لطفا منتظر باشید ...
موسيقي ورقص
سؤال: آيا هنگامي كه يك برنامه علمي از راديو پخش مي شود،ولي بين آن موسيقي حرام گذاشته مي شود بايد راديو را خاموش كرد؟ جواب: بله گوش دادن به موسيقي مطرب حرام است. سؤال: همسر من با ترانه وموسيقي ميانه خوبي دارد اگر بعد از امر به معروف و نهي از منكر همسرم اصلاح نشد مي توانم برخورد جدي كنم يا نه ؟ جواب: امر به معروف و نهي از منكر در صورت احتمال تاثير واجب است ولي در مورد شما آنچه ضرورت دارد روشنگري و روشن ساختن فلسفه احكام براي آنهاست . بايد سعي كنيد با كار زيربنايي و فردي بر روي افراد خانواده و توضيح اينكه ترانه هاي مبتذل آدمي را به خير دعوت نمي كند و نيز ساير تاثيراتي كه در روان و اخلاق و بينش آدمي مي گذارد آنان را براي پذيرش احكام الهي آماده نماييد .خداوند در اين راه يار و مددكار شما باشد سؤال: آيا معيار حرمت موسيقي فقط مطرب و لهوي بودن آن است يا اينكه ميزان تحريك و تهييج آن هم تاثير دارد؟ و اگر باعث حزن و گريه شنونده شود، چه حكمي دارد؟ خواندن و شنيدن غزلهايي كه به صورت سه ضرب و همراه با موسيقي خوانده مي شوند، چه حكمي دارد؟ جواب: ملاك آن ملاحظه كيفيت نواختن موسيقي با در نظر گرفتن همه خصوصيات و ويژگيهاي آن است و اينكه از نوع موسيقي مطرب و لهوي مناسب با مجالس لهو و گناه باشد،هر موسيقي كه به حسب طبيعت خود از نوع موسيقي لهوي باشد، حرام است اعم از اينكه مهيج باشد يا خير و موجب ايجاد حزن و اندوه و حالات ديگر در شنونده بشود يا خير و هرگاه غزل هايي كه همراه با موسيقي خوانده مي شوند به صورت غنا و آواز لهوي مناسب مجالس لهو و لعب درآيند، خواندن و شنيدن آنها حرام است . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 20، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ، 1380 ) سؤال: منظور از موسيقي مطرب و لهوي چيست ؟ و راه تشخيص موسيقي مطرب و لهوي از غير آن چيست ؟ جواب: موسيقي مطرب و لهوي آن است كه به سبب ويژگيهايي كه دارد انسان را از خداوندمتعال و فضايل اخلاقي دور نموده و به سمت بي بندو باري و گناه سوق دهد و مرجع تشخيص موضوع عرف است . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 19-20، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: ملاك تميز موسيقي حلال از حرام چيست ؟ و آيا موسيقي كلاسيك حلال است ، بسيار مناسب است كه معيار آن را بيان فرماييد؟ جواب: هر موسيقي كه به نظر عرف موسيقي لهوي و مطرب كه مناسب با مجالس عيش ونوش است باشد، موسيقي حرام محسوب مي شود و فرقي نمي كند كه موسيقي كلاسيك باشد ياغيركلاسيك . تشخصيص موضوع هم موكول به نظر عرفي مكلف است و اگر موسيقي اينگونه نباشد بخودي خود اشكال ندارد .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 19، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ، 1380 ) سؤال: موسيقي كه از راديو و تلويزيون جمهوري اسلامي پخش مي شود، چه حكمي دارد؟ آيا اين گفته كه حضرت امام ( قدس سره ) موسيقي را بطور مطلق حلال اعلام كرده اند، صحيح است ؟ جواب: نسبت حلال دانستن موسيقي به طور مطلق به حضرت امام خميني ( قدس سره ) كذب و افترا است . امام ( قدس سره ) معتقد به حرمت موسيقي مطرب و لهوي مناسب با مجالس لهو و معصيت بودند و نظر ما هم همين است ، ولي اختلاف در ديدگاهها از تشخيص موضوع نشات مي گيرد زيرا تشخيص موضوع موكول به نظر خود مكلف است . گاهي نظر نوازنده با نظر شنونده تفاوت پيدا مي كند كه در اين صورت موسيقي كه به تشخيص مكلف لهو و مناسب با مجالس گناه است بر او گوش دادن به آن حرام مي باشد و اما صداهاي مشكوك محكوم به حليت هستند و پخش از راديو و تلويزيون به تنهايي دليل شرعي بر مباح و حلال بودن آنها محسوب نمي شود .