ارتباطات غير كلامي (عمده ترينفعاليتهاي فيزيكي غيركلام
ارتباطات غيركلامي عبارتست از كليه پيام هايي كهافراد علاوه بر خود كلام ، آنها را نيزمبادله ميكنند . طرز قرار گرفتن ، راهرفتن ، ايستادن ،حركات ، چهره و چشم ها ،لحن صدا ، طرزلباس پوشيدن و ... جملگينشانه هاي ارتباطات غير كلامي هستند .بنابراين توجه به كليه موارد فوق ميتواند در نحوه ارتباط با مشتري و جذب ويموثر واقع شود . مشتري در بدو ورود بهمحل كار شما با ديدن نشانه هاي غيركلامي در مورد شخصيت شما قضاوت ميكند .لذا بايد تلاش نماييم تا شخصيت مثبتي درذهن مشتري از خود به جا بگذاريم تا درموردشما قضاوت خوبي داشته باشد . اصولادر مراودات اجتماعي بيشتر بر نشانه هايغير كلامي اعتماد مي كنند تا بر نشانههاي كلامي پـــس نشانه هاي غير كلامي راتقويت كنيد . نخستين برخورد و نخستينتاثيري كه برمردم مي گذاريد بسياراهميت دارد . بد نيست بدانيد كه كلام7درصد ، لحن و طنين 38درصد و حركات ( كهارتباطات غيركلامي در آن دخيل هستند)55درصد اطلاعات را منتقل مي كنند . بسياري بر اين باورند كه هموارهارتباطات غير كلامي بر ارتباطات كلامياز نظر صحيح بودن ارجحيت دارد . چرا كهعلامات غير كلامي از درون انسان نشاتگرفته و اغلب نمي توان آنها را كنترلكرد و اكثر انسانها از مهار كردنهيجانات خود عاجز هستند ، ناكامي را نميتوانند ناديده بگيرند و نشان ندهند وشعف را دير يا زود با حركات خود به ديگريانتقال مي دهند . عمده ترينفعاليتهاي فيزيكي غير كلاميبطوركلي عمده ترين فعاليتهاي فيزيكي غيركلامي 12 مورد با تركيب زير است(جدول يك)اين فعاليتها مربوط به فيزيك ماست كه دربرخي از اين فعاليتها بطور ويژه توضيحداده مي شوند. 1. فرم موها و محاسن(بخش عمده اي از اختلافات والدين ايرانيبا جوانان در رابطه با فرم موي آنهاست)2. حركات چشم و ابرو (چشم صادق ترينعضوارتباطات غير كلامي است)3. فرمگريستن (ناليدن، زار زدن و ...)4. فرمخنديدن (تبسم، زهرخند، نيشخند، قهقهه و....)5. لحن كلام: (70 درصد از افراد بهخاطر لحن كلام از ما ميرنجند)6.حركات سر7. حركات دست (حركات دستميزان نشاط يا افسردگي را نشان ميدهد0دست فعال ترين عضو ارتباطات غيركلامي است)8. فرم ايستادن (فرمايستاذن ميزان اعتماد به نفس را نشان ميدهد)9. فرم راه رفتن (فرم راه رفتننشانه ميزان قدرت و توانايي است)10.فرم نشستن (نشستن در مراودات اجتماعيايرانيان اهميت خاصي دارد)11. فرملباس پوشيدن (فرم لباس پوشيدن اولينتصوير و تاثير را در ذهن ديگران از ماشكل مي دهد)12. وسايل همراه (كلاه،كيف، تسبيح و ...)• لباس وپوشش ظاهري لباس, احتمالا ماو شخصيتما را شكل نمي دهد اما لباس و وضع ظاهر ،اغلب پايه اي براي قضاوت اوليه در موردافراد است و تاثير شگرفي بر قضاوتهايديگران نسبت به ما دارد . بنابراين بهتراست در هنگام مواجه و روبرو شدن با مردمبه بهترين وضع ظاهري مواجه شد.لباسمتحدالشكل يا يونيفرم معناي خاصي داردو بيانگر درجه و مقام و پايگاه اجتماعيكسي است كه آن را در بردارد . كسي كه لباسنظامي در بر دارد هرچند از نظر رفتارونگرش بر راي ما ناشناس باشد به صرفپوشيدن لباس خاص ، بسياري از ويژگي هايرفتاري و نگرشي او قابل تشخيص است .بسياري از پژوهشگران ارتباطات بر اينباورند كه لباس معمولي كم و بيش همينعمل را انجام مي دهد .براي مثال اگر شمالباس مرتبط با پايگاه اجتماعي بالاييرا در بر داشته باشيد و هيچكس شما رانشناسد، در عبور از عرض يك خيابان شلوغبيشتر از كسي كه لباس پايگاه اجتماعيپائين تر را در بر دارد مورد توجه قرارخواهيد گرفت و آسان تر به شما راهخواهند داد .اصولا تميزي و آراستگيظاهر به ويژه در لباس هاي شما نشانگرشخصيت و ارزشي است كه شما به خود و حتيبه ديگران قائل هستيد . بنابراين درهنگام انجام وظيفه پوشيدن لباسي كهنشانگر شغل شما باشداز يك طرف و تميزي وآراستگي آن از طرف ديگر موجب موفقيت شمادر كار و ارتباط صميمانه شما با ديگرانخواهد بود .وقتي مهمانان آراستگيظاهري و تميزي لباس شما را مي بيننداحترام بيشتري براي شما قائل شده و دررضايتمندي آنها بسيار موثرتر خواهدبود. مهمانان و مشتريان معتقدند كسي كهبه وضع ظاهري خود نمي رسد در حقيقتاحترامي براي آنان قائل نيست و لذاداراي ارزش و احترام كمتري است. پس تلاشكنيم تا در بهترين وضعيت در مقابلمشتريان ظاهر شويم.پوشاك تقريبانشانه اي است كه به بيننده مي گويد شماچه كسي هستيد ، از آنجا كه شما مي توانيدنوع پوشش خود را انتخاب كنيد ، اينانتخاب بيانگر آن ذهنيتي است كه ميخواهيد در مورد خود در ديگران ايجادكنيد و در واقع روشي است كه شما بااستفاده از آن مي خواهيد ديگران در موردشما خوب قضاوت كنند . به طور كلي پوشيدنلباسي بر خلاف عرف جايز نيست.هنگامي كه براي اولين بار با كسيروبروميشويد وضع ظاهري شما خيلي مهم استمهمپوشيدن لباس لوكس و شيك نيست مهم نظم ونظافت آن است. ميزبان بايستي معطر باشدلباس اتو شده و بدون لك بپوشد ، پيراهنتميز و كفش واكس زده داشته باشند. لباسشما از نظر رنگ همخواني داشته باشدموهايتان را مرتب كنيد و هرگز در مجامعپاهايتان را از كفشتان بيرون نكنيد وهميشه متوجه باشيد كه ديگران به پوشششما خيلي حساس هستند پس باتوجه به آندرباره شما و كارتان قضاوت ميكنند. لازم به ذكر است لباس مراسم رسميعموماً كت و شلوار تيره رنگ ، پيراهنروشن ، جوراب خاكستري و كفش مشكي است.
نكات مهم
? دربرخورد با ديگرانبخصوص هنگامي كه براي اولين بار با كسيروبرو ميشويم چيزيكه قبل از همهدرشخص مقابل اثر ميگذارد وضع ظاهرييعنيلباس است. لباس پوشيدنميبايست با سن ، موقعيت و محيطيكه در آن زندگي ميكنيد تناسبداشته باشد.? گران و نو بودن لباسمهم نيست لباس تميز بر تن داشته باشيد.?هر كس بايد بداند چه رنگ و چه فرملباسي براي او مناسب است.? افرادمسن و بخصوص خانمهاي مسن نبايستيدر پوشيدن لباس از جوانان تقليد كنند.?لباس ديگران را به عاريتگرفتنكاري است كه كمتر كسي به آن تمايلدارد.?نپوشيدن جوراب و با پاهايبرهنه در حضور مهمانان نشستن خلافنزاكت است.?زياد تابع مد بودنصحيحنيست بهتر است ازمدهايجديد با عجلهاستقبال نشود.?
چهره و چشمها?
چهره به مراتب از رمزها و رسانههاي كلامي راستگوتر است و در ميان رسانههاي غير كلامي تماس چشمي مي تواندكمترين دروغ را بگويد . برخي مطالعات وتحقيقات كه بر روي ارتباطات غيركلاميانجام شده فقط روي حركات چشم ها و چهرهمتمركز شده اند . چشم ها از ميان كليهوجوه ظاهري ما،آشكار سازترند . چشم هاحتي گاهي بدون اينكه خود بخواهيم ،ارتباط برقرار مي كنند .مثلا وقتي كهمردمك هاي چشم هاي ما گشاد مي شوندصميمي تر، جذابتر و گرمتر به نظر ميرسيم.بر اساس نظريه اي به نام نظريهمردمك سنجي وقتي كه چشم ها روي چيزيمطلوب و لذت بخش متمركز شده اند ، مردمكها گشاد و وقتي روي چيزي ناراحت كنندهمتمركز باشند تنگ تر مي شوند . مردمك هايبزرگ و گشاد شده نشان دهنده علاقه ومردمك هاي تنگ شده وكوچك شده ،نشاندهنده خستگي و بي حوصلگي است.نگاهكردن مستقيم بيش از ده ثانيه مي تواندموجب عصبانيت يك فرد شود.بهتر است درهنگام ارتباط و سخن گفتن بامشتريانارتباط چشمي و رودررو برقرار كنيم .زيراحداقل 65 درصد از كل معني و مفهوم سخنانما در ارتباط چهره به چهره انتقال مييابد.اما اين نگاه نبايد به صورت خيرهشدن به چهره فرد باشد . نگاه كردن به چشمطرف عموماً بيانگر اين است كه ما درگفتار خود صادق هستيم . اشارت وحركات دست ها?در زندگي روزمره شايدبارها به اين نتيجه رسيده ايم كه بسيارياز آدم ها با دست هاي خود سخن مي گويند .به اين معني كه آنان با حركات مختلف دستپيام هاي گوناگوني را به مخاطبان خودالقا كرده و با آنان ارتباط موثري ازاين طريق برقرار مي كنند.دانش آموزي كهسعي در بيان آموختهاي خود به معلمش دارد.معلمي كه مفاهيم نهفته در ذهن خود را باخلوص براي دانش آموزان خود تشريح مي كندروانكاوي كه با حركت دادن انگشتان خودبه صورت منظم بر روي ميز به سخنان بيمارگوش مي دهد و ... مي توان گفت كمتر كسي استكه از آن بهره مند نگردد . حركات واشارات دست ها گاه جايگزين كامل زبان وكلام مي شود . با اين حال بهترين روش ايناست كه از حركات و اشارات دست ها برايانتقال مفاهيم به مهمانان و ساير افراداستفاده كنيم . و در اين صورت نبايد دراستفاده از اشارات و حركت دستها زيادهروي كرد.
• دست دادن
« دستدادننوعي اداي احترام ، ابلاغ دوستي و تأييدصميمت است و نه رفع تكليف . بعضيهاعادت دارند وقتي به چند نفر ميرسند درحالي كه دست را به سوي نفر اول درازميكنند براي دست دادن ، رو را به نفردوم ميچرخانند . همين عمل نسبت بهسايرين تكرار ميشود. حال آن كه چنينروشي بسيار بسيار ناپسند است سعي كنيدبهنگام دست دادن با كسي به صورت او و چهبسا به چشمانش نگاه كنيد تا تأييد دوستيو صميمت دو چندان شود . با يك نفر دستدادن و به ديگري حتي نگاه كردن ـ چه رسدصحبت كردن ـ يكجور بيادبي وبياعتنايي است به فردي كه با شما دستميدهد. البته ميدانيد كه بههنگام ديدار بزرگترها اين شما نيستيدكه اول دستتان را جلو ميبريد بلكهاوست كه دستش را پيش ميآورد. دست دادنبا يك دست انجام ميگيرد و بردن دست چپبه جلو وگرفتن دست طرف ، تاكيد براحترام نيست نوعي كم اطلاعي از آدابمعاشرت است. همچنين است قرار دادن يكدست روي سينه هنگام خوش و بش و به كاربردن لغاتي چون « چاكرم نوكرم » ايناداها و واژهها تملق است عادتي مذمومو مشمئز كننده .از طرفي طرز دست دادنمانند طرز راه رفتن نشان دهنده اخلاق وروحيه اشخاص است چرا كه از ژست و قيافهافراد ميتوان ميزان اعتماد به نفس يامحافظه كاري و اينكه تا چه حد خونسرد ويا خونگرم و مهربان هستند پي برد. بايستي صميمانه دست داد فاصله آنقدرزياد نباشد كه بدن خود را بكشيم بايستيقدم پيش بگذاريم وقتي دست ميدهيمبايستي به فرد نگاه كنيم دست دادنبايستي تا حدي محكم ، صميمانه و كوتاهباشد پس نگه داشتن دست افراد براي مدتطولاني و يا با هيجان شديد و يا محكم بهكف دست ديگري زدن كار شايستهاي نيست.امتناع از دست دادن با كسي كه دستخود را دراز كرده است كار شايسته اينيست دست دادن با دستكش صحيح نميباشداگر به ميهماني وارد شديد لازم نيست باهمه دست دهيد كافي است فقط به ميزباندست بدهيد.