بيدارى،روح عزادارى - بیداری، روح عزاداری نسخه متنی

بيدارى،روح عزادارى

على مختارى

اهميت سوگوارى

سوگوارى براى عزيز از دست رفته، طبيعى بشر است و برخاسته از مهر و محبت، ولى اگر فرد از دست رفته، شهيد، يا بزرگ باشد و در راه خدا جانبازى كرده باشد، عزايش گذشته از مهر، رنگ حياتى و صبغه الهى دارد. عزاى شهيد مايه تكامل و موجب زنده نگه داشتن شهادت است.

اگر عزادارى پيشواى شهيدان نبود، كسى امروز امام حسين عليه‏السلام را نمى‏شناخت، راه حسين گم شده بود، و بشريت از هدايتهاى اهل بيت عليهم‏السلام بى‏بهره و محروم بود.

اگر سوگوارى امام حسين عليه‏السلام نبود، كسى امروز يزيد و راه يزيديان را نمى‏شناخت و سعادت بشرى تأمين نمى‏شد. حسين شهيد و شهادت حسينى، رهبر اجتماع بشرى است، در همه زمانها و همه مكانها.

سوگوارى براى شهيد، نفرت طبيعى را به سوى ظالم و ستمگر برمى‏انگيزد، و ناله‏ها و اشكها، سندهاى زنده ظلم ظالمان مى‏باشند.

سوگوارى شهيد، در پرورش اجتماع و آموزش مردم، تأثير كلى دارد و عزاى او، هدفش را احيا مى‏كند.

عاطفه بشرى مهم‏ترين محرك بشر است؛ اگر به سوى خير رهنما گردد بشر را خوشبخت و اگر به سوى شرّ رهنما شود، بشر را بدبخت مى‏كند.

دعوت اشك، با زبان نيست، با قلم و يا رسانه نيست، دعوت اشك، دعوت با دل است. و دلربايى در تبليغ، مؤثرترين حربه است. و اين ابزار تنها به دست راهروان حسينى است.

بى‏جهت نيست كه براى عزادارى اجر جزيل منظور شده است و سيره پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و معصومان عليهم‏السلام گرديده است.

رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وقتى عموى خود حمزه را در احد در خون شناور مى‏بيند گريه مى‏كند.

و آن گاه كه به شهر برمى‏گردد و مشاهده مى‏كند، در خانه‏هاى قبيله «بنى أشهل» و «بنى ظُفَر» براى شهيدانشان صداى گريه بلند است، او نيز گريه مى‏كند و از اينكه حضرت حمزه گريه كننده نداشت، ناراحت مى‏شود و مى‏فرمايد: «لكِنّ حَمزَةَ لا بَواكِىَ لَهُ اليَومَ؛ وليكن امروز حمزه گريه كننده ندارد».

سعد بن معاذ و اسيد بن خُضَير از اين جريان مطلع شدند، موضوع را با حضرت فاطمه عليهاالسلام و زنان مدينه در ميان گذاردند و سپس زنان در خانه حمزه به سوگوارى پرداختند و عبد اللّه‏ بن رواحه، قصيده پرشورى سرود.

همچنين با شنيدن خبر شهادت جعفر بن أبى طالب، برادر على عليه‏السلام معروف به جعفر طيار ـ كه در غزوه موته در جنگ با روميان در 33 سالگى شهيد شد ـ حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به خانه اسماء بنت عُمَيس، همسر شهيد مى‏رود و به او تسليت مى‏گويد. آن گاه به خانه فاطمه عليهاالسلام مى‏رود و با مشاهده اشك و آه فاطمه عليهاالسلام مى‏فرمايد: «عَلى مِثلِ جَعفَرٍ فَلْتَبْكِ الْبَواكى؛ بايد گريه كنندگان بر شخصيتى همچون جعفر گريه كنند».

امام صادق عليه‏السلام از يكى از شيعيانش به نام فضيل پرسيد: آيا تشكيل جلسه و نقل حديث داريد؟ فضيل پاسخ مثبت مى‏دهد، امام عليه‏السلام مى‏فرمايد: «إنَّ تِلكَ المَجالِسَ اُحِبُّها، فَأحيوا أمرنا، رَحِمَ اللّه‏ُ مَن أحيا أمرنا، يا فُضَيلُ مَن ذَكَرَنا أو ذُكِرْنا عِندَهُ، فَخَرَجَ مِن عَينِهِ مِثلُ جَناحِ الذُّبابِ غَفَر اللّه‏ُ لَهُ ذُنُوبَهُ؛ براستى دوست دارم چنين جلساتى را، پس امر ما (ولايت و رهبرى ما) را احيا كنيد، رحمت خدا بر كسى باد كه امر ما را زنده كند، اى فضيل! هركه مارا ياد كند يا ما نزدش ياد شويم و در نتيجه از چشمش به قدر بال پشه‏اى اشك بيرون آيد، خداوند گناهانش را بيامرزد...»

