موضوع شناسی موسیقی نسخه متنی

1 . توليدات با كلام آوازى

الف . غزل

خواندن غزل يا تغزل فارسى در يكى از رديفها.

ب . قول

خواندن غزل يا تغزل عربى در گوشه هاى متناسب يك رديف.

2 . توليدات با كلام ضربى

الف. تصنيف و ترانه

ترانه در قديم دو بيتى را مى گفته اند و دو بيتى خوانى را ترانه خوانى مى گفته اند. در روزگار ما, هر نوع قطعه كلامى ضربى را كه براساس يكى از رديفها باشد, ترانه مى گويند و با تصنيف فرقى نمى گذارند. شعر ترانه و تصنيف روزگار ما از نوع غزل يا انواع مُسمََّط است و از اواخر دوره قاجاريه قطعاتى كه تصنيف ناميده مى شود, تابع صورت خاصى نيست و تنها از ذوق شاعر و آهنگساز شكل مى پذيرد. رعايت وزن و نوعى قافيه در تصنيف و ترانه ضرورى است.

ب. حراره

تصانيف كوچه و بازارى است كه مضمون آن از هجو سياسى و هزل منتقدانه و طنز خالى نباشد. حراره را در كتابهاى پيشينيان و درموسيقى عصر قاجاريه مى توان يافت.

ج . نغمه هاى سنتى

كه از يك سو به رديف بستگى دارند و از جهتى به شعر فارسى مربوطند. اين نغمه هاى ضربى در قديم بيشتر بوده اند. در روزگار ما ساقى نامه خوانى, شاهنامه خوانى و در بعضى ازنواحى ايران نظامى خوانى درآهنگهاى خاصى كه آموختنى است, در خور توجّه است. از جمله اين نغمه ها, آوازهايى را كه به بعضى از (دستگاهها) بستگى دارند, رايج تر و همگانى تر مى توان شمرد.