اولين فريضه اي که پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم براي امت آورد، نماز است و آخرين فريضه اي هم که هنگام مرگ از مکلف ساقط نمي کرد و موظف مي باشد آن را به هر نحو مي شود به جا آورد نماز است و اولين سؤالي که (طبق روايات واصله) پس از مرگ از مسلمان مي پ اولين فريضه اي که پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم براي امت آورد، نماز است و آخرين فريضه اي هم که هنگام مرگ از مکلف ساقط نمي کرد و موظف مي باشد آن را به هر نحو مي شود به جا آورد نماز است و اولين سؤالي که (طبق روايات واصله) پس از مرگ از مسلمان مي پرسند نماز است که هرگاه مقبول واقع شود به ساير اعمال نيز توجه مي نمايند و اگر مقبول واقع نشد دگر به ساير اعمال توجهي نمي گردد. نماز ستون دين، معراج مؤمن، قربا کل تقي، ميزان اعمال، خير موضوع، و نور چشم پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله وسلم است. نماز عالي ترين وسيله راز و نياز با خداست و ارتباط مستقيم بين بنده مخلص با مولي و پروردگار مهربان است.
حقيقت نماز از نظر امام رضا عليه السلام
امام رضا (عليه السلام) مي فرمايد: شخصي به يکي از علماي آل محمد (صلي الله عليه و آله وسلم) عرض کرد فدايت شوم معناي حقيقي نماز چيست؟ امام (عليه السلام) فرمود: نماز صله و موهبتي است از طرف خداوند مهربان براي بنده از راه رحمت و عنايت، و نماز مطالبه وصال و تقرب بنده به سوي خداوند است. وقتي با نيت داخل نماز گرديد، و با تعظيم و اجلال هر چه بيشتر براي خداوند تکبير گفت، و با ترتيل قرائت کرد و با خشوع رکوع کرد، و با تواضع، از رکوع بلند شد و با ذلت و خضوع سر به سجده گذاشت، و با اخلاص و آرزو، تشهد خواند سپس نمازش را با رغبتي تمام و با اميد به رحمت واسعه الهي سلام داد و به پايان رساند در حالي که بين خوف و رجا مي باشد؛ (چون نمي داند که آيا نمازش مقبول درگاه حضرت حق قرار گرفته يا خير) پس هرگاه چنين نمازي به جاآورد، رعايت مسائل ياد شده را نمود، نمازي با حقيقت به جاآورده است. به کيفيت نماز امام باقر وامام صادق (عليهم السلام) بنگريم براي روشن تر شدن حقيقت نماز، و نمازگزاراني که به حقايق فريضه الهي پي برده اند به داستان، برگزاري نماز حضرت باقر و صادق (عليهما السلام) توجه مي نماييم. ابي ايوب، که از روات احاديث است مي گويد: هنگامي که امام باقر و امام صادق (عليهما السلام) به نماز مي ايستادند، رنگ صورت مبارکشان گاهي قرمز مي شد، و گاهي زرد مي گشت و، مثل اينکه اين دو بزرگوار با کسي که با چشم او را مي بينند مناجات مي کردند. خوب اين حالت براي کسي به وجود نمي آيد، مگر آنکه هم به معبود شناخت واقعي پيدا کرده و هم به اصل عبادت، که بوسيله آن به محضر پروردگار راه مي يابند. و اين است حالت کساني که به حقيقت نماز راه يافته اند، و براي ديگر از نماز گزاران الگو و اسوه و مقتدي شده اند. و اين ماييم که بايد توفيق پيروي و تأسي از چنين نمازگزاران واقعي را از خداوند حکيم مسألت نماييم.
پاسخ امام رضا عليه السلام پيرامون وجوب نماز
اما رضا عليه السلام فرمود: اما علت اين که نماز بر مردم واجب شد آن است که نماز گزار به ابوبيت خداوند متعال اقرار و اعتراف مي کند، هرگونه شريکي را از ساحت قدس او به دور مي افکند. و در پيشگاه خداوند جبار (جل جلاله) با حالت خواري و بيچارگي و فروتني و با اعتراف به ضعف خويش مي ايستد و چشم پوشي از گناهان گذشته خويش را از حضرتش خواستار مي شود. هر روز صورت بر زمين مي گذارد تا بدين وسيله تعظيم خداي عز وجل بنمايد و هميشه به ياد خدا باشد، آني او را فراموش نکند و سرکشي و طغيان ننمايد. و تا اين که حالت دل شکستگي و تذکر را از دست نداده و خواستار و راغب و افزايش دين و دنياي خود باشد. و نکته جالب توجه آن است که: نماز موجب ياد خدا و تداوم ذکر او در تمام شب و روز مي باشد تا بنده سرور تدبير کننده و آفريننده خود را فراموش ننمايد، که اگر فراموش کرد، ناسپاسي کند و گردنکشي آغازد. ولي ياد خدا و ايستادن به نماز، در پيشگاهش او را از همه گناهان باز مي دارد. و از هرگونه فساد و تباهي، جلوگيري مي کند.
خصوصيات نماز گزار حقيقي
از امام صادق (عليه السلام) روايت است که خداوند ميفرمايد: همانا نماز را از نمازگزاري مي پذيريم که براي عظمت من تواضع مي نمايد, و به خاطر من نفس حيواني خود را از شهوات نگه مي دارد عظمت و روز خويش را به ذکر من اختصاص مي دهد و به ياد من مشغول مي گردد و بر خلقم تکبر نمي کند و گرسنگان را اطعام مي نمايد و برهنه گان را مي پوشاند و به مصيبت ديدگان رحم مي نمايد وغر با را پناه مي دهد. پس چنين شخص، نورش مثل شعاع خورشيد مي درخشد . در اين صورت ,من براي او در ظلمات و تاريکيها و گرفتاريهاي زندگي نوري و در جهالتها دانشي قرار مي دهم که او را از عواقب وخيم ظلمتها و نادانيها برهاند .
تفاوت بين دو نماز از نظر کمال ونقصان
وقتي به نماز نمازگزاراني شايسته چون انبيا و اوليا و بندگان راستين خدا مي نگريم, و کيفيت عباتشان را با نماز و عبادات سايرين مي سنجيم, مي بينيم تفاوت از زمين تا آسمان است پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) فرمود: همانا دو نفر از امتم به نماز مي ايستند و رکوع و سجود شان مثل هم مي باشد در حالي که تفاوت نمازشان ما بين زمين و آسمان است چون يکي نمازش را صحيح و صرفاً براي خدا وبا حضور قلب و خشوع انجام داده ولي ديگري همان نماز را بي توجه و يا ريايي وبا عدم ديگر شرايط انجام داده است.
فضيلت نماز اول وقت
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به اميرالمومنان علي عليه السلام فرمودند يا علي با وضو كامل در اول وقت اقامه نماز كن و نماز را از اول وقتش به تاخير نينداز چون تاخير نماز بدون علت خداوند قهار را به خشم خواهد رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) ميفرمايد وقتي آفتاب از نصف النهار گذشت درهاي آسمان گشوده ميشود و دعا در اين هنگام مستجاب ميگردد پس خوشا به حال كسي كه در اين ساعت عمل صالح از او بالا رود ضمانت پيامبر اكرم براي نماز گزار دراول وقت: پيامبراكرم فرمود هيچ بنده اي نيست كه اهتمام به اوقات نماز نمايد و مواضع آفتاب را براي وقت نمازش وقت كند مگر اينكه من ضمانت مي كنم براي او در دم مرگ راحتي راه و دفع و رفع هموم و تألم و اندوه و نجات آتش را. در نامه اي كه حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام براي محمد ابي بكر، زماني كه او را به ولايت مصر گمارده بود، نوشت. مي فرمايد: مراقب اوقات نمازت باش و آن را در وقت مقرر خود به جا آور، به خاطر فراغت قبل از وقت نماز اقدام به اقامه آن نكن و همچنين به خاطر كاري كه داري آن را به تاخير نينداز براي نمازت اهميتي خاص قائل شو و حساب جدايي، براي آن باز كن و هرگز نمازت را تابع چيزهاي ديگر قرار نده، بلكه سعي كن همه چيز را تابع وپيرو نماز كني زيرا مردي از رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) از اوقات نماز پرسيد حضرت چنين فرمود جبرئيل در هنگام زاول شمس كه آفتاب مقابل حاجب و ابروي راست او بود نازل شد. سپس جبرئئل وقت نماز عصر آمد كه در آن هنگام سايه هر چيز به قدر و اندازه ي خود آن چيز گرديده بود. سپس نماز مغرب را وقتي كه خورشيد غروب كرد به جا آورد. آنگاه نماز عشاء را هنگامي كه حمره مغربيه زايل شد، خواند وبه جا آورد و سپس نماز صبح را هنگامي كه تاريكي آخر شب بود و ستارگان مشبك بودند به جا آورد. آنگاه اميرالمؤمنين عليه السلام اضافه فرمود: اي محمدبن ابي بكر! نمازت را در اين اوقات به جا آور و ملزم باش به اينكه كار نيك انجام دهي، و سنت حسنه به جا آوري و راه روشن و راست را انتخاب كني و در اين صورت از صراط مستقيم خارج نخواهي شد و پيرو حق باشي و به راه راست بروي
آداب نماز
علت محبوبيت نمازگزاران حقيقي در ميان جامعه مومنين
امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد: من همانا مومني از شما را دوست دارم كه وقتي به نماز مي ايستد، با قلبش به سوي خدا متوجه گردد، و قلب خود را در نماز به دنيا مشغول نسازد. پس هيچ مومني نيست كه قلب خود در نمازش به سوي الله برود، مگر اينكه خداوند با همه الطافش به او رو مي آورد و بعد از آن قلوب همه مومنين هم از رأفت و مهرباني به سوي او رو مي آورد. كلمه مومن در روايات بر شيعه اطلاق ميشود كه علاوه بر اعتقاد به خداوند و پيامبر و معاد قائل به ولايت ائمه اهل بيت (عليهم السلام ) هم مي باشد.
حقوق نماز
حضرت امام زين العابدين (عليه السلام) در رساله حقايق درباره حق نماز بر نمازگزار مي فرمايد: حق نماز بر تو اين است كه: بداني نماز خواندن ورود بر خداوند است و تو به وسيله نماز در مقابل خداوند مي ايستي. پس وقتي اين را دانستي سزاوار است كه همانند كسي بايستي كه ذليل و حقير و راغب و ترسناك است. و در عين حال بين خوف و رجاء و ترس و اميد به سر مي برد، و خاضع و نالان است، و خداوند را كه در مقابل او قرار گرفته است با سكون و وقار تعظيم عبادت مي كند. با قلبت به نماز روي آور، و نمازت را با تمام حدود و حقوقش به جا آور. بنابراين، حق اين فريضه بس بزرگ و خطير است كه بايد توفيق اداي صبح آن را با تمام شرائط و آدابش از خداوند بزرگ مسألت داشت.
لطفا منتظر باشید ...
