا) نيست به‏خلاف نفاس كه مى‏تواند يك لحظه باشد.

4. حيض از نظر روايات و اجماع از ده روز بيشتر نيست، ولى نفاس پس از ولادتِ بچّه اگر چه مشهور است كه همان ده روز مى‏باشد، ولى روايات ديگرى هم در هجده روز، سى روز، بين چهل و پنجاه روز و... موجود است.

5. بين دو حيض حداقل بايد ده روز فاصله باشد؛ ولى بين دو نفاس چنين نيست؛ به طور مثال: در ولادتِ بچّه قطعه‏قطعه شده در رحم كه هر چند روز يك قسمتش از رحم خارج مى‏شود، در همه آنها نفاس صادق است، گرچه كمتر از ده روز فاصله شده باشد.

6. به فتواى بيشتر فقها در نفاس، ابتداى ده روز پس از ولادت كاملِ بچه بايد حساب شود، نه از زمان خروج خون، و گرنه ممكن است از روز سوم‏زايمان خون از بدن خارج شده باشد، به‏خلاف حيض كه ابتداى عادت از زمان ديدن خون است.

7. معروف ميان فقها آن است كه نفسأ رجوع به تميز (صفات و علايم) و اقارب و روايات ندارد، و وظيفه‏اش آن است كه اگر عادت دارد به مقدار روزهاى عادتش نفاس قرار دهد، واگر عادت ندارد بايد ده روز را نفاس قرار دهد، ولى بعضى از فقها فرموده‏اند: اگر عادت ندارد بايد به مقدار عادت اقاربش نفاس و بقيه را تا ده روز احتياط كند، و اما در حيض چنين نيست؛ زيرا در آن‏جا بيشتر فقها رجوع به تميز واقارب و روايات را براى تعيين مقدار عادت، معيار قرارداده‏اند، و بعضى از فقها نظر ديگرى دارند.

8. تمام شدن عدّه با حيض محاسبه مى‏شود نه با نفاس.

9. جماع و همبسترى در حال حيض ونفاس حرام است و درحال حيض موجب (وجوب يا استحباب) كفّاره بر مرد نيز مى‏شود، ولى در حال نفاس اختلافى است.

10. حائض به فتواى همه فقها نمى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پيغمبر(ص) داخل شود و همچنين نمى‏تواند آيه سجده (يا به فتواى بعضى از فقها تمام سوره‏اى كه سجده واجب دارد) را بخواند، ولى در نفاس اختلاف است.(1)

1- همان، مسأله 1 و 6 و 10 و فى احكام الحيض، مسأله 6 و 7 و 20؛ مهذّب الأحكام، ج‏3، ص 314.