لطفا منتظر باشید ...
حيوانات غير خوراكى
منظور از حيوانات غير خوراكى ، حيواناتى است كه گوشتشان خورده نمى شود، مانند درندگان . برخى از اينحيوانات مورد ذبح شرعى قرار مى گيرند و جنايت بر آنها احكامى دارد كه در زير مى آيد؛
1- تلف آنها با ذبح شرعى ؛ ارش .2- تلف آنها با غير ذبح شرعى ؛ ضامن قيمت روز( تلف شدن ) بطور زنده .3- بريدن اعضأ يا شكستن استخوان در صورت زنده ماندن ؛ ارش .(187)حيواناتى مانند اسب ، قاطر والاغ اهلى كه خوردن آنها حلال است ، ليكن بطور معمول خورده نمى شوند، در
حكم حيوانات غير خوراكى است .(188)
انواع سگها
برخى از حيوانات غير خوراكى مورد ذبح واقع نمى شوند، مانند انواع سگها. جنايت بر اين گونه حيواناتنيز احكامى دارد كه در زير مى آيد؛
حكم جنايت بر سگ به قرار زير است :1- شكارى ؛ 40 درهم .2- گله ؛ 20 درهم .3- نگهبان ؛ 20 درهم بنابراحتياط.4- مزرعه ؛ يك قفيز(144 ذرع ) گندم و احوط يك جريب (هزار متر مربع ) گندم .(189)5- ولگرد؛ ضمانتى ندارد.(190)
چند مسأ له
1- هر چيزى كه ملك مسلمان نمى شود، مانند شراب و خوك ، اگر آن را تلف كند، ضمانتى ندارد.(191)2- اگر شراب يا وسيله اى از لهو و مانند آن را كه ذمى در مدهبش مالك آن مى شود، تلف كند، تلف كننده هر چند مسلمان باشد ضامن آن مى باشد، ليكن در ضمان ، شرط است كه ذمى قائم به شرايط ذمّه باشد.(192)3- اگر گله شبانه و بطور طبيعى به زراعتى هجوم ببرد، صاحب آن ضامن است واگر در روز باشد، ضامن نيست ؛
اما اگر صاحب گله آن را در روز به سوى زراعت روانه سازد، ضامن مى باشد.(193)
قانون ضمان (1)
يكى از بحثهاى بسيار مهم قوانين جزايى اسلام ، قانون ضمان است كه در فقه ، دايره گسترده اى داردوقسمت مهمى از معاملات ، قراردادها، تعهّدات بانكى ودهها فرع ديگر را دربر مى گيرد.منظور از ضمان در حقوق جزايى اسلام ، مسؤ وليت و تعهّدى است كه شخص در مقابل ديگرى پيدا مى كند كه در
كتابهاى حقوقى از آن به (مسؤ وليت جنايى ) نيز تعبير مى شود.(194)در اينجا به بررسى اجمالى قانون مسؤ وليتها در رابطه با قوانين جزايى اسلام مى پردازيم . قانون ضمان
يا مسؤ وليّتها در حقوق جزاى اسلام مخصوص انسان بالغ ، عاقل ، رشيد، و مختار است ؛ (195)
يعنى اگر كسى با اين ويژگيها مرتكب جرمى شود، مسؤ وليت دارد و به مناسبت آن مؤ اخذه و مجازات مى گردد.
موجبات ضمان
موجبات ضمان عبارت است از: مباشرت و اسباب .از نظر اسلام ارتكاب جرم ، سبب مسؤ وليت و ضمانت مى گردد و شخص مجرم از لحاظ مباشرت ياسبب بودن در جرمبه دو قسم (مجرم مباشر جرم ) و (مجرم سبب جرم ) تقسيم مى گردد. گاهى نيز مباشر و سبب در وقوع جرم توأ م
شده و به اصطلاح موجب تزاحم وبرخورد موجبات ضمان با يكديگر مى شود.بنابراين ، بحث را در سه جهت (مباشرت ) ، (اسباب ) و (برخورد موجبات ضمان ) پى مى گيريم .
الف- مباشرت
منظوراز مباشرت آن است كه شخص مجرم ، بطور مستقيم مرتكب جرم شود، اعم از اينكه آن جرم :1- بدون وسيله و ابزار از او صادر شود، مثل اينكه با دست خود كسى را خفه كند، با ضربه دست و پاى او رابكشد.
