دولت ومسألهي جنگ
محمود مهديپور جنگ رسانهها پديدهاي نوين و امروزي نيستدو جريان «تبليغات ديني» و «تبليغات ضد ديني» هميشه در جهان و كشور ما وجود داشته و دارد. درگيري دوجناح «حق» و «باطل» فقط در قالب فعاليّتهاي نظامي نبوده و نخواهد بود. جنگ سرد و تبليغاتي به منظور تضعيف انديشه و روحيّهي دشمن و تقويّتروحيّه و تفكّر «خودي» عمري به درازاي زندگي جمعي انسان بر كرهي خاك دارد.حتّي روزي كه انسان در بهشت ميزيست، تبليغات شيطاني بر او اثر گذاشت و جريان هبوط آدم آغاز شد. جنگ تبليغاتي از كهنترين و با دوامترين و پيچيدهترين انواع نزاع دو جبههي حق و باطل در طول تاريخ انسان است.در جهان امروز جنگ راديوها، تلويزيونها، خبرگزاريها، ماهوارهها، روزنامهها و كتابها و پايگاههاي اطلاع رساني و در يك سخن واژهها و تصويرها و امواج صوتي، تصويري، قبل از جنگ هواپيماها و تانكها، بمبها و خمپارهها، مينها و موشكها و همراه با آن و پس از آن وجود داشته و خواهد داشت. طبيعي است كه در اين نزاع فكري ـ فرهنگي هيچ دولتي نميتواند بيطرف و بيتفاوت به تماشا بايستد.
دولت و انواع تبليغ
«تبليغات» گرچه از نظر ذهني و در نگاه اوّل به سه قسم قابل تفكيك است.1 ـ تبليغات ديني 2 ـ تبليغات ضد ديني
3 ـ تبليغات بيطرف
ولي در دنياي واقعيّت خط سوّمي بين مرز دين و ضد دين وجود ندارد. مدّعيان بيطرفي در جنگ توحيد و شرك، ايمان و كفر و عدالت و بيداد، سرانجام يا به «جبههي حق» ميپيوندند و يا ابزار دست اردوي باطل ميشوند.وظايف دولت در رابطه با اين دو نوع تبليغات و رسانههاي گروهي و ابزارها و نهادهاي تبليغي چيست؟
اصولاً دولت نسبت به هر كدام از «تبليغات ديني» و «ضد ديني» سه گونه ممكن است، موضعگيري كند.1 ـ موضعگيري حمايتي
2 ـ موضعگيري مخالفتآميز
3 ـ ايستادن در جايگاه بيتفاوتي و بيطرفي.احتمالات انواع موضعگيري دولت نسبت به تبليغات را چنين ميتوان ترسيم كرد:1 ـ دولت از تبليغات ديني حمايت كند.2 ـ دولت با تبليغات ديني مخالفت كند.3 ـ دولت نسبت به تبليغات ديني بيطرف باشد.4 ـ دولت از تبليغات ضد ديني حمايت كند.5 ـ دولت با تبليغات ضد ديني مخالفت كند.6 ـ دولت نسبت به تبليغات ضد ديني بيطرف باشد.از اين شش گونه موضعگيري، بدترين نوع آن اين است كه دولت اسلامي يا كارگزاران آن در برابر «تبليغات ديني» موضع مخالف بگيرند و يا در برابر «تبليغات ضد ديني» به حمايت برخيزند. و نوع بد آن در جنگ فرهنگي اعلام بيطرفي است.فاجعه وقتي شكل ميگيرد، كه خبرگزاريها و رسانهها و مطبوعات و اركان و اعضاي نهادي كه مسؤول تبليغ حق و ارزشهاست و امكانات مسلمانان به اين دليل در اختيار آن قرار گرفته كه كار «فرهنگ و ارشاد اسلامي» را سامان بخشد، با ادعاي بيطرفي و تكثرگرايي به ياري و حمايت تبليغات ضدديني برخيزد و به مهاجمان مدال و جايزه بپردازد و يا امكانات مسلمانان را بين كفّار و مسلمانان و منافقان تقسيم كند!
بيطرفي در برابر هجوم فرهنگي
امام علي عليهالسلام دربارهي كساني كه با ادّعاي بيطرفي در جنگ حق و باطل شركت نكردند، فرمود: «خذلوا الحق ولم ينصروا الحق ولم ينصروا الباطل؛1 اينان حق را ذليل كردند وبه ياري باطل نرفتند.»
