اصول فقه شیعه (1) جلد 1

1ـ موضوع علم اصول 2 ـ تعريف علم اصول 3 ـ ثواب و عقاب در واجب نفسى و غيرى 4 ـ ثمره بحث صحيح و اعم 5 ـ اقسام امر 6 ـ انحلال و عدم انحلال خطابات عامّه 7 ـ نفى شرطيت علم و قدرت نسبت به تكليف 8 ـ مراتب حكم 10 ـ آيا احكام به طبايع تعلّق مىگيرند يا به افراد؟ 11ـ «آيا ماهيت استعمال مجازى چيست؟» ترتيب مباحث امر اوّل:

مباحثى در ارتباط با علم اُصول مسأله اوّل:

موضوع علم بحث اوّل:

آيا هر علمى به موضوع نياز دارد؟ نظريه مشهور در مورد نياز علوم به موضوع اشكالات دليل اوّل مشهور بحث دوّم:

لزوم وحدت موضوع بحث سوّم:

تعريف موضوع علم معناى عرض ذاتى صُوَر عرض 1 ـ نظريه مرحوم آخوند 2 ـ نظريه مشهور كلام صدرالمتألهين (رحمه الله) 3 ـ نظريه علامه طباطبايى (رحمه الله) اشكال بر كلام علاّمه طباطبائى (رحمه الله) بررسى اقوال پيرامون عرض ذاتى بررسى نظريه مشهور اشكال امام خمينى«دام ظلّه» بر نظريه مرحوم آخوند بررسى اشكال امام خمينى«دام ظلّه» بر مرحوم آخوند نتيجه بحث در ارتباط با عرض ذاتى و عرض غريب بحث چهارم:

نسبت بين موضوع علم و موضوعات مسائل چيست؟ مسأله دوم:

ملاك تمايز علوم 1 ـ نظريه مشهور 2 ـ نظريه مرحوم آخوند اشكالات كلام مرحوم آخوند 3 ـ نظريه امام خمينى«دام ظلّه» 4 ـ نظريه آيت الله بروجردى (رحمه الله) اشكالات كلام مرحوم بروجردى 5 ـ نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه» اشكالات كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» 6 ـ نظريه جديد در مورد تمايز علوم بررسى نظريه جديد در تمايز علوم نتيجه بحث در مورد تمايز علوم مسأله سوم:

موضوع علم اصول 1 ـ نظريه مشهور و محقّق قمى (رحمه الله) اشكالات نظريه مشهور 2 ـ نظريّه صاحب فصول (رحمه الله) 3 ـ نظريه مرحوم آخوند 4 ـ نظريه مرحوم آيت الله بروجردى كلام امام خمينى«دام ظلّه» بررسى كلام آيت الله بروجردى (رحمه الله) و امام خمينى«دام ظلّه» نتيجه بحث در ارتباط با موضوع علم اُصول مسأله چهارم:

تعريف علم اصول 1 ـ تعريف مشهور از علم اصول اشكالات مرحوم آخوند بر تعريف مشهور 2 ـ تعريف مرحوم آخوند از علم اصول اشكالات تعريف مرحوم آخوند 3 ـ تعريف محقق نائينى (رحمه الله) از علم اصول اشكالات تعريف مرحوم نائينى 4 ـ تعريف محقق عراقى (رحمه الله) از علم اصول اشكالات كلام محقق عراقى (رحمه الله) 5 ـ تعريف آيت الله خويى«دام ظلّه» از علم اصول اشكالات كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» 6 ـ تعريف امام خمينى«دام ظلّه» از علم اصول بررسى كلام امام خمينى«دام ظلّه» نتيجه بحث در تعريف علم اصول مسأله پنجم:

تمايز مسائل اصولى از قواعد فقهى نظريه اوّل (نظريه محقّق نائينى (رحمه الله)) نظريه دوّم (نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه») نظريه سوّم نظريه چهارم (نظريه امام خمينى«دام ظلّه») نتيجه بحث در تمايز بين قاعده فقهى از مسأله اصولى امر دوّم:

وضع مسأله اوّل:

كيفيت ارتباط بين الفاظ و معانى نظريّه اوّل (ارتباط بين لفظ و معنا ذاتى است) مراد از ارتباط ذاتى چيست؟ دليل قائلين به ارتباط ذاتى بين لفظ و معنا پاسخ دليل فوق نظريه دوّم (ارتباط بين لفظ و معنا ناشى از وضع است) مسأله دوّم:

