اسماء چیست؟ نسخه متنی

اشتباه يا ترك اولي!

پيامبران صفت عصمت و دوري از گناه دارند. پس اشتباهات آن‏ها مانند كشته شدن فردي به دست حضرت موسي(ع) يا رانده شدن آدم از بهشت و... چگونه است؟ سميه فضلي/محقق اردبيلي

عمل موسي(ع) در كشتن مرد قبطي، مانند كار حضرت آدم(ع)، ترك اولايي بيش نبود. اثر وضعي هر دو عمل دامن آن دو را گرفت. در نتيجه آدم را از راحتي به زحمت افكند و موسي را از خانه و زندگي در ميان اقوام به غربت و رنج شباني در مدين كشانيد. جالب اين جا است كه هر دو نفر(موسي و آدم(ع)) پس از كار خود بر ستم خويش بر نفس اعتراف كردند.

«رب اني ظلمت نفسي فاغفرلي...»1

«ربنا ظلمنا انفسنا...»2

ستم بر نفس خويش با جرم و گناه ملازم نيست تا نشانه صدور گناه و خلاف از انبيا(ع) باشد؛ زيرا در لغت عرب ظلم يعني شي‏ء را در غير محل خود قرار دادن يا عدول از خط و تجاوز از حد.3

گاه خطاي افراد در حد جرم و گناه نيست؛ ولي تحقق آن از برخي شخصيت‏ها ناشايست و دور از انتظار است. در اين صورت به عذاب آخرت گرفتار نمي‏شوند؛ ولي در دنيا گرفتار سختي و پريشاني مي‏گردند و براي بازيافت مقامات معنوي خويش به استغفار و انجام خيرات نياز دارند. از اين رو، خطاي حضرت موسي(ع) به خاطر اقدام عجولانه‏اش بود؛ زيرا شكي نيست كه فراعنه مصر، بني اسرائيل را به استضعاف كشانيده، فرزندان آنان را سر مي‏بريدند و زنانشان را به كنيزي مي‏گرفتند.4 در اين حال، كشتن يك قبطي و وابسته به گروهي كه هزاران كودك بي‏گناه را سربريده و زنان آنان را به بردگي گرفته است، در پيشگاه خرد و وجدان بيدار جرم به شمار نمي‏آيد؛ آن هم در حالي كه آن فرد در پي كشتن بني اسرائيل بود.

نكته مهم، بي‏موقع بودن كار حضرت موسي(ع) است كه دوري از وطن و در به دري برايش فراهم آورد. بنابراين، ظلم بر نفس و ترك اولي با عصمت منافات ندارد.

1. قصص(28):16.

2. اعراف(7):23.

3. منشور جاويد، ج5، ص51.(پاورقي).

4. قصص(28):4.