همان بزرگوار ـ روزي كه از مدينه عازم سركوبي ناكثين و اصحاب جمل بود ـ در نامهاي به مردم كوفه چنين نوشت:«امّا بعد: فانّي خَرْجتُ من حَيّي هذا، امّا ظالما و امّا مظلوما و امّا باغيا و امّا مبغيا عليه، و اني اذكر الله من بلغه كتابي هذا لَمّا نفر اِليَّ، فان كنت محسنا اعانني و ان كنت مسيئا استعتَبَني؛2
اما بعد: هم اكنون من از سرزمين خويش ـ براي جنگ با آشوبگران بصره ـ برون آمدهام يا ظالم هستم يا مظلوم، يا عليه حق سركشي كردهام يا آنان نسبت به «نظام حق» سركشي ميكنند. من خدا را به هر كس نامهام را ميخواند، يادآوري ميكنم كه به سوي من كوچ كند. اگر درست كار و نيكو بودم، مرا ياري كند و اگر بدكار بودم، مرا از راه نادرست بازگرداند.»
بودجهي كلان وزارت ارشاد به اين دليل از كيسهي مسلمانان پرداخت ميشود كه در خط مقدم جنگ فرهنگي به نبرد با كفر و شرك و نفاق و فسق و گناه برخيزد، و از توحيد و نبوّت و امامت و قرآن و نماز و جهاد و امر به معروف و
در جهان امروز جنگ راديوها، تلويزيونها، خبرگزاريها، ماهوارهها، روزنامهها و كتابها و پايگاههاي اطلاع رساني و در يك سخن واژهها و تصويرها و امواج صوتي، تصويري، قبل از جنگ هواپيماها و تانكها، بمبها و خمپارهها، مينها و موشكها و همراه با آن و پس از آن وجود داشته و خواهد داشت. طبيعي است كه در اين نزاع فكري ـ فرهنگي هيچ دولتي نميتواند بيطرف و بيتفاوت به تماشا بايستد
عقايد اسلامي و احكام ديني و اخلاق معنوي با تمام توان حمايت كند.صريح وصيتنامهي الهي ـ سياسي امام خميني رحمهالله دربارهي وزارت ارشاد چنين است:«وصيت اين جانب به وزارت ارشاد در همهي اعصار خصوصا عصر حاضر كه ويژگي خاصي دارد، آن است كه براي تبليغ حق مقابل باطل و ارائهي چهرهي حقيقي جمهوري اسلامي كوشش كنند. ما اكنون در اين زمان كه دست ابرقدرتها را از كشور خود كوتاه كرديم، مورد تهاجم تبليغاتي تمام رسانههاي گروهي وابسته به قدرتهاي بزرگ هستيم. چه دروغها و تهمت كه گويندگان و نويسندگان وابسته به ابرقدرتها، به اين جمهوري نوپا نزده و نميزنند. مع الاسف اكثر دولتهاي منطقه اسلامي كه به حكم اسلام بايد دست اخوّت به ما بدهند، به عداوت با ما و اسلام برخاستهاند و همه در خدمت جهانخواران از هر طرف به ما هجوم آوردهاند.»
