لطفا منتظر باشید ...
2ـ با حوصله و داراى شرح صدر باشند؛
3ـ اطلاعات لازم را براى يك قضاوت عادلانه، از زواياى مختلف به دست آورند؛
4ـ با شهامت اخلاقى، اشتباهات خود را بپذيرند و آن را جبران كنند؛
5ـ زود به خشم نيايند و در مقابل پافشارى دو طرف دعوا، براى احقاق حق، كنترل خود را از دست ندهند؛
6ـ روح قدرتمند داشته باشند و از قدرتمندان نترسند؛
7ـ عزت نفس و همت عالى داشته باشند و اسير آز و طمع نگردند؛
8ـ ثروتمندان و زورمداران، نتوانند آنان را تطميع و يا تهديد كنند؛
9ـ اهل تحقيق باشند و با سهل انگارى و آسان گيرى، از مسايل نگذرند و بدون كسب اطلاعات كافى، به قضا نپردازند و با برخورد سطحى و بر اساس نخستين شنيده ها، حكم صادر نكنند؛
10ـ در مواجهه با امور مشتبه و مسايل گنگ و پيچيده، احتياط و تأمل را از دست ندهند و در كشف واقعيات بر اساس دلايل و براهين قطعى، كنجكاو و مصرّ باشند؛
11ـ با دو طرف دعوا، گشاده رو باشند و بدونِ ابراز خستگى و ناراحتى، به هر كدام از آنان، فرصت سخن گفتن بدهند؛
12ـ گرفتار حيله و مكر فريبكاران نشوند و در مقابل تملق و چاپلوسى، اراده خود را از دست ندهند؛
13ـ از قاطعيت تمام، برخوردار باشند و چون حقيقت بر آنان مكشوف شد، اجازه ندهند كه هيچ عاملى، مانع از صدور حكم قطعى و عادلانه ايشان گردد.
مبارزه مستمر و پيگير با فتنه و فساد
دوران حكومت چهار سال و نه ماهِ اميرالمؤمنين(ع) و حساسيتها و شرايط و نگرانيهايى كه براى آن حضرت پديد آمد، خود، از حساسترين دوره هاى تاريخ اسلام است. امام(ع) براى برقرارى عدالت و امنيت و حاكميت اسلام و استقلال جامعه اسلامى و حمايت از محرومان و مبارزه بى امان با ظالمان، فتنه گران و توطئه گران، به جهاد عميق و مستمر با ناكثين و قاسطين و مارقين مبادرت ورزيد.جهاد مستمر اميرالمؤمنين(ع) در طول قريب پنج سال حكومت آن بزرگوار با ناكثين و قاسطين و مارقين در ابعاد گوناگون نظامى و سياسى و فرهنگى و اجتماعى و اخلاقى و اعتقادى و تربيتى و اقتصادى، جزء درخشان ترين و آموزنده ترين ابعاد زندگانى و سيره و سنت آن حضرت است، هر چند تبعات تلخ و دردناكى نيز براى جامعه اسلامى به همراه داشت.بيان امام(ع) در نهج البلاغه و تاريخ جنگها و مجاهدتهاى آن حضرت براى تحقق عدالت علوى و نفى سلطه طاغوتيان و ياغيان و ناكثان و قاسطان و مارقان و مفسدان و ابعاد اين رسالت بزرگ، از حوصله اين نوشته بيرون است و در جاى ديگر بايد آن را پيگيرى كرد.مبارزه با مفاسد اقتصادى
يكى از رسالتها و مسؤوليتهاى مهم هر حكومت صالحى، جمع آورى بيت المال و بودجه عمومى و تقسيم آن، و مديريت منابع مالى و هدايت امكانات در راه خير و صلاح و بهره بردارى صحيح از امكانات و برنامه ريزى دقيق براى توزيع و تقسيم آن، و جلوگيرى از اسراف و تبذير و سوء استفاده و غارت و اختلاس، و تأمين نيازهاى عمومى و عدالت اجتماعى و رفاه مردم و حمايت از حقوق محرومان و مستضعفان و ... است.تداوم و پايدارى و اقتدار هر دولت و حكومتى، وابسته به سياستهاى مالياتى و بودجه اى و اقتصادى و كارايى و كفايت لازم در امور اقتصادى و هدايت و مديريت بهينه منابع و امكانات و ساماندهى حيات سياسى و اقتصادى و اجتماعى و فرهنگى جامعه بر اساس آن است.اميرالمؤمنين(ع) يكى از اهداف اساسى حكومت خود را موضوع بيت المال و مسايل حياتى مربوط به آن مى داند، تا جايى كه در نامه به مالك اشتر مى فرمايد:«الناس كُلَّهُم عَيال على الخَراج وَ أهلُه[28]؛مردم همه وظيفه خور و تحت كفايت بيت المال و اهل آنند.»
