ديدگاه فقيهان شيعه - ورود کافران به مساجد و اماکن مقدس نسخه متنی

ديدگاه فقيهان شيعه

مشهور فقيهان شيعه, بر اين باورند كه غيرمسلمان به هيچ عنوان نمى تواند داخل مسجد شود.

فقيهان, در بحث جهاد آن جا كه به احكام اهل ذمه مى رسند, اين موضوع را مطرح مى كنند و وارد نشدن به مساجد را به عنوان يك وظيفه اى كه هر كافر ذمّى بايد رعايت كند, بر مى شمارند. وقتى كه كافران ذمى, كه در حمايت حكومت اسلامى مى زيند, نتوانند به مساجد وارد شوند, تكليف مشركان و ملحدان و كافرانى كه در بلاد كفر زندگى مى كنند, روشن است كه ممنوع بودن براى آنان شديدتر خواهد بود.

و آنانى كه در بحث مساجد نيز به موضوع پرداخته اند, نظر به ممنوع بودن همه كافران از ورود به مساجد دارند. در هر صورت, لازم است پيش از بررسى دليلهاى اين ديدگاه, نگاهى به گفتار آنانى داشته باشيم كه ورود غيرمسلمانان را به مسجد, ناروا مى دانند:

نظام الدين صهرشتى در اصباح الشيعه:

(ولا دخول مشرك فيه ذميا كان او غيره.)8

وارد شدن مشرك به مسجد روانيست, ذمّى باشد يا غيرذمّى.

قطب راوندى:

(… وظاهر الآيه ان الكفار انجاس لايمكنون من دخول مسجد.)9

ظاهر آيه [انما المشركون نجس] اين است كه كافران نجسند و اجازه ورود به هيچ مسجدى را ندارند.

علامه حلّى:

(ولايجوز ان يدخلو المساجد.)10

روا نيست كافران به مساجد وارد شوند.

همو:

(ولايجوز لهم دخول المساجد وان اذن لهم.)11

روانيست براى كافران ورود به مساجد, هر چند با اجازه باشد.

همو:

(ويحرم عليهم دخول المساجد ولو اذن لهم.)12

حرام است بر كافران ورود به مساجد, هر چند با اجازه باشد.

محقق حلّى:

ولايجوز لأحدهم دخول المسجد الحرام ولاغيره ولو اذن له مسلم.)13

روانيست براى كافرى ورود به مسجدالحرام و نه ديگر مساجد, هر چند مسلمانى اجازه دهد.

شيخ طوسى درخلاف و مبسوط, محقق در شرائع, علامه در تذكرة و صاحب جواهر و بزرگانى ديگر از فقها بر همين نظرند كه ضمن بررسى دليلها, به گفتار آنان نيز خواهيم پرداخت.

دليلها

از ميان پيشينيان, مى توان گفت: شيخ طوسى تنها كسى است كه به دليلهاى ديدگاه, اشارتى دارد. وى در خلاف, پس از نقل آراى گوناگون, مى نويسد:

(دليلنا قوله تعالى ( يا ايها الذين آمنوا انما المشركون نجس فلايقربوا المسجد الحرام بعد عامهم هذا…) فحكم عليهم بالنجاسة. واذا ثبت نجاستهم فلايجوز ان يدخلوا شيئاً من المساجد لأنه لاخلاف فى ان المساجد يجب ان تجنّب النجاسات.)14

دليل ما (بر ممنوع بودن كافران از ورود به مساجد) اين سخن خداوند است: (اى مؤمنان, مشركان نجسند از اين سال به بعد, نزديك مسجدالحرام نشوند) خداوند آنان را محكوم به نجاست كرده است. وقتى ثابت شد نجسند, روا نيست وارد هيچ مسجدى شوند; زيرا خلافى نيست كه مساجد بايد از ناپاكيها به دور باشند.

استدلال شيخ در اين جا بر دو پايه استوار است:

1 . كافران به حكم آيه شريفه ناپاكند.

2 . مساجد بايد از ناپاكيها به دور باشند.

در مبسوط نيز, با شرح بيش ترى به موضوع پرداخته است. ابتدا مساجد را به سه دسته تقسيم مى كند: مسجد الحرام, مساجد حجاز و ديگرمساجد. براى ممنوع بودن ورود به مسجدالحرام به آيه شريفه (انما المشركون نجس…) استدلال مى كند و براى ممنوع بودن ورود به ديگر مساجد مى نويسد: