ج- اجتماع موجبات ضمان - حقوق جزایی اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

حقوق جزایی اسلام - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

ب- اگر كسى سنگ را كنار زند و آن را در محل ديگرى همانند محل اول يا جايى كه موجب خسارت گردد، بگذارد،
بدون اشكال ، ضامن است .

ج- اگر براى مصلحت رهگذران سنگ را از وسط راه بردارد و در كنار جاده بگذارد، ضامن نيست .(210)

3- سدّ معبر

اگر كسى در راه مردم مانع ايجاد كند، ساختمانى در آن بسازد، سنگى و ... در آنجا قرار دهد، يا ماشين خود
را پارك كند كه به رهگذران صدمه بزند، يا موجب مرگ آنان گردد، ضامن است وبايد ديه بپردازد. امام صادق
عليه السلام فرمودند:

(كُلُّ مَنْ اَضَرَّ بِشَىٍْ فى طَري قِ الْمُسْلِمي نَ فَهُوَ لَهُ ضامِنٌ) (211)

هر كس به واسطه چيزى در راه مسلمانان ، ضرر برساند در برابر آن مسؤ ول است .

امام خمينى قدس سّره در اين زمينه مى نويسد:

(از جمله ضرر رساندن به راه مسلمانان ، نگه داشتن چارپايان در آن ، گذاشتن كالا براى فروش و پارك كردن
ماشينها در آن است ، مگر اينكه براى مصلحت رهگذران به مقدار لازم براى سوار كردن و حمل ونقل آنان
باشد.) (212)

4 ريختن اشياى لغزنده در خيابان

اگر كسى زباله هاى لغزنده منزلش از قبيل پوست خربزه را در خيابان بريزد، يا جاده و كوچه را بر خلاف
متعارف نه براى مصلحت رهگذران آبپاشى كند و به واسطه آن انسانى بلغزد، ضامن است ، ولى چنانچه رهگذر
عاقل ، عمداً پايش را روى آن بگذارد و سقوط كند، صاحب زباله ضامن نيست .(213)

قانون ضمان (3):
5- ايجاد مزاحمت

(نصب و) بيرون آوردن ناودان ، پنجره ، بالكن و ... درصورتى كه ضررى براى راه (و خيابان مسلمانان ) داشته
باشد، موجب ضمان است و در صورت مضر نبودن ، چنانچه از روى اتفاق روى كسى بيفتد وسبب مرگ او شود، ضمان
آور است .

شايد قاعده كلى در ضامن بودن و نبودن اين است كه :

1- هر چيزى كه انجام دادن آن از نظر شرعى مجاز و مأ ذون باشد، هرگاه چيزى به سبب آن تلف شود، ضمان آور
نيست ، مثل بيرون آوردن پنجره ها ونصب ناودانِ غيرمضر
2- هر چيزى كه انجام آن از نظر شرعى مأ ذون نباشد، هرگاه كسى ، يا چيزى به واسطه آن از ميان برود، ضمان
آور است ،مثل ضرر رساندن به راه مسلمانان به هر شكلى كه باشد. گر چه كلّيّت آن در هر دو صورت خالى از
اشكال نيست .(214)

ج- اجتماع موجبات ضمان

گاهى سبب و مباشر جرم با هم جمع مى شوند واز اجتماع آنها صورتهاى گوناگونى پديد مى آيد:

1- اجتماع سبب و مباشر

هرگاه سبب و مباشر در موردى جمع شوند، در صورت تساوى يا قويتر بودن مباشر، مسؤ وليت به عهده مباشر
است ، مانند موارد زير:

الف- كسى را در چاهى بيفكند كه ديگرى آن را حفر كرده است .

ب- كسى را هُل دهد وبه وسيله چيز لغزنده يا چاقويى كه ديگرى نصب كرده ، تلف شود.

ج- كسى را در آتشى بيفكند كه ديگرى آن را افروخته است .

د- ديوار كجى را كه ديگرى ساخته ، روى كسى خراب كند.(215)

در مثالهاى ياد شده مباشر جرم از اسباب جرم قويتر مى باشد. از اين رو، مباشر، مسؤ ول و ضامن جنايت و
خسارتى است كه بر كسى وارد شده است .

اگر مباشر، ضعيف وسبب قوى باشد، ضمانت به عهده سبب است ، مانند موردى كه كسى چاهى در خيابان بكند وآن
را بپوشاند وديگرى بدون اطلاع ، شخص ثالثى را هُل دهد و او در چاه سقوط كند، حفر كننده چاه مسؤ ول است
.(216)

/ 28