كالبد شكافى - حقوق جزایی اسلام نسخه متنی

كالبد شكافى

حكم كالبد شكافى به شرح زير است :

1- در حالت عادى ؛ جايز نيست و ديه دارد.

1- مسلمان الف در صورت ممكن بودن تشريح غير مسلمان ؛ جايز نيست و ديه دارد.

2-

براى تعليم و آموزش

ب در صورت ممكن نبودن تشريح غير مسلمان و توقف حيات مسلمان بر تشريح ؛ ظاهر
جواز آن است .(161)

د- ( در غيرمورد ضرورت و)مجردتعلّم جايزنيست و ديه دارد.

2- غير مسلمان اعم از ذمى و غير آن ؛ جايز است و ديه ندارد (162).

(درمواردى كه كالبدشكافى وتشريح ميت مسلمان جايزنيست ،اگركسى او راكالبد شكافى كند،) در قطع سر او،
صد دينار ديه است ودر قطع اندامهاى او به حساب ديه اش حكم مى شود و در بقيه جنايات (در غيراز قطع نيز)
به اين نسبت ديه بر او مى باشد؛ پس در قطع انگشت او ده دينار مى باشد و... .

اين ديه براى ورثه ميّت نيست ، بلكه براى خود ميّت مى باشد ودر راه خير مصرف مى گردد ودر صورتى كه
ميّت بدهى داشته باشد، ظاهر اين است كه مى توان بدهى او را از اين ديه پرداخت .(163)

ديه حواس بدن

برخى از جنايتها برحواس بدن وارد مى شود، مانند جنايت بر حس بويائى ، چشائى يا قواى ديگر بدن . در اين
درس به بررسى ديه اين گونه جنايتها مى پردازيم :

1- عقل

در (از بين بردن ) عقل ديه كامل و در نقصان آن ، ارش مى باشد.(164)

ص- دو مسأ له
1- در نابودى يا نقصان عقل ، فرقى بين اسباب آن نيست . بنايراين ، اگر با ضربه مغزى ، ترساندن ، سحر و
مانند اينها، عقل كسى را از بين ببرد، بر جانى ديه كامل است .(165)

2 چنانچه در مورد از بين رفتن يا نقصان عقل ، ميان مجرم و ولىّ شخص جنايت ديده ، اختلاف پيش آيد،تشخيص
آن با پزشكان متخصص است واحتياط آن است كه با تشخيص چند پزشك عادل باشد و ممكن است كه وى را در حالى كه
با خود خلوت كرده و در غفلت به سر مى برد،مورد آزمايش قرار داد و در صورتى كه زوال يا نقصان عقل توسط
متخصص و يا آزمايش تشخيص ‍ داده نشد، گفته متهم همراه با سوگند مورد قبول است .(166)

2- حس شنوايى

حكم از بين رفتن شنوايى :

1- از هر دو گوش (و يأ س از بهبود و باز گشت آن )؛ ديه كامل .

2- از يك گوش (ويأ س از بهبود وبازگشت آن )؛ 12 ديه كامل .(167)

3- بااظهار اميدوارى متخصصان به بهبودى و بازگشت آن ؛ انتظار كشيدن تا مدتى كه متخصصان تعيين كرده
اند.(168)

تذكّر: در صورت سوم ، اگر شنوايى برنگشت ، ديه لازم مى شود. اگر قبل از گرفتن ديه برگشت ، ارش گرفته مى
شود، واگر بعد از گرفتن ديه ، شنوايى برگردد، ديه برنمى گردد.(169)

3- حس بينايى

در رفتن بينايى از هر دو چشم ، ديه كامل و در يكى از آنها نصف ديه است . (170) در اين
حكم ، ميان انواع چشم فرقى وجود ندارد.(171)

چنانچه بينايى چشم به واسطه جنايتى همچون شكافتن سر و ... از بين برود، بر او ديه جنايت با ديه بينايى
است .(172)

4- حس بويايى

از بين بردن حس بويايى از هر دو مجراى بينى ، ديه كامل وازيك مجراى آن 12 ديه است ، (در صورت دوم ،
احتياط در مصالحه است ).(173)

اگر حس بويايى به خاطر بريدن بينى و يا وارد شدن جنايتى از بين برود دو ديه (ديه جنايت + ديه بويايى )