اگر مسؤولان دفاع نظامي به بهانهي «تكثر گرايي» امكانات سپاه و ارتش را بين نيروهاي خودي و بيگانه عادلانه! تقسيم كنند، با آنان چگونه رفتار ميشود؟
اگر مسؤولان دفاع نظامي، ابزار و تجهيزات و خدمات و تداركات را به سود دشمن به كار گيرند، با آنان چگونه بايد رفتار كرد؟
اگر در جنگ نظامي بدنها و ساختمانها و منابع اقتصادي هدف قرار ميگيرد، در جنگ فرهنگي، قلبها، ايمانها، انديشهها و مغزها، عقيدهها و عاطفهها و روحيّهها مورد هجوم و تخريب است.اگر سازمان تبليغات اسلامي به بهانهي آزادي و تكثرگرايي به سود بهائيّت و وهّابيّت و مسيحيّت و يهوديگري كار كند، قابل توجيه است؟
وظيفهي دولت اسلامي، وزيران و وكيلان و كليّهي مسؤولان و دولتمردان به طور عموم حمايت صادقانه و جدّي از «دين» و در ايران اسلامي از تفكّر شيعي و انديشهي عترت عليهمالسلام و مذهب رسمي كشور است.هر كدام از دولتمردان كه اسلام و تشيّع را قبول ندارند، ميتوانند همانند اقليّتهاي مذهبي ديگر محترمانه در كشور زندگي كنند ولي حق ندارند بر كرسي وزارت و وكالت و مديريّت جامعه اسلامي بنشينند.وزارت ارشاد و دولت اسلامي حق ندارد در جنگ «حق و باطل» چه در بعد نظامي، چه در بعد اقتصادي و چه در بعد فرهنگي اعلام بيتفاوتي و بيطرفي كند، تا چه رسد به اين كه به حمايت و تشويق و طرفداري از مبلّغان و
دفاع از نظام حكومت اسلامي، و تبليغ امامت ديني بالاتر از تبليغ ديگر فروع و احكام ديني است. به طوري كه اگر ديگر پيامهاي الهي اعلام شود و «نظام اسلامي» و اصول «دولت ديني» به جامعه ابلاغ نگردد رسالت الهي ابلاغ نشده است
نويسندگان و بازيگران و فيلمسازان ضدديني بپردازد.مناديان انديشهي تساهل و تكثّر گرايي اگر نميتوانند جبههي حق و باطل را تشخيص دهند، بهتر است كرسي وزارت و مديريّت را رها كنند و به تحصيل و تحقيق مشغول شوند.تبليغ دين و دفاع از آن، وظيفهي اوليّهي دولت اسلامي و همهي كارگزاران آن است. اصولاً يكي از اهداف اصلي حكومت در تفكّر اسلامي، تبليغ و دفاع فرهنگي از مباني عقيدتي، احكام الهي و اخلاق عالي انساني است. تزكيه اخلاقي، تربيت ديني، و آموزش و ابلاغ محتواي قرآن و سنت و انديشههاي اهل بيت عليهمالسلام از بديهيترين وظايف دولت اسلامي و مورد اتفاق همهي مسلمانان است.پرسشگري حقّ مردم است ولي وظيفهي دولت و ارشاد پاسخگوئي است و نه شبهه پراكني و ترديد آفريني. شكستن قداست عالمان دين و جايگاه رهبري و مسخره كردن فقيهان و ائمهي جمعه و نهادهاي ديني و حوزهها و مربّيان و مدرّسان علوم ديني در مطبوعات وابسته به دولت و امكانات عمومي چيزي نيست كه به بهانهي آزادي و اصلاحات و تكثّرگرايي قابل پذيرش باشد.
تبليغ نظام سياسي اسلام
دفاع از نظام حكومت اسلامي، و تبليغ امامت ديني بالاتر از تبليغ ديگر فروع و احكام ديني است. به طوري كه اگر ديگر پيامهاي الهي اعلام شود و «نظام اسلامي» و اصول «دولت ديني» به جامعه ابلاغ نگردد رسالت الهي ابلاغ نشده است. وزارت ارشاد و دولت در جامعهي اسلامي اگر تك تك احكام الهي را آموزش دهند و ابلاغ كنند ولي از «ولايت فقيه» و «دولت ديني» دفاع نكند، به وظيفهي اصلي خويش اقدام نكردهاند و «غدير انقلاب اسلامي» را به فراموشي سپردهاند.اين جا يادآور ميشوم كه دست اندركاران كنوني وزارت ارشاد تا انديشه و تفكّر خويش را نسبت به دين و نظام ديني اصلاح نكردهاند، همان بهتر كه در حوزهي دين، چه پژوهش و چه تبليغ و آموزش، دخالت نكنند وگرنه با توليد و خريد فيلمها و كتب و نشريات ضدديني و تزريق آن به مساجد و كانونهاي فرهنگي با يك تير سه نشان خواهند زد، هم «تبليغات ضدديني» را حمايت ميكنند، و هم منّت بر سر دين داران ميگذارند، و هم ايمان و اخلاق فرزندان مسجد را به يغما خواهند برد.تبليغ دين، «ايمان» و «بصرت» نياز دارد. يا بايد خود فقاهت و دينشناسي لازم داشته باشند و يا به كمك رهبري دينشناس و دلسوز و بيدار و عالمان عادل و آگاه حوزهها، حق و باطل را بشناسند و از رهنمودهاي آنان پيروي كنند.
1 ـ نهج البلاغه، صبحي صالح، حكمت 18.2 ـ همان، نامه 57.