لطفا منتظر باشید ...
است ، چنان كه در روايات اسلامى اجراى حدود و قوانين الهى در جهت پاكيزگى محيط اجتماعى با بارش
بارانهاى مداوم در پاكسازى محيط طبيعى تشبيه شده و حتى سودمندتر از آن شمرده شده است . رسول خدا صلى
الله عليه وآله فرمود:(اِقامَُْ حَدٍّ خَيْرٌ مِنْ مَطَرِ اَرْبَعْينَ صَباحًا)(5)
اقامه حدى از حدود الهى از چهل روز باران بهتر است .حضرت موسى بن جعفر عليه السلام نيز در ذيل آيه (يُحْيِى اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِه ا) (6) فرمود:منظور از احياى زمين در اين آيه ، احيا با نزول باران نيست ، بلكه منظور اين است كه خداوند تعالى
مردانى را بر مى انگيزد كه عدالت (دادگرى ) را احيا مى كنند و در نتيجه زمين با احياى عدل ، جان مى گيرد
و زنده مى شود و اقامه حد در زمين از باران چهل روز سودمندتراست .(7)
انواع جرايم
جرايم (گناهان )در اسلام عبارت است از كارهايى كه از نظر شرع ، ممنوع (حرام )بوده و خداوند (انسان را)به واسطه حد يا تعزير از (انجام ) آن باز مى دارد.(8)جرايم از جهات مختلف به اقسام متنوعى تقسيم مى شود. (9) يكى از آنها تقسيم جرم از نظر سنگينى و سبكى آن
است . جرايم از اين نظر به سه قسم تقسيم مى شود:1- جرمهاى موجب حدّ ؛ مانند زنا، لواط، مساحقه ، قذف ، شرابخوارى و... .2- جرمهاى موجب قصاص يا ديه از قبيل قتل عمد، شبه عمد و خطايى و همچنين جراحتهاى عمدى ، شبه عمد و
خطايى .3- جرمهاى موجب تعزير؛ هر گناه و معصيتى كه كيفر معينى از قبيل حد، قصاص يا ديه نداشته باشد در قلمرو
كيفرهاى تعزيرى قرارمى گيرد. در اين زمينه ، امام خمينى قدس سره مى نويسد:(تعزيز كيفرى است كه شامل همه جرايم مى شود. هركس يكى از واجبات را ترك كند، يا حرامى را مرتكب شود بر
امام عليه السلام يا نايب امام است كه او را به كيفر تعزير برساند، به شرط آنكه (آن فعل يا ترك فعل )از
گناهان كبيره باشد. تعزير سبكتر از حد است و با نظر حاكم (شرع و ولىّ فقيه )معين مى شود.) (10)
انواع كيفرها
باتوجه به توضيحاتى كه در بحث انواع جرايم ذكر شد، انواع كيفرها نيز روشن مى شود؛ به عبارت ديگر،كيفرهاى اسلامى طبق بيان حضرت امام (ره ) در تحريرالوسيله عبارتند از:1- حدود و تعزيرات كه بحث آن در دوره گذشته (كد 3/131) بيان شد.2- قصاص 3- ديات در درسهاى آينده به بحث درباره دو بخش اخير از حقوق جزايى اسلام خواهيم پرداخت .
قصاص (1)
به بازخواست و مجازات جانى در برابر جنايتهايى چون قتل ، قطع عضو و ضرب و جرح ، قصاص گويند.(11)اهميت قصاص
اسلام ، قصاص را تشريع كرده تا عدالت برپا گردد و از تجاوز و هرج و مرج و كشت و كشتار جلوگيرى به عملآيد. اجراى قصاص (اسلامى ) امنيت جامعه را تضمين مى كند و مايه حيات و بقاى آن مى شود و ريشه خونريزى و
تباهى را چنان كه در جاهليت و در ساير ملتها نمونه هاى اسف انگيزى داشته است خشك و نابود مى سازد؛ در
عين حال ، در پرتو اجراى قصاص جلوى تعدّى و ستم به افراد جامعه گرفته مى شود و احساسات جريحه يافته
جامعه ، التيام پيدا مى كند.اسلام به جنبه خصوصى اين حكم ، عنايت بيشترى دارد، بدين جهت كيفر قصاص را به عنوان (حقّ الناس ) تشريع
كرده و آن را به اولياى مقتول يا شخص جنايت ديده (درمورد جراحات عمومى ) عطا كرده ، تا تسلّى بخش آلام
روحى و مصايب آنان گردد.قرآن كريم درباره اهمّيّت قصاص مى فرمايد:
