تفاوت‏هاى زن و مرد در روزه‏

سيد محمد مسعود معصومي

1. شرايطِ وجوبِ روزه براى مردها عبارتند از: بلوغ؛ عقل؛ عدم بيهوشى؛ مريض نبودن (در صورتى كه روزه برايش ضرر داشته باشد)؛ مسافر نبودن؛ و اما براى بانوان شرط ديگرى هم بيان شده است، و آن حيض و نفاس نبودن است اگرچه در مقدار كمى از روز باشد.(1)

2. شرايطِ صحّتِ روزه براى مردها عبارتند از: عقل؛ ايمان و اسلام؛ باقى نماندن بر جنابت تااذان صبح؛ مسافرى نباشد كه نمازش شكسته است؛ عدم مريضى و چشم دردى كه روزه برايش ضرر داشته باشد؛ نيّت و اخلاص؛ انجام ندادن هيچ‏كدام از مبطلات روزه؛ اگرمى‏خواهد روزهِ مستحبى بگيرد بايد روزه واجب قضا نداشته باشد. و اما نسبت به بانوان دو شرط ديگر هم اضافه شده است: يكى باقى نماندن بر حيض و نفاس تا اذان صبح (در صورتى كه پاك شده باشد) و ديگر آن كه در تمام روز حيض و نفاس نشود اگرچه مقدار كمى از روز باشد.(2)

3. روزه‏هاى حرام براى مردها يازده تاست و اما براى زن‏ها يكى افزوده شده است وآن روزه مستحبّىِ زن در صورتى كه مزاحمت باحقّ شوهر داشته باشد و در صورتى كه شوهر نهى كند بنابراحتياط واجب حرام است اگرچه مزاحمت با حقِ او هم نداشته باشد و حضرت آيه‏الله فاضل و حضرت آيه‏الله مكارم فرموده‏اند: بنابراحتياط واجب بدون اذن شوهر نيز روزه مستحبى نگيرد.(3)

4. يكى از اقسام كفّاره متعلّق به زنى است كه به خاطر مصيبتى كه بر او وارد شده موهاى خود را قطع كرده است كه بايد شصت روز روزه بگيرد و يا يك بنده آزاد كند و يا شصت فقير را طعام بدهد و همچنين زنى كه به خاطر مصيبت، صورت خود را خراشيده كه خون خارج شده است و يا موى سر خود را كنده‏است كه بايد يك بنده آزاد كند يا ده فقير را سير كند يا آنان را بپوشاند و اگر اينها را نتواند بايد سه روز پى در پى روزه بگيرد ولى حضرت آيه‏الله سيستانى وجوب آن را ثابت ندانسته‏اند.(4)

5. نشستنِ زنِ روزه دار در آب مكروه است و به فتواى حضرت آيه‏الله گلپايگانى (ره) بنابراحتياط واجب بايد ترك شود.(5)

1-العروه‏الوثقى، ج 1، فصل فى شرائط وجوب الصوم.

2- همان، فى شرائط صحه‏الصوم و فصل فى النيّه.

3- همان، فصل 15، فى اقسام الصوم.

4- همان، فصل 14، فى صوم الكفّاره.

5- همان، فصل 5، فيما يكره للصائم.

سيد مسعود معصومي / احکام روابط زن ومرد