1. روش سنتىيكى از روشهاى معمول و رايج در بيان احكام كه از گذشته بوده و هست، روش روخوانى از متن كتابهاى احكام با همراه توضيح جزئيات و نكتههاى آن است.امتيازى كه اين روش دارد اين است كه هم گوينده احكام كمتر به اشتباه مىافتد و هم مخاطبان با اطمينان بيشترى مىتوانند به آن مسائل عمل نمايند، ولى اين روش، چون معمولا با يكنواختى و سمعى بودن صرف همراه مىباشد، از جاذبه كمترى برخوردار است.2. احكام موضوعىيكى از شيوههاى بيان احكام، دستهبندى احكام در موضوعات گوناگون براى مخاطبان مختلف است و اين شيوه، نمونههاى بسيارى دارد كه در اين جا به تعدادى از آنها اشاره مىنماييم:الف. رساله نمونه آقاى موگهى كه در چندين جلد چاپ شده است.ب. رساله نوين كه در موضوعات مختلفى، چون عبادى، سياسى، اقتصادى، خانواده و پزشكى و... كه توسط آقاى بىآزار شيرازى تاليف شده است.ج. احكام پسران و دختران و ساير موضوعاتى كه آقاى فلاحزاده تنظيم و چاپ نموده است.د. احكام آبها، پوشش و قبله و... كه توسط آقاى وحيدى تنظيم و چاپ شده است.3. آموزش از طريق فيلم و اسلايد و ويدئو و ديگر وسايل كمك آموزشى كه به صورت سمعى و بصرى انجام مىشوند.4. احكام شعرى كه براى تسهيل و تنوع در يادگيرى احكام مطرح شده كه در قسمت مآخذ به بعضى از منابع اين اشعار اشاره شده است و در آخر بحث اين مجموعه نيز قسمتى از اشعار آمده است.5. بيان احكام در قالب داستان كه بيشتر در ميان نوجوانان كاربرد دارد كه مربى، احكام مورد نظر را براى اين كه ايجاد خستگى نكند و به سهولت در اذهان نوجوانان جاى گيرد به صورت داستان در مىآورد و از اين شيوه در مجله «سلام بچهها» استفاده شده است.6. احكام به صورت پانتوميم و بدون صدا كه براى دانشآموزان مطرح مىشود كه همراه با تنوع و سرگرمى است.7. احكام تصويرى كه در مراكز آموزشى كاربرد دارد براى تفهيم احكام، بسيارى از مسائل را مىتوان در قالب طرح و تصوير بيان نمود; اين روش را عدهاى مانند آقاى قدوسى در دو كتاب «آموزشگاه نماز» و «اردوگاه رمضان» به كار برده است.8. احكام مسابقهاى و سؤالى كه اين كتاب در مقام اين نوع از بيان احكام است كه خود دهها روش و سوژه مخصوص به خود را دارد.9. احكام استدلالى كه به همراه احكام، ادله آن نيز مطرح مىشود.10. احكام آموزشى كه به صورت كلاسيك طراحى شده و اساتيدى مانند بىآزار شيرازى، وحيدى، قدوسى، قربانيان و... از آن استفاده نمودهاند و كتابهاى «رساله آموزشى» و «رساله نوين» نيز نمونه هايى از اين قبيل آثار است.11. روش عملىيكى از شيوههاى بيان احكام، روش عملى و تجسمى است كه به صورت سمعى و بصرى انجام مىشود و اين روش، نقش بسيار مفيدى در آموزش دارد.بسيار ديده مىشود كه افرادى به صورت تئورى مسالهاى را در حفظ دارند، اما همين كه در عمل مىخواهند، پياده كنند دچار اشتباه مىشوند; نظير كيفيت وضو گرفتن و يا تيمم بسيار هستند كه اصل مساله مىدانند ولى در انجام آن دچار اشتباه مىشوند.بنابراين، لازم است احكامى كه آموزش آن به صورت تجسمى امكان دارد، خصوصا براى مخاطبان نوجوانان، به اين سبك مطرح شود.12. احكام اخلاقىيكى از روشهاى آموزش احكام اين است كه استاد، علاوه بر بيان احكام به تناسب از بحثهاى اخلاقى نيز استفاده مىكند; به عنوان مثال اگر سخن از بحث طهارت ظاهرى است از طهارت معنوى نيز بحث مىشود.اگر بحث از تقليد مطرح است، ضمن بحث از احكام تقليد از مباحثى، چون تقليد كوركورانه و تقليد آگاهانه و بحث نوگرايى و سنتگرايى استفاده مىشود.البته لازم است مربى از ابتدا در اين شيوه از آموزش، مباحثى را انتخاب نمايد كه به نحوى با مباحث اخلاقى تناسب داشته باشد، مانند مباحث امر به معروف، دروغ، صلهرحم، نماز، غيبت، آزار و اذيت، قرض، امانت و اسراف.13. روش تركيبىاين روش، تركيبى از تمام روشهاى قبلى است كه هر كدام از آنها با توجه به شرايط زمان و مكان و نوع مخاطبان و مسائل شرعى در تدريس و بيان احكام به كار گرفته مىشود و اين روش از بيان احكام از تنوع و جاذبه خاصى برخوردار است.پىنوشت:1. از جزوه روش تدريس احكام عبدالرحيم موگهى.
لطفا منتظر باشید ...