واضع چه كسى است؟ نظريه اوّل (واضع، خداوند است) ادلّه اى كه واضع بودن بشر را نفى مىكند اشكالات كلام مرحوم نائينى نظريه دوّم (واضع، بشر است) نتيجه بحث در مورد واضع مسأله سوّم:

حقيقت و ماهيت وضع 1 ـ نظريه مرحوم محقّق خراسانى اشكالات كلام مرحوم آخوند 2 ـ نظريه بعض الأعاظم (رحمه الله) اشكالات كلام بعض الأعاظم (رحمه الله) 3 ـ نظريه صاحب منتهى الاُصول و جماعتى از اصوليين اشكالات نظريه صاحب منتهى الاُصول (رحمه الله) 4 ـ نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه» اشكالات كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» 5 ـ نظريه مرحوم محقق اصفهانى نتيجه بحث در تعريف وضع مسأله چهارم:

تقسيم وضع به اعتبار معناى موضوع له مقام اوّل:

معناى اقسام چهارگانه وضع منشأ تقسيم وضع به اقسام چهارگانه مقام دوّم:

امكان و عدم امكان اقسام چهارگانه بحث اوّل:

آيا قسم سوّم (وضع عام و موضوع له خاص) امكان دارد؟ 1 ـ كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» اشكالات كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» تحقيق بحث نتيجه بحث در مورد وضع عام و موضوع له خاص بحث دوّم:

آيا قسم چهارم (وضع خاص موضوع له عام) امكان دارد؟ 1 ـ نظريه مرحوم آخوند و جمعى از شاگردان ايشان

(1) 2 ـ نظريه قائلين به امكان قسم چهارم پاسخ مرحوم آخوند به قائلين به امكان قسم چهارم نتيجه بحث در وضع خاص موضوع له عام بحث سوّم:

مطالبى در ارتباط با وضع عام و موضوع له عام مطلب اوّل: اشكال در مورد امكان وضع عام موضوع له عام مطلب دوّم: بيان محقق عراقى (رحمه الله) در ارتباط با وضع عام و موضوع له عام اشكالات كلام محقق عراقى (رحمه الله) مقام سوم:

وقوع و عدم وقوع اقسام ممكن وضع اشكال نسبت به مثال اعلام شخصيه مسأله پنجم:

وضع شخصى و نوعى(1) صور چهارگانه وضع آيا وضع در قسم سوّم و چهارم، شخصى است يا نوعى؟ 1 ـ نظريه مرحوم آخوند 2 ـ نظريه محقق عراقى (رحمه الله) 3 ـ نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه» بررسى نظريات فوق مسأله ششم:

وضع در حروف(1) نظريه اوّل (نظريه مشهور نحويين) نظريه دوّم (نظريه مرحوم آخوند) 1 ـ اشكال مرحوم آخوند به كلام مشهور نحويين 2 ـ مطلبى كه مرحوم آخوند اختيار كرده است نظريه سوّم اشكالات نظريه سوّم نظريه چهارم (نظريه مرحوم محقق نائينى) نظريه پنجم (نظريه محقق اصفهانى (رحمه الله)) اشكالات آيت الله خويى«دام ظلّه» به كلام محقق اصفهانى (رحمه الله) نظريه ششم (نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه») نظريه هفتم (نظريه مختار ما) تحقيق در مورد معانى حرفيه بررسى مراحل سه گانه تكميل بحث نتيجه بحث در معانى حروف مسأله هفتم:

خبر و انشاء اقسام قضيّه حمليّه كلام مشهور در ارتباط با اَجزاء قضيه حمليّه بررسى قضايايى كه در آنها به حسب ظاهر، نسبت وجود دارد بررسى كلام مشهور در مورد قضاياى سالبه اشكال بر كلام علماى بيان و منطق ملاك حمل در قضاياى حمليّه چيست؟ مباحث خبر و انشاء مراد از خبر و انشاء چيست؟ اشكال بر مرحوم آخوند ماهيت خبر و انشاء نظريه آيت الله خويى«دام ظلّه» بررسى كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» 1ـ نظريه مشهور اشكال بر كلام مشهور 2 ـ نظريه محقّق خراسانى (رحمه الله) بررسى كلام مرحوم آخوند 3ـ نظريه محقّق اصفهانى (رحمه الله

) اشكال بر كلام مرحوم محقّق اصفهانى نتيجه بحث در ارتباط با انشاء مسأله هشتم:

اسماء اشاره و ضماير بررسى كلام مرحوم آخوند كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» بررسى كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» تحقيق پيرامون معناى اشاره تحقيق پيرامون معناى ضماير ضمير غايب ضمير مخاطب ضمير متكلّم نتيجه بحث در ضماير تذييل بحث معانى حرفيه امر سوّم:

استعمال مجازى مسأله اوّل:

آيا صحت استعمال مجازى به طبع است يا به وضع؟ نظريه مرحوم آخوند بررسى نظريه مرحوم آخوند مسأله دوّم:

ماهيت استعمال مجازى چيست؟ 1 ـ نظريه مشهور 2 ـ نظريه سكّاكى بررسى نظريه سكّاكى 3 ـ نظريّه صاحب كتاب «وقاية الأذهان» فرق بين كلام صاحب «وقاية الأذهان» و كلام سكّاكى مؤيّدات كلام صاحب «وقاية الأذهان» امر چهارم:

اطلاق لفظ و اراده لفظ مقدّمه اقسام چهارگانه اطلاق لفظ و اراده لفظ كلام مرحوم آخوند در ارتباط با صحّت سه قسم اوّل بررسى كلام مرحوم آخوند مناقشه صاحب فصول (رحمه الله) در ارتباط با قسم چهارم پاسخ مرحوم آخوند از كلام صاحب فصول (رحمه الله) بررسى جواب مرحوم آخوند بررسى قسم چهارم بررسى قسم سوّم كلام مرحوم بروجردى در ارتباط با قسم سوّم بررسى كلام مرحوم بروجردى بررسى قسم اوّل و دوّم كلام مرحوم آخوند كلام مرحوم بروجردى نظر ما در مورد قسم اوّل و دوّم مقدّمه دوّم نتيجه بحث در مقام دوّم امر پنجم:

نقش اراده در موضوع له الفاظ نقش اراده مستعمِل در موضوع له الفاظ تحرير محلّ نزاع نظريه اوّل (عدم دخالت اراده در موضوع له الفاظ) نظريه دوّم (دخالت اراده در موضوع له الفاظ) بررسى نظريه دوّم بيان مرحوم آخوند در ارتباط با كلام عَلَمين بررسى كلام مرحوم آخوند كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» بررسى كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» نتيجه مباحث امر پنجم امر ششم:

وضع در مركّبات تحرير محلّ بحث دليل اوّل بر ردّ نظريه وضع براى مجموع مركّب توجيه بعضى از نحويين اشكال بر توجيه بعض نحويين دليل دوّم بر ردّ نظريه وضع براى مجموع مركّب امر هفتم:

راه هاى تشخيص معناى حقيقى راه هاى تشخيص معناى حقيقى از مجازى كلام مشهور اشكال بر مشهور كلام صاحب فصول (رحمه الله) و صاحب قوانين (رحمه الله) اشكال بر كلام صاحب فصول (رحمه الله) و صاحب قوانين (رحمه الله) راه دوّم براى شناخت معناى حقيقى:


عدم صحّت سلب (يا صحّت حمل) كلام محقّق عراقى (رحمه الله) در ارتباط با «عدم صحّت سلب» بررسى كلام محقّق عراقى (رحمه الله) راه سوّم براى شناخت معناى حقيقى:

اطّراد كلام محقّق اصفهانى (رحمه الله) در مورد اطّراد اشكالات كلام محقّق اصفهانى (رحمه الله) كلام مرحوم آيت الله بروجردى در ارتباط با اطّراد بررسى كلام مرحوم آيت الله بروجردى كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» در ارتباط با اطّراد اشكالات كلام آيت الله خويى«دام ظلّه» نتيجه بحث در راه هاى تشخيص معناى حقيقى امر هشتم:

تعارض احوال تحرير محلّ بحث كلام مرحوم آخوند كلام امام خمينى«دام ظلّه» كلام مرحوم آخوند كلام محقّق حائرى (رحمه الله) جواب كلام مرحوم حائرى امر نهم:

حقيقت شرعيّه مسأله اوّل:

اركان ثبوت حقيقت شرعيه مسأله دوّم:

ثمره بحث حقيقت شرعيّه نظريه اوّل (نظريه مرحوم آخوند) نظريه دوّم نظريه سوّم (نظريه مرحوم نائينى) بررسى كلام محقّق نائينى (رحمه الله) چرا اثبات قرآنيت قرآن، نياز به تواتر دارد؟ مسأله