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 23-22، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: آيا گرفتن اجرت براي تكثير نوارهاي صوتي كه محتوي امور حرامي هستند جايزاست ؟ جواب: هر نوار صوتي كه گوش دادن به آن حرام است ، تكثير و گرفتن اجرت براي آن هم جايز نيست . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 30، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: آياانسان مي تواند بدون تحقيق و به دلخواه از هر مرجعي كه خواست تقليدكند جواب: بايد از مجتهد اعلم تقليد كرد ولي اگراعلم را نتوانست تشخيص دهد با احتمال اعلميت شخصي مي تواند از او تقليد كند.و در غير اين صورت مخير است كه يكي از مجتهدين را به عنوان مرجع تقليد انتخاب نمايد. سؤال: ديدن برنامه هاي تلويزيوني چه حكمي دارد؟ جواب: آهنگ هاي مناسب مجالس و لهو ولعب و مهيج حرام است و ديدن فيلم زن اجنبيه كه او را نمي شناسيد به شرطي كه ريبه و فساد در آن نباشد اشكال ندارد. سؤال: لطفا فرق بين غنا و موسيقي را بيان فرماييد .و برخي مي گويند : موسيقي اصيل و سنتي اشكال ندارد لطفا نظرتان را بفرماييد . جواب: غنا عبارت از آوازي است كه مشتمل بر ترجيع و صوت و طرب انگيز و مناسب بامجالس طرب باشد و موسيقي گاه بر غنا و گاه بر آلات مختلف موسيقي مانند تار،سنتور، دف و غيره اطلاق مي شود.موسيقي را اگر به همان معناي غنا و آوازها و سازها و بكارگرفتن آنها بدانيم ،فراگرفتن موسيقي كه از قديم الايام بين اهل لهو و بزم متداول بود و در كشورهاو مناطق مختلف انواعي از آن بكار برده مي شده و مي شود همه حرام است . ( مسايل جديد از ديدگاه مراجع تقليد، ص 49، ورامين : صاحب الزمان ( عج ) ، چ دوم ،بهار80،به نقل از جامع الاحكام ) جزئيات سؤال سؤال: غنا چيست ؟ آيا غنا فقط شامل صداي انسان است يا اينكه شامل صداهاي حاصل از آلات موسيقي هم مي شود؟ جواب: غنا عبارت است از صداي انسان در صورتي كه با ترجيع و طرب همراه بوده ومناسب مجالس لهو و گناه باشد كه خواندن به اين صورت و گوش دادن به آن حرام است . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 22-21، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) جزئيات سؤال سؤال: غنا چيست ؟ آيا غنا فقط شامل صداي انسان است يا اينكه شامل صداهاي حاصل از آلات موسيقي هم مي شود؟ جواب: غنا عبارت است از صداي انسان در صورتي كه با ترجيع و طرب همراه بوده ومناسب مجالس لهو و گناه باشد كه خواندن به اين صورت و گوش دادن به آن حرام است . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 22-21، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: لطفا فرق بين غنا و موسيقي را بيان فرماييد .و برخي مي گويند : موسيقي اصيل و سنتي اشكال ندارد لطفا نظرتان را بفرماييد . جواب: غنا خوانندگي مطرب و ملهي متناسب با مجالس عيش و نوش است و موسيقي ، نوازندگي با همان اوصاف است و در حكم با هم فرقي ندارند و هر دو حرام است . ( مسايل جديد از ديدگاه مراجع تقليد، ص 48، ورامين : صاحب الزمان ( عج ) ، چ دوم ،بهار80 ) سؤال: گوش دادن به صداي كسي كه ترانه اي را زمزمه مي كند چه حكمي دارد؟ جواب: گوش دادن به ترانه خواندن ديگري ، در مواردي كه غنا و يا مناسب با مجالس لهو و لعب باشد حرام است. جزئيات سؤال سؤال: گوش دادن به موسيقي با ترانه و بدون ترانه و حكم رقص را از نظر امام بيان كنيد.گوش دادن به موسيقي و نگاه كردن به رقص اگر تحت تاثير قرارنگيريم چه حكمي دارد؟ جواب: به فتواي حضرت امام موسيقي مطرب حرام است چه با ترانه يا بدون آن و ملاك در تاثير پذيري صرف تاثير شخصي نيست . در مورد رقص حضرت امام رقص زن براي شوهر و بالعكس را جايز مي دانند برخي از ديگر مراجع زنده نيز رقص در مواردي كه موجب مفسده و همراه با گناهان ديگر مانند موسيقي مطرب اختلاط زن و مرد و ... نباشد را مجاز مي دانند .در مورد نگاه به رقص در فتاوا چيزي يافت نشد در عين حال در موارد حرمت رقص شركت كردن در آن به عنوان ناظر نيز جايز نيست زيرا شركت در مجلس گناه مي باشد . جزئيات سؤال سؤال: برخي مي گويند نوارهاي ترانه روي ما تاثير منفي ندارد آنها چگونه ارشاد كنم ؟ جواب: هر آهنگي كه مطرب و مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است وبدون شك آثار مخربي دارد از قبيل بيگانگي از خدا، تحريك شهوات وآلودگي به مفاسد و اگر چه در فرد خاصي تاثير مخربي ظاهر نشود باز گوش دادن به آن جايز نيست زيرا حكم در اين مورد تابع تاثير بر فرد خاص و عدم آن نيست . همان گونه كه حرمت شراب تابع مست شدن فرد خاص نيست. جزئيات سؤال سؤال: آيا كارتون هاي خارجي كه آهنگ هاي شاد دارند حرام است ؟ جواب: آهنگ هايي كه مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است. سؤال: آيا اعتقاد داشتن به ولايت فقيه يا ولايت مطلقه فقيه واجب است ؟ اگر واجب است ، اين مساله تقليدي مي باشد يا تحقيقي ؟ جواب: مساله ولايت فقيه از جنبه تيوريك و نظري مساله اي تحقيقي است اما تبعيت عملي از ولي امر - حتي براي كساني كه نظرا بدان اعتقاد ندارند - لازم است و لزوم آن عقلي است × زيرا در غير اين صورت هرج و مرج و آنارشيسم پديد مي آيد . سؤال: در موقع رقصيدن در عروسي ، پول دادن و پول گرفتن چه حكمي دارد؟ جواب: اگر به خاطر رقصيدن باشد و رقص به نظر مرجع تقليد شخص حرام باشد گرفتن پول و دادن آن جايز نيست ، ( استفتا از دفتر آيت الله فاضل ) . سؤال: رقص زن نزد برادر و خواهر و والدين خود چه حكمي دارد؟ جواب: بنا بر فتواي آيت الله بهجت ،رقصيدن زن در مجالس زنانه و يا مرد در مجالس مردانه اشكال دارد واحتياط واجب در ترك آن است و طبق سوالي كه از دفتر معظم له شد، حتي رقص زن براي شوهر هم اشكال دارد . سؤال: گفتن حرف هاي خودماني به همسر موقت و رقصيدن با او چه حكمي دارد؟ جواب: اشكال ندارد .رقص زن و شوهر نيز براي يكديگر به فتواي بسياري از مراجع اشكال ندارد. سؤال: آيا شركت در مجالس عروسي كه رقص هست جايز است ؟ جواب: شركت در چنين مراسمي در هر يك از صورت هاي زير حرام است : الف ) اگر موجب تشويق به گناه مثل رقص و ... باشد .ب ) اگر مجلس به گونه اي باشد كه عنوان ( ( مجلس لهو لعب ) ) بر آن صادق باشد .ج ) اگر خود نيز شخصا به آن اعمال خلاف شرع مبادرت ورزد . جزئيات سؤال سؤال: آيا مي شود در عروسي اقوام نزديك شركت كرد، درحالي كه آنها در آن مجالس رقص و پايكوبي مي كنند؟ جواب: شركت در مجلس معصيت جايز نيست . مي توانيد وقتي شركت كنيد كه رقص و موسيقي آنها خاتمه يافته است
. سؤال: شركت در مراسم عروسي كه ترانه و رقص اجرا مي شود چه حكمي دارد؟ جواب: شركت در اين گونه مجالس جايز نيست . سؤال: آيا رقص زن براي شوهرش يا مرد براي همسرش حرام است ؟ جواب: اگر رقص زن براي شوهرش يا برعكس ، همراه ارتكاب حرامي نباشد، اشكال ندارد .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 32، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: رقص محلي مرد براي مرد و زن براي زن و يا مرد در بين زنان و زن در بين مردان ، چه حكمي دارد؟ جواب: اگر بگونه اي باشد كه شهوت را تحريك كند و يا مستلزم فعل حرام يا ترتب مفسده اي باشد و يا زن در بين مردان بيگانه برقصد، حرام است . ( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 31، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: ديه جنيني كه به وسيله پزشك سقط مي شود به عهده كيست و وظيفه پدر و يامادر كه اقدام به چنين كاري كرده اند چيست ؟ جواب: ديه سقط جنين به عهده قاتل مباشر مي باشد و چون اين عمل توسط پزشك انجام شده بر شما تكليفي نيست بلكه او ضامن است . ديه جنين به وارث وي تعلق مي گيرد در صورتي كه خود، مباشر قتل نباشد .بنابراين ديه به خود شما مي رسد ولي مي توانيد از حق خود بگذريد و از دكتر كورتاژ كننده چيزي دريافت نكنيد× تنها چيزي كه هست چون شما بر اين عمل اقدام كرده ايد و اقدام شما اعانت بر اثم است استغفار نموده و از خداوند طلب بخشش كنيد .او غفار و مهربان است و توبه كنندگان را دوست دارد . سؤال: آيا رقص محلي در عروسي ها جايز است ؟ شركت در اين مجالس چه حكمي دارد؟ جواب: اگر رقص بگونه اي باشد كه باعث تحريك شهوت شده و يا مستلزم فعل حرام ياترتب مفسده اي باشد، جايز نيست و شركت در مجالس رقص هم اگر به عنوان تاييدكار حرام ديگران محسوب شود و يا مستلزم كار حرامي باشد جايز نيست و در غير اين صورت اشكال ندارد .( اجوبه الاستفتاات ، ج 2، ص 31-30، تهران : انتشارات بين المللي الهدي ، چ اول ،1380 ) سؤال: اگر كسي با ترانه برقصد، آيا اعمال آن روزش مقبول نيست ؟ جواب: اگر چه گناهي است كه بايد از آن توبه نمود؛ ولي اين طور نيست كه باعث قبول نشدن نماز و كارهاي خوب ديگر شود. سؤال: اگر كسي با ترانه برقصد، آيا اعمال آن روزش مقبول نيست ؟ جواب: اگر چه گناهي است كه بايد از آن توبه نمود؛ ولي اين طور نيست كه باعث قبول نشدن نماز و كارهاي خوب ديگر شود. سؤال: رقص را تعريف نماييد . جواب: رقص از عناوين فني و اصطلاحي نيست كه براي آن تعريفي بيان كنيم بلكه از عناوين عرفي است و هرچيزي كه در عرف به آن رقص مي گويند موضوع حكم شرعي است . اما اينكه شهوت به همراه دارد يا نه خارج از موضوع است و حكم شرعي پاي بست آن نيست اما اينكه حكم شرعي رقص چيست فتاوا پيرامون آن مختلف است . بنابراين لازم است ابتدا مرجع مورد نظرتان را اعلام فرماييد . سؤال: پاكيزه كردن دست و پا و صورت قبل از وضو چه حكمي دارد و آيا مي شود بلافاصله وضو گرفت ؟ جواب: شستن دست و صورت و ديگر اعضاي وضو، قبل از وضو هيچ اشكالي ندارد .تنها نكته اي كه بايد مراعات گردد تر نبودن سر وپا براي مسح است . به معني آن كه سر و پا بايد به گونه اي باشد كه اثر مسح برآن قابل رويت باشد. سؤال: حكم رقص را بيان فرماييد. جواب: در حرمت رقصيدن زن فرقي در انواع رقص ها نيست و هر عملي را كه عرفا بدان رقص گويند براي غير همسر جايز نيست . ( مسايل جديد از ديدگاه علما، ج 1، ص 204، انتشارات صاحب الزمان ) سؤال: حكم رقص را بيان فرماييد. جواب: در حرمت رقصيدن زن فرقي در انواع رقص ها نيست و هر عملي را كه عرفا بدان رقص گويند براي غير همسر جايز نيست . ( مسايل جديد از ديدگاه علما، ج 1، ص 204، انتشارات صاحب الزمان ) سؤال: آيا رقصي كه فقط با كف زدن يا با دايره بدون زنجير باشد، حرام است ؟ رقصي كه بدون مورد باشد، چطور؟ جواب: بنابر فتواي مقام معظم رهبري رقصيدن اگر همراه كار حرام ديگر مانند موسيقي و يا استعمال آلات موسيقي و يا در مقابل نامحرم نباشد وموجب تهييج شهوت نشود اشكال ندارد .و بايد توجه داشته باشيد كه هر موسيقي و آوازي كه طرب انگيز و يا شايسته مجالس لهو و لعب است حرام است. و اجازه يا عدم اجازه از اداره ارشاد ملاك نيست و بايد خود مكلف متوجه باشد كه آيا اين موسيقي طرب انگيز هست يا نه ؟ و ملاك آنست كه نوع مردم وقتي آن آواز يا موسيقي را مي شنوند بگويند طرب انگيز است بنابراين اگر يكي دو نفر تحت تاثير قرار نگيرند اثري ندارد .و كف زدن تنها اگر همراه كار حرام ديگرنباشد و در مساجد و حسينيه ها هم نباشد اشكال ندارد. سؤال: گوش دادن به موسيقي با ترانه و بدون ترانه و حكم رقص را از نظر امام بيان كنيد.گوش دادن به موسيقي و نگاه كردن به رقص اگر تحت تاثير قرارنگيريم چه حكمي دارد؟ جواب: به فتواي حضرت امام موسيقي مطرب حرام است چه با ترانه يا بدون آن و ملاك در تاثير پذيري صرف تاثير شخصي نيست . در مورد رقص حضرت امام رقص زن براي شوهر و بالعكس را جايز مي دانند برخي از ديگر مراجع زنده نيز رقص در مواردي كه موجب مفسده و همراه با گناهان ديگر مانند موسيقي مطرب اختلاط زن و مرد و ... نباشد را مجاز مي دانند .در مورد نگاه به رقص در فتاوا چيزي يافت نشد در عين حال در موارد حرمت رقص شركت كردن در آن به عنوان ناظر نيز جايز نيست زيرا شركت در مجلس گناه مي باشد . سؤال: آيا شركت در مجالس رقص و نوار در حاليكه تاثيري بر انسان نمي گذارد وجايز است ؟ جواب: شنيدن موسيقي هاي مطرب كه مناسب با مجالس لهو و لعب است حرام و رفتن به اين مجالس نيز جايز نيست ؛ هر چند آن موسيقي تاثير محسوسي در شخص ايجاد نكند و عدم شركت در چنين مجالسي قطع رحم محسوب نمي شود بلكه قطع رحم به معناي ترك مراوده دايم و بي اعتنايي به اقوام و خويشاوندان است . سؤال: نظر خود را در مورد انواع رقص توضيح دهيد. جواب: رقص زن براي شوهرش و رقص زن براي زنان در مجالس عروسي و مانند آن در صورتي كه اختلاط با مردان نبوده و درمعرض نگاه مرد حتي پسر مميز نباشد و مشتمل بر حرام ديگري مانندموسيقي نباشد مانعي ندارد و رقص در غير اين دو مورد از مصاديق لهو است و سزاوار است كه مومن از لهو اجتناب كند، ( استفتاآت جديد آيت الله تبريزي ، ص 219 ). سؤال: رقص محرم براي محرم چه صورتي دارد؟ جواب: احتياط در ترك اين امور است ، ( استفتاآت جديد آيت الله اراكي ، ص 256، س 12 ) . سؤال: ديدن فيلم هاي رقص و پايكوبي چه حكمي دارد؟ جواب: ديدن فيلم هايي كه در آن رقص و پايكوبي وموسيقي طرب انگيز كه شايسته مجالس لهو است حرام و اگر يك امرحرامي در جامعه رايج و معمول شد حكم خدا عوض نمي شود و ملاك در تحريك شدن به وسيله اين گونه موسيقي ها و فيلم ، نوع مردم هستند؛يعني ، اگر نوع مردم حالت طرب پيدا مي كنند حرام است و شخص ملاك نيست ؛ يعني ، اگر احياناً يك نفر با شنيدن و ديدن اين فيلم ها تحريك نمي شود، باز هم براي او حرام است. سؤال: براي جلوگيري از رقص و ترانه در مراسم عروسي چه بايد كرد؟ جواب: بر پا كردن مجلس عروسي واجب نيست البته آنچه به عنوان حكم مستحبي داريم ، وليمه دادن است در هرصورت اگر مي توانيد جلسه عروسي با رعايت موازين شرعي يعني بدون ساز و آواز حرام و كارهايي كه در بعضي عروسي ها انجام مي شود بر پاكنيد اشكالي ندارد و الا در صورتي كه ممكن است با مسافرت به مشهدمقدس كار را تمام كنيد و اگر نمي توانيد اين هم واجب نيست . بعد از اين كه همسرتان را عقد كرديد، شرعاً مي توانيد دست او را بگيريد و به خانه بياوريد .رعايت حرف مردم لازم نيست خوش آمدن يا نيامدن مردم وحرف هايي كه مي زنند هيچ وقت نبايد ملاك شما باشد .مسلمان بايدببيند چه كند تا خدا از او راضي باشد. سؤال: وظيفه ما در مجالسي مثل جشن عقد و عروسي كه زن در مقابل مرد مي رقصد چيست ؟ جواب: در صورتي كه مي توانند بايد نهي از منكر و جلوگيري نمايند .ضمناً رقص زن در مقابل مرد نامحرم به هيچ وجه جايز نيست .
