علامت شناسى و عوارض بيماريهاى شايع (2)

تب مالت

((بروسلوز))

تب مالت يك بيمارى عفونى است كه همچون ساير بيماريهاى عفونى با وضعيت بهداشت فردى و اجتماعى ارتباط مستقيم دارد. بسيارى از مبتلايان به تب مالت در اثر عدم رعايت اصول بهداشتى از جمله بهداشت, تغذيه و مسكن دچار اين بيمارى شده اند. مصرف غير بهداشتى فراورده هاى شير و گوشت حيوانات آلوده يكى از مهمترين علل ايجاد و شيوع بيمارى مى باشد. همچنين عدم جداسازى محل نگهدارى دام از محل سكونت دامداران عامل ديگر در ابتلا و انتشار بيمارى است.

يادآورى:

مطالبى كه در ارتباط با علايم اين بيمارى و به طور كلى بيماريها عنوان مى شود به اين منظور است كه عوارض و خطرات ناشى از بيماريها را متذكر شده و اطلاعات كلى به خوانندگان محترم ارايه دهيم تا در اولين فرصت بروز علايم اوليه به مراكز بهداشتى درمانى مراجعه نمايند.

عامل بيمارى:

عامل بيمارى يك نوع باكترى به نام ((مابيل بروسلا)) مى باشد و به همين جهت بيمارى را ((بروسلوز)) هم مى گويند.

علائم بيمارى

اكثر اوقات شروع بيمارى مبهم و نامشخص مى باشد و ممكن است هفته ها بگذرد تا اين كه بيمار دچار ضعف و احساس خستگى شود. البته گاهى شروع بيمارى بسيار حاد است و با تب و لرز و عرق همراه مى باشد.

سردرد, درد و ورم مفاصل, بى اشتهايى و يبوست و دردهاى شكمى.

تب و لرز متناوب و نامنظم بويژه در شبها كه ممكن است با عرق همراه باشد.

در نيمى از موارد ممكن است غدد لنفاوى گردن و زير بغل و طحال بزرگ و قابل لمس شوند.

راههاى انتقال بيمارى:

1ـ كشتارگاههاى غير بهداشتى و ذبح دامهاى آلوده به تب مالت و مصرف گوشت آلوده.

2ـ در حين زايمان يا سقط حيوانات و يا از طريق جفت دامهاى آلوده كه منجر به ابتلا دامداران و دامپزشكان مى شود.

3ـ مصرف شير و فراورده هاى غير پاستوريزه مثل پنير تازه و بدون نمك, كره, خامه و ماست.

4ـ انتقال بيمارى از طريق مجارى تنفسى و خراشهاى پوستى و مخاط ملتحمه چشم كمتر شايع است.

تذكر:

بيمارى تب مالت معمولا از انسان به انسان سرايت نمى كند بنابراين نيازى به جداسازى بيماران نيست.

سن ابتلا به بيمارى تب مالت:

در اكثر موارد نيروهاى فعال جامعه در سنين كار (40 ـ 15) سالگى به اين بيمارى مبتلا مى شوند, بنابراين علاوه بر تحميل هزينه هاى سنگين درمانى در فعاليتهاى توليدى و اقتصادى كشور اثر سو مى گذارد و نيروهاى كارآمد جامعه را زمين گير مى كند.

عوارض:

شايعترين عوارض تب مالت عبارتند از:

ضايعات استخوانها

تورم چركى و درد مفاصل

مننژيت هپاتيت و التهاب كيسه صفرا و ...

گاهى بيمار مبتلا به تب مالت دچار حالات افسردگى و خمودگى مى شود به طورى كه ممكن است با بيماران روانى اشتباه شود و گاهى اوقات به علت همين تشخيص نادرست در بخش روانپزشكى بسترى مى شوند.

پيش گيرى و كنترل بيمارى:

مهمترين راه پيشگيرى از بيمارى آگاهى مردم از منابع مواد بيمارى است.

با توجه به اين كه در روستاها و حتى در بعضى شهرها محل نگهدارى دام در مجاورت خانه هاى مسكونى است, مسوولين بهداشت و درمان بايد به عنوان يك ضرورت, اقدام به جداسازى محل نگهدارى دام از مناطق مسكونى نمايند. در غير اين صورت پيامدهاى ناگوار ديگرى نيز در پى خواهد داشت.

ايجاد كشتارگاههاى استاندارد و نظارت دقيق دامپزشكان بر جداسازى دامهاى آلوده و ممانعت از كشتار غير مجاز دام در كوچه و خيابان كه بدون كنترل صورت مى گيرد.

معدوم كردن حيوانات آلوده و جنين سقط شده و جفت اين حيوانات و ضد عفونى كردن محل نگهدارى حيوانات نيز يك اقدام ضرورى است.

آزمايش خون و فراورده هاى حيوانى اعم از شير و گوشت در فواصل خاص مى تواند دامپزشكان را در تشخيص به موقع بيمارى كمك كند.

واكسيناسيون و ايمن سازى دامها

پاستوريزه كردن فراورده هاى شير و يا جوشانيدن شير به مدت 20 تا 30 دقيقه ((باسيل بروسلا)) را از بين مى برد.

درمان:

اقدامات اختصاصى: تجويز تتراسيكلين + استرپتومايسين كه ميزان دارو و مدت درمان توسط پزشك مشخص مى شود. همچنين كوتريموكسازول نيز اثرات مفيدى در درمان بيمارى دارد.

اقدامات عمومى: در مراحل تب, بيمار بايد استراحت نمايد و به اندازه كافى تغذيه شود. در حدود 75% بيماران در مدت 3 تا 6 ماه كاملا بهبود يافته و كمتر از 20% تا مدت يكسال آثارى از بيمارى را دارند.

تب مالت به ندرت منجر به مرگ انسان مى شود.