مرحوم مطهري عميق ترين ، عالم ترين و منطقي ترين فردي بود كه ما مي شناسيم . از همه ي كساني كه در اين شيوه انديشه ي روشنفكرانه ي اسلامي كاري كردند و زحمتي كشيدند و خدمتي كردند ، مرحوم مطهري عالم تر و فاضل تر و عميق تر بود . علاوه بر اين كه آدم فاضل و عميقي بود ، بسيار هم پركار بود ، يعني آدمي نبود كه بنشيند تا يك وقتي پيش بيايد و يك كاري انجام بدهد ، مرتب مشغول كار بود ، هم مي نوشت ، هم سخنراني مي كرد . نوشته ي ايشان و سخنراني هاي ايشان هر دو مثل درس بود .
آيت الله طالقاني
انديشمند محقق كه عمري را يكسر در تحصيل و تحقيق و تأليف و تعليم و تبيين معارف اسلام گذراند ، به شهادت نايل شد و چشم از جهان فرو بست همان كه در سوگ شهدا فلسفه ي شهادت را در منابر مي سرود و آرزوي چنين مرگي را داشت ، براي آخربن بار جبين خونين و چهره ي گلگونش را به خاك ساييد و بيش از پيش مطهر شد و در بدرقه ي هزاران شهيد ما رفت و سپس رجوع الي الله و الي جنه المأوي .
استاد علامه طباطبايي
مطهري يك هوش فوق العاده اي داشت و حرف از او ضايع نمي شد . حرفي كه مي گفتيم به مغزش مي زسيد . علاوه بر مسأله ي تقوا و انسانيت و جهات اخلاقي كه انصافا - داشت ، ما يك هوش فراواني هم داشت و هر چه مي گفتيم هدر نمي رفت ، مطمئن بودم كه هدر نمي رود . اين عبارت عبارت خوبي نيست ، بنده وقتي كه ايشان به درسم مي آمدند ، حالت رقص پيدا مي كردم از شوق و شعف ، به جهت اين كه انسان مي داند هر چه بگويد هدر نمي رود و محفوظ است .
آيت الله فاضل لنكراني
مطهري تنها كسي است كه توانسته مشكل ترين مسائل علمي را در قالب الفاظ ساده ، به نحوي كه حتي يك « واو » نه زياد باشد ، نه كم ، در قالب عبارت ساده بيان كند . هر كسي كه مختصر آشنايي با اين مسائل داشته باشد ، مي تواند از اين كتاب ها بهره مند شود . البته اين ويژگي در مقايسه با ساير كتاب ها مشخص خواهد شد .
شهيد آيت الله دكتر بهشتي
مرحوم مطهري نقشي موثر و پربار بر روي جوانان داشت ، چون از يك سو با مطالعه روي مسائل مورد نياز تحصيل كرده ها و دانشگاهي ها و يافتن پاسخ هاي منطقي و اسلامي به آنها و عرضه آن پاسخ ها به اين نسل ، خود به خود پيوند نزديك تري ميان خودشان و اسلام و اين قشر به وجود مي آوردند و از اين طريق به طور طبيعي ايشان كه روحاني بودند با اين جوانان بيشتر نزديك مي شدند و بيشتر با هم جوش مي خوردند . و از يك طرف در اين گفت و گوها و برخوردها و سؤال ها و جواب ها و بحث ها با پي بردن به معماهايي كه از نظر فكري سر راه نسل جوان علاقه مند به اسلام قرار مي گرفت و منتقل كردن اين ها به روحانيون ديگر و حوزه ها ، باز يك زمينه ي طبيعي براي رشد اين پيوند را فراهم مي كرد .
شهيد محراب آيت الله صدوقي
هنگامي كه امام پاريس تشريف داشتند و بنده هم در خدمت امام بودم ، آنچه فهميديم اين بود كه امام به فكر بكر مرحوم آيت الله مطهري بي نهايت اعتماد داشت و در كليّه ي كارهاي مربوط به پيروزي انقلاب با ايشان هم در شور قرار مي گرفت .
آيت الله جوادي آملي
استاد از لحاظ روحي و اخلاقي ، در يك كلام اهل واقعيت بود ، مرد حق و واقع بود . مردم عموما - حرف هايي را كه مي زنند خود عمل نمي كنند يا به همه ي آنها عمل نمي كنند ؛ ولي اهل واقعيت اعمالي را كه انجام مي دهند ، محسّناتي را كه دارند ، و فضايلي را كه بدان آراسته اند ؛ ده يك يا صد يكي اش را نيز بيان نمي كنند . در تمام سال هايي كه ما تقريبا - همه روزه به غير از درس نيز در ارتباط هاي ديگر خدمتشان بوديم ، يك كلام و يك جمله و يك حركت كه از آن بوي تظاهر به زهد و تقدس استشمام شود در كلامشان نبود . هميشه رفتاري عادي داشتند و حال آنكه سرتاسر زندگيشان تقوي و تهذيب نفس بود .
حجت الاسلام شهيد دكتر مفتح
استاد مطهري در تاريخ معارف اسلامي هيچ گاه فراموش نمي شود . « مرحوم شلتوت » يك مطلبي دارد ، مي گويد كه به حجاب معاصرت يك پرده اي است كه جلوي درخشش افراد را در زمان خودشان مي گيرد . يعني اگر انسان با يك شخصيت علمي هم زمان و معاصر است چون هم زمان است نمي تواند عظمت آن را درك كند ؛ اما هر مقدار كه زمان مي گذرد و اين حجاب كنار مي رود عظمتش تجلّي مي كند . و مرحوم مطّهري در حجاب معاصرت بود .
شهيد حجت الاسلام محلّاتي
بارزترين و مهم ترين خصوصيت شهيد مطهري تعبّد او به اعتقادات و احكام اسلامي بود . و به اين دليل ، و نيز به خاطر تسلّط و چيرگي فراوانش در علوم اسلامي ، انحرافات را قبل از ديگران مي شناخت و با آنها مبارزه مي كرد .
آيت الله مهدوي كني
صفت نفس مطمئنه در استاد شهيدمان مرحوم مطهري بارز و نمايان بود . مي دانيد اطمينان خاطر به اين است كه حوادث آدم را متزلزل نكند و نلغزاند . عدّه اي هستند كه در مسير هستند لكن به صرف برخورد به يك حادثه و يك فتنه و خلاصه يك وضع فوق العاده ازراه باز مي مانند . آنجا است كه انسان هاي معمولي پايشان مي لغزد و محكوم جو و جريانات مي شوند و نمي توانند شخصيت خود را حفظ كنند ؛ ولي آنها كه نفوس مطمئنه دارند و خود را ساخته اند ، اينها محكوم محيط نمي شوند .
آيت الله موسوي اردبيلي
رفتار بسيار جالبي داشت ، با شاگرد ، دوست ، آشنا ، بيگانه . و از نظر فضايل اخلاقي داراي فضايل اخلاقي زيادي بود . برخوردش ، صحبتش ، رفت و آمدش ، دوستي هايش ، موضعگيري هايش همه و همه روي موازين شرعي بود . حساب شده و اسلامي . فروتن بود ، متواضع بود ، حقوق ديگران را بسيار محترم مي شمارد و هيچ گاه اثري از تكبّر در ايشان نديده بودم با همه رفتارش يك رفتار انساني كامل و مسلمان بود .
حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني
مثل يك پاسدار دقيق و نگهبان هميشه بيدار مواظب بود كه خواب زده ها ، شرق زده ها و ماركسيست زده ها اگر بخواهند چيزي به نام اسلام وارد جريان فكري مسلمين كنند ، دفع نمايد . نوشته هاي ايشان شاهد اين جريان است ؛ حواشي كه بر كتاب روش رئاليسم دارند و نوشته هاي بعدي شان و حتي در مسائل اجتماعي مثلا - حقوق زن و چيزهايي از اين قبيل هم خيلي مقيّد بود كه اصالت معارف اسلامي را حفظ بكند . البته نسبت به چيزهاي وارداتي اگر حرف حسابي بود و منافاتي با اسلام نداشت ، هيچ تعصب به خرج نمي داد . اين افكار به عنوان يك دستاورد فكري انساني براي ايشان قابل قبول بود .
آيت الله محمد واعظ زاده خراساني
در برابر فضل و كمال و لياقت در هركس يافت مي شد - حتي آنان كه از راهش جدا بودند - خاضع بود و انصاف مي داد و حتي به زبان مي آورد . بارها راجع به بعضي از رجال سياسي و روحاني از او مي شنيدم كه : « فلان كس گرچه زيربناي فكري سياسيش انگليسي است ، اما داراي چنين صفات و فضايلي است . » اين نوع داوري خود حاكي از چند فضيلت است : واقع بيني ، انصاف ، دلبستگي به فضيلت ، حق گويي و تسلط بر اعصاب ، چه بسيارند كساني كه اگر با كسي اختلاف نظر دارند يا عيبي در او سراغ دارند ، همه ي خصلت ها و اوصاف خوب او را نديده مي گيرند و بناحق درباره اش قضاوت مي كنند .
استاد محمد رضا حكيمي
مرحوم مطهري با قرآن كريم انس بسيار داشت . از سخنراني ها و گفتارهاي تفسيري وي اين امر به خوبي مشهود است . در فهم نكات تعبيري قرآن نيز دستي داشت . اين چگونگي از دقت و ممارست و ذوق نيرومند و مطالعه ي تفاسير حاصل مي گردد .
شهيد دكتر محمد جواد باهنر
عجيب بود ، كمتر مسأله فلسفي ، اجتماعي ، سياسي و تاريخي بود كه در محضر ايشان مطرح بشود و استاد فورا - يك قطعه ي تاريخي ، يك روايت ، يك آيه ، يك قطعه از فلان فيلسوف و نويسنده يا يك قطعه از فلان جامعه شناس به عنوان شاهد آن مسأله اقامه نكند ، گويي يك فرهنگ سيار بود .
آيت الله صانعي
بنده خودم از كساني هستم كه با اين كه مقداري طلبگي كرده ام ، چهار تا كلمه هم بلدم ، اما سابقه ندارد يك جا از سخنراني شهيد مطهري ملول شوم ، وقتي گوش مي دهم مي بينم كلمه به كلمه اش فايده است ، كلمه به كلمه اش درس است . براي انسان دو دقيقه حرف مي زند ، ده تا باب علمي براي انسان باز مي شود .
آيت الله اميني
مطهري مثل آن اسلام شناسان روشنفكر نبود كه معنويات و تعبّديات را كوچك بشمارد و پشت پا به آنها بزند ، بلكه موازي با مبارزه با جمود و تحجّر فكري از آنها هم حمايت مي كرد .
حجت الاسلام سيد محمد خاتمي
گر چه كار اصلي آن بزرگوار فلسفه بوده اما تقريبا - در تمام رشته هاي معارف اسلامي صاحب نظر و در بعضي از آنها در قله هاي بلند اجتهاد بود ؛ جامعيت در فقه ، در فلسفه ، در تفسير ، در كلام ، در تازيخ ، در مسائل اقتصادي ، در اجتماعيات و در ساير رشته ها كه تنوع آثار شهبد مطهري گوياي اين مسأله است و تمام آثاري كه در اين رشته ها نوشته است از عمق كافي برخوردار است .
آيت الله مشكيني
ايشان هنگامي كه وارد تحصيل شدند ، جوان بسيار خوش استعدادي بودند . آن وقت ها كه ما ايشان را مي شناختيم ، فكر و استعداد و ادراكشان بسيار قوي و خوب و ميان رفقا نيز ممتاز بود . يكي ديگر از امتياز ذاتي كه بنده در ايشان ديدم ، اين بود كه مطلبي را كه دريافت مي كرد ، فورا - در آن دقت مي نمود و رشد مي داد و مطلب را تكميل مي كرد و به بيان بهتر و برتري بازگو مي نمود .
لطفا منتظر باشید ...
