لطفا منتظر باشید ...
هر يك 12 ديه بوده و نيم ديگر ساقط مى شود.ج- چنانچه دو نفر سواره يا يكى سواره و ديگرى پياده ، تصادم كنند و مركب سوارى تلف شود، هر يك بايد نصف
قيمت مركب طرف را بپردازد.د- اگر اتومبيل كوچكى با ماشين بزرگى تصادف كند هر يك بايد نصف قيمت سوارى طرف را بپردازد.ه- اگر يكى از ماشينها بطورى آهسته مى رود كه گفته مى شود، ديگرى به آن زده است ، نه اينكه هر دو به
هم زده اند، خسارت ديده ، ضامن ماشين خسارت وارد كننده ، نيست .(206)
6- توطئه احتمالى
اگر كسى را شب هنگام صدا زند و از منزلش بيرون ببرد، ضامن وى خواهد بود، تا به منزلش بازگردد.بنابراين ، اگر شخص ، گم شود و حال وى معلوم نگردد، صدا زننده ، ضامن خونبهاى اوست .چنانچه شخص را كشته يافتند و صدازننده ادعا كرد كه ديگرى او را به قتل رسانده دليل و بيّنه بر اين ادّعا اقامه شد، او تبرئه مى شود و در صورت نبودن بينّه و شاهد، ديه همچنان به گردن وى خواهد بود و
صحيحتر آن است كه مورد قصاص قرار نگيرد، همچنين اگر اقرار به قتل وى نكند و ديگرى را به عنوان قاتل
معرفى ننمايد.در صورتى كه جسد شخص پيدا شود، چنانچه معلوم گردد كه خود به خود مرده يا با نيش مار يا عقرب جان
سپرده و احتمال كشتن وى نباشد، كسى ضامن نخواهد بود؛ اما با احتمال كشته شدن وى ، بنابر آنچه صحيحتر
است صدازننده ، ضامن خواهد بود.(207)
ب- اسباب
يكى ديگر از موجبات ضمان ، (اسباب ) است . منظور از اسباب هر كارى است كه مقدمه خسارت به كسى شود وانجام دهنده ، شخص ثالث با شد به گونه اى كه اگر آن سبب نبود، خسارت به بار نمى آمد، مثل اينكه كسى
چاهى حفر كند و ديگرى شخصى را در آن بيندازد، يا كسى تله اى نصب كند و ديگرى شخص را در آن بيفكند.(208)گاهى مجرم ، مباشرت در جرم ندارد و بطور مستقيم مرتكب جرم نمى شود، بلكه اسباب جرم را فراهم مى كند.در اينجا به بيان نمونه هايى از اجراى قانون ضمان يا مسؤ وليتها در اين گونه موارد مى پردازيم :
1- گذاشتن وسائل حادثه آفرين
مسؤ وليت گذاشتن وسائل حادثه آفرين چند صورت دارد:الف- اگر در ملك خود يا ملك مباح ، سنگى بگذارد، چاهى حفر كند، ميخى بكوبد، يا چيز لغزنده اى بيندازد و ... ضامن خونبهاى شخص لغزيده شده نخواهد بود.ب- در راه مسلمانان يا در ملك ديگرى بدون اجازه صاحبش اين وسائل را بگذارد، ضامن است كه از مال خود
خونبهاى ( كسى را كه با آن وسائل سقوط كرده ) بپردازد.ج- اگر درملك ديگرى احداث نمايد ومالك راضى گردد، مسؤ وليت از شخص حفركننده صلب مى شود.د- اگر براى مصلحت رهگذران كارى انجام دهد، مثلاً براى خنك شدن هوا، بلند نشدن گرد وغبار در جاده آب
بپاشد و ... ضامن نخواهد بود.(209)
2- سيل
وقوع خسارت به وسيله سيل و چگونگى ضمان در آن ، چند صورت دارد:الف- اگر سيل ، سنگى را بياورد(وبر اثر آن حادثه اى رخ دهد) كسى ضامن نيست ، هر چند كه قادر بر كنار زدن آن باشد.
