شكوفه رسالت - شکوفه رسالت نسخه متنی

شكوفه رسالت

عباس كوثري

سال پنجم بعثت1 است و تقدير دست اندركار اعجازي بزرگ تا نمونه‏اي متعالي از شخصيّت زن را رقم زند و مسير فرداهاي تاريخ او را ترسيم كند. او همان پديده شگفت آفرينش و كوثر قرآن فاطمه صدّيقه است. در اديان بزرگ الهي، الگوهايي معنوي و قدسي ظهور يافته‏اند و ستاره‏هاي درخشان هميشه تاريخ گشته‏اند. قرآن كريم از آسيه و مريم به عنوان الگو ياد مي‏كند2 و مؤمنان را به پيروي از آنان فرا مي‏خواند. در آخرين پيامبران نيز اين سنّت جريان مي‏يابد و نور جمال فاطمي تجلّي مي‏كند تا تحقّق عملي اسلام را در پيكره نوراني خويش نويد دهد و به همراه مادرش خديجه چهره حقيقي زن مسلمان را عينيّت بخشد. جلوه‏هاي اين سنّت الهي را در كلام رسول خدا چنين مي‏خوانيم: اي علي، بهترين زنان جهان چهار نفرند: مريم دختر عمران، خديجه دختر خويلد، فاطمه دختر محمّد و آسيه دختر مزاحم3؛ و برتري فاطمه عليها‏السلام بر ديگر زنان بسان برتري اسلام بر ساير اديان است.

روايات، ضمن بيان اين برتري، به پرسشي نيز پاسخ داده‏اند. با اينكه خداوند در قرآن كريم مريم را برترين زنان جهان معرّفي مي‏كند، چگونه فاطمه عليها‏السلام برتر است؟4 حضرت در پاسخ مي‏فرمايد: منظور قرآن زمان زندگي مريم است.5 اين سخن شاهد قرآني نيز دارد؛ چنانكه قرآن از برتري بني‏اسرائيل بر جهانيان ياد مي‏كند و مي‏فرمايد: «وَاَنّي فَضَّلْتُكُمُ علي العالمين»6 در آيه ديگر از امّت اسلامي، به عنوان برترين امّت‏ها، نام مي‏برد و مي‏فرمايد: كُنْتُم خير اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنّاس.7 اين آيه نشان مي‏دهد كه منظور از كلمه «عالمين» در آيه نخست همان زمان زندگي بني‏اسرائيل است.

شيوه ظهور اين شخصيّت برتر و شكوفه رسالت نيز رازي شگفت دارد. در تاريخ مي‏خوانيم كه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در جمع ياراني چون علي عليه‏السلام ، عمّار و حمزه نشسته بود كه ناگاه فرشته وحي بر او نازل شد و پيام آورد كه چهل شبانه‏روز از خديجه دوري گزيند. پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در اين مدّت روزها روزه مي‏گرفت و شبها به عبادت و نيايش مي‏پرداخت. آن بزرگوار با سير و سلوك معنوي گسترده‏تر خود را براي امري بزرگ آماده ساخت و بدين وسيله به استقبال عطاي گرانبهاي الهي شتافت. او به خديجه پيام فرستاد كه نيامدن من نه از روي بي‏مهري، بلكه به حكم وظيفه و رسالتي است كه بايد انجام دهم تا ايّام هجران به وصل مبدّل شود. بتدريج آخرين شب ميقات محمّدي فرا رسيد. هنگام افطار، مائده‏اي بهشتي نزدش فرود آمد. خوشه‏اي خرما، خوشه‏اي انگور و جامي از بهشت در آن بود. حضرت افطار كرد و ديگر بار براي عبادت برخاست ناگهان فرمان الهي رسيد: كه بايد سمت خانه بشتابي با خديجه به سر بري. حضرت به خانه آمد و بدين ترتيب نور فاطمه عليها‏السلام شكل گرفت.8 همان نوري كه در چهره‏هاي امام حسن و امام حسين مي‏درخشيد و در سيماي آخرين فرزند معصومش حضرت بقيّة‏اللّه‏(عج) نيز قابل مشاهده است. اين مسأله در داستان زكريا و يحيي، به شكلي ديگر به چشم مي‏خورد.

قرآن كريم نيايش زكريّا و استجابت دعاي او در طلب فرزند را چنين بيان مي‏كند: در آن هنگام كه زكريّا كرامت مريم را مشاهده كرد، گفت: پروردگار، به لطف خويش فرزنداني پاك سرشت به من عطا فرما كه تو مستجاب كننده

نامگذاري در مكتب پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم بر اساس بينشي خاصّ تحقّق مي‏يابد. نام، در اين عرصه، اهداف بلند پيامبر و ويژگيهاي شخصي فرزند را آشكار مي‏سازد. بر اين اساس، نام فاطمه را براي دخترش برگزيد تا همه دريابند كه او از همه بديها بركنار است.

دعائي. پس فرشتگان زكريّا را هنگامي كه در محراب عبادت به نماز ايستاده بود، مخاطب قرار دادند و گفتند: خداوند تو را به ولادت يحيي بشارت مي‏دهد. در حالي كه او به پيامبري عيسي، كلمه خدا، گواهي مي‏دهد و او خود پيشوا، پارسا و پيامبري از شايستگان است. عرض كرد پروردگار، برايم نشانه‏اي مقرّر فرما. خداوند فرمود: تو را نشانه آن باشد كه تا سه روز جز به اشاره با مردم سخن نگويي. پيوسته به ياد خدا باش و او را شبانگاه و صبحگاه تسبيح گوي.9 اين آيات نشان مي‏دهد كه زكريّاي پيامبر، در آغاز، بشارت ولادت يحيي را دريافت، سه روز جز ياد خدا كاري انجام نداد و پس از آن يحيي به ظهور رسيد. فاطمه عليها‏السلام نيز، پس از دوران سير و سلوك معنوي پيامبر خاتم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، متجلّي شد و ثمره پاكيزه ميقات محمّدي گرديد تا آنكه زمان ميلاد فرا رسيد.