گريه بر امام حسين عليه‏السلام

با فرا رسيدن عزاى سيد الشهداء عليه‏السلام، عالم و آدم و زمان و زمين سوگوار و گريان مى‏گردد. عالم بزرگوار، جعفر بن قولويه، در باب 16، از كتاب كامل الزيارات با عنوان «بكاء جميعِ مَا خَلَقَ اللّه‏ُ عَلى الحُسَين بن علىّ عليهماالسلام» پنج صفحه روايت آورده است. يكى از آن روايات سخن امام باقر عليه‏السلام است كه فرمود: «بَكَت الإنسُ والجنُّ وَالطَّيرُ وَالوُحُوشُ عَلَى الحُسَين بن علىّ عليهماالسلام حَتّى ذَرَفَت دُمُوعُها؛ انس و جن و پرندگان و وحشيان بر حسين بن على عليهماالسلام آنقدر گريستند تا اشكشان روان شد».

گويا عاشورا قلب هستى است كه جهان را متأثر مى‏سازد. و بايد زنده و جاويد بماند.

گريه حضرت رسول بر امام حسين عليه‏السلام

عايشه همسر پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله روايت مى‏كند: وقتى حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در غرفه‏اى بود كه بر آن حضرت وحى نازل مى‏شد، به من سفارش كرد كسى وارد آن جا نشود. در آن هنگام، حسين ـ كه در آن دوران كودكى بود ـ نزد حضرت رفت، جبرئيل به پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله خبر داده بود: زمانى نمى‏گذرد كه افرادى از ملت تو اين كودك را در سرزمين «طف» از خاك عراق، شهيد مى‏كنند، پس رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله گريست.

جبرئيل چنين تسليت گفت: «لا تَبكِ، فَسَوفَ يَنتَقِمُ اللّه‏ُ مِنهُم، بِقائِمِكُم أهلَ البَيتِ؛ گريه مكن؛ زيرا به زودى خداوند به دست قائم شما اهل بيت از آنان انتقام مى‏گيرد».

در بيان امام باقر عليه‏السلام آمده است: «كانَ رَسُول اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله إذا دَخَلَ الْحُسَيْنُ جَذَبَهُ إليه... فَيُقَبِّلُهُ ويَبْكى... فَيَقُولُ: يابُنَىَّ أُقَبِّلُ مَوْضِعَ السُيُوفِ مِنك...؛ سيره پيامبر خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله چنان بود كه هر گاه حسين عليه‏السلام وارد مى‏شد، او را به خود جذب مى‏كرد... پس او را مى‏بوسيد و مى‏گريست... پس مى‏فرمود: فرزندم! جاى شمشيرها را بر بدنت مى‏بوسم».

گريه امام على عليه‏السلام

ابن عباس مى‏گويد: هنگام رفتن به جنگ صفين از نينوا مى‏گذشتيم، آن حضرت گريه مفصلى كرد به طورى كه اشك از روى محاسن او جارى شد، ما هم همصدا با على عليه‏السلام گريستيم...، فرمود: در اين سرزمين هفده نفر از فرزندان من و فاطمه به شهادت مى‏رسند و به آغوش خاك مى‏روند.

گريه فاطمه زهرا عليهاالسلام

طبق روايت امام صادق عليه‏السلام، روزى فاطمه عليهاالسلام به محضر رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مشرف شد و حضرت را گريان يافت، از علت گريه پرسيد: حضرت رسول فرمود: جبرئيل عليه‏السلام به من خبر داد كه حسين عليه‏السلام را گروهى از امت من به قتل مى‏رسانند. فاطمه عليهاالسلام نيز با شنيدن اين خبر سخت نگران شد و گريه و ناله سر داد، اما وقتى از مقام بلند فرزند خويش به خاطر شهادت آگاه گرديد، آرامش و تسكين يافت.

گريه امام صادق عليه‏السلام

امام صادق عليه‏السلام به ابوهارون مكفوف دستور مى‏دهد مرثيه بسرايد، و آن گاه كه وى مرثيه خود را مى‏خواند، مشاهده مى‏نمايد كه امام عليه‏السلام سخت گريه مى‏كند، و متوجه مى‏شود كه از صداى گريه امام صادق عليه‏السلام زنانى كه پشت پرده حضور داشته‏اند، صداى خود را به گريه و شيون بلند كرده‏اند، بعد امام عليه‏السلام فرمود: «مَنْ أنْشَدَ فِى الْحُسَينِ عليه‏السلام شِعراً، فَبَكَى وأبْكى عَشَراً، كُتِبَ لَهُ الجَنَّةُ...؛ هركه درباره حسين عليه‏السلام شعرى بخواند و در نتيجه بگريد و ده نفر را بگرياند، بهشت برايش مقرر شود...».

در حديث ديگر از ابوهارون مكفوف روايت شده است: هنگامى كه در محضر امام صادق عليه‏السلام شعرى خواندم، فرمود: «لا، كَما تُنْشِدُونَ وكَما تُرثيهِ عِندَ قَبْرِهِ؛ نه [اين گونه نخوان بلكه] همان گونه كه خودتان [با لحن و صوت حزين و آواز] مى‏خوانيد و همان طور كه كنار قبر حسين عليه‏السلام مى‏خوانى؛ بخوان».

آن گاه خواندم:

و امام كه گريان شد، سكوت كردم، پس فرمودند: «مرور كن؛ دوباره خواندم، سپس فرمود: بيشتر بخوان، دوباره اشعارى را خواندم، حضرت گريست، زنان هم منقلب شدند...».

عزادارى زنده يا بى‏روح

با كمال تأسف اكنون بسيارى از عزاداريها مرده و بى‏روح است. هم نام اللّه‏ و حسين عليه‏السلام بر زبانها و هم محبت شيطان بزرگ و كوچك و بت طاغوت در دلهاست. در اين وضعيت از مردم معمولى ـ كه زير بمباران تبليغاتى استكبار و ايادى داخلى آنها هستند ـ انتظارى نيست؛ ولى چرا روحانيان و مداحان و... احيانا مقلّد يا چاپلوس عوام مى‏شوند؟

امروز نيازمند تبر ابراهيمى و دست توانمند علوى هستيم كه با كمك پيامبران، بتهاى استكبارى را بشكند تا طواف عزادارى بر محوريت امامت حق بچرخد، نه بر كعبه آن دلهايى كه باغ وحشى از حيوانات و شياطين الانس والجن است.

چه شده است كه سيره امامان عليهم‏السلام مثل برخورد امام هفتم عليه‏السلام با ابراهيم جمّال كه تنها به سبب كرايه دادن شترانش به مأمون و علاقمندى به بازگشت او از سفر حج و پرداخت مال الاجاره، مذمت شد، از ياد رفته است؟

نمونه عزادارى زنده، شعار حماسى عزاداران ايران در 15 خرداد سال 1342 مصادف با 12 محرم بود و مراسمى كه در آستانه پيروزى انقلاب بويژه عاشورا، تاسوعا و اربعين انجام شد و مهم‏ترين عامل سرنگونى طاغوت، و عامل پيروزى انقلاب گرديد.

به عنوان نمونه كوچك ديگر، نوارهاى نوحه سينه‏زنى كه پيش از انقلاب در شهرستان جهرم تهيه و به سرعت در سراسر كشور منتشر شد، بسيار آموزنده بود. در آن مراسم عزاداران در هنگام رويارويى با مجسمه شاه در ميدان شهر با مشت گره كرده فرياد مى‏زدند:

و اين نشان مى‏داد كه ابن مرجانه امروز، شاه پليد است.

روح نهضت حسينى

عاشورا درسها و پيامهاى فراوانى دارد، خوشبختانه اخيرا كتابهايى نظير «پيامهاى عاشورا» «عبرتهاى عاشورا» «آذرخشى ديگر از آسمان كربلا» منتشر شده است؛ ولى روح نهضت حسينى يك كلمه است؛ يعنى ولايت و رهبرى حق، كه از مهم‏ترين و كليدى‏ترين اركان دين است، همان گونه كه حضرت ابوعبداللّه‏ عليه‏السلام مى‏فرمايد: «ونحنُ أهل البيت أَوْلى بِولايَةِ هذا الامرِ عَليكُمْ من هذَا المُدَّعين ما لَيْسَ لَهُمْ؛ ما خاندان پيامبر بر تصدى اين امر [و خلافت و حكومت بر شما] از اين مدعيان ناحق، سزاوارتريم».

اين روزها كه حيثيت، عزت، ثروت و شخصيت مسلمانان در افغانستان، عراق و فلسطين لگدمال هوسبازيهاى آمريكا و صهيونيستهاست و گوشه‏اى از برباد رفتن عزت و ناموس مردم در زندانهاى ابوغريب، گوانتاناموو... نمودار شده است، اهميت رهبرى دينى بيشتر روشن مى‏شود.

هيچ كس جز اهل بيت عليهم‏السلام لياقت سرورى ندارد و نوكرى اينان افتخار ماست. دريغ است كه يوسف زهرا عليه‏السلام به ثمن بخس و دراهم معدوده فروخته شود و در خط ابن سعدهايى قدم نهيم كه در طمع ملك رى به سرپرستى آمريكا تلاش مى‏كنند.