تفاوت‏هاى زن و مرد در غسل‏

سيد محمد مسعود معصومي

.1 غسل هاى واجبِ مورد اتّفاق براى بانوان هفت غسل و براى مردها چهار غسل مى‏باشد و آنها عبارتند از : غسل جنابت؛ غسل ميت؛ غسل مسّ ميت؛ غسلى كه به واسطه نذر و قسم و مانند اينها واجب(1) مى‏شود؛ غسل حيض، غسل نفاس؛ غسل استحاضه.(2)

.2 به وسيله همبسترى (جماع) با شرايطش و همچنين علمِ به خروجِ منى از بدن (در بيدارى باشد يا در خواب، با اختيار باشد يا بى اختيار...). جنابت در مرد و زن تحقّق پيدا مى‏كند و اما اثبات جنابت براى مرد و زن در موارد خروج رطوبت هاى مشكوكِ به منى وغير آن، بستگى به بودنِ علايمِ منى در آن رطوبت دارد(3).

و اما علايم منى، عبارتند از: 1 - خروج منى با شهوت 2 - جهندگى 3 - سست شدن بدن كه با بودن اين سه علامت به اتفاقِ همه فقها حكم به منى بودن مى‏شود و اگر هر سه علامت نباشد منى نيست و اما اگر بعضى از سه علامت را دارا باشد اقوالى است كه در زير بيان مى‏گردد:

اوّل: در زن و مريض لازم نيست رطوبت با جهندگى بيرون آمده باشد بلكه اگر فقط با شهوت خارج شده باشد در حكم منى است و لازم نيست بدن او سست شود و اين نظر حضرت امام(ره) و حضرت آيه‏الله فاضل لنكرانى است.(4)

دوم: در صورت شك ظاهر اين است كه بودن جهندگى همراه با سستى يا شهوت كافى است و بعيد نيست كه نسبت به زن همين مسأله جارى باشد ولى در مريض تنها خروج با شهوت كافى است و اين نظر حضرت آيه‏الله گلپايگانى(ره) است.(5)

سوم: در زن و مريض خروج منى اگر فقط با شهوت باشد كفايت مى‏كند و اين نظر حضرت آيه‏الله اراكى (ره) است.(6)

چهارم: در مريض لازم نيست آن رطوبت با جهندگى خارج شده باشد بلكه اگر با شهوت خارج شده و هنگام خارج شدن همراه با سست شدن بدن باشد در حكم منى است و اين نظر حضرت آيه‏الله خوئى (ره) مى‏باشد.(7)

پنجم: در مريض خروج با شهوت كافى است و اين نظر حضرت آيه‏الله سيستانى است.(8)

ششم: اگر رطوبتى از انسان خارج شود و نداند منى است يا رطوبت ديگر چنان‏چه همراه با «جستن» و «شهوت» بوده باشد آن رطوبت حكم منى را دارد و اگر اين دو نشانه، يا يكى از آنها را نداشته باشد حكم منى ندارد، ولى در زن و مريض لازم نيست كه با جستن بيرون آيد، بلكه اگر رطوبت هنگامى بيرون آيد كه به اوج شهوت جنسى رسيده است حكم منى دارد. البته غالباً بعد از بيرون آمدن منى بدن سست مى‏شود، ولى اين موضوع جز شرايط قطعى و نشانه‏ها نيست.(9) و اين نظر حضرت آيه‏الله مكارم است.

.3 يكى از غسل‏هاى مستحب براى بانوان، غسلِ زنى است كه براى غير شوهرش بوى خوش استعمال كرده است كه در روايت آمده‏است: هر زنى كه براى غير شوهرش بوى خوش استعمال كند، هيچ نمازى از او پذيرفته نمى‏شود تا اين‏كه مانند غسل جنابت غسل نمايد. (يعنى برايش حالتى پيدا خواهد شد كه مانند جنابت براى برطرف شدنِ آن نياز به غسل مى‏باشد.(10»

1- مانند غسلى كه به واسطه اجاره يا شرط در ضمن عقد، يا دستورى كه اطاعتش لازم است واجب شده‏است. توضيح المسائل مراجع، بعد از مسأله 344.

2- توضيح المسائل مراجع، غسل هاى واجب.

3- العروه‏الوثقى، ج 1، فصل فى غسل الجنابه ؛ توضيح المسائل مراجع، مسأله 346.

4- توضيح المسائل مراجع، مسأله 346؛ توضيح المسائل آيه‏الله فاضل، مسأله 348.

5- العروه‏الوثقى، ج 1، فصل فى غسل الجنابه.

6- همان، فصل فى غسل الجنابه.

7- منهاج الصالحين، ج‏1، ص 48، مسأله 137.

8- همان، ص 61، مسأله 169.

9- توضيح المسائل، مسأله 361 و 362.

10- العروه الوثقى، ج‏1، فى الأغسال المندوبه، الأغسال الفعليّه، القسم الثانى،«السادس».

سيد مسعود معصومي / احکام روابط زن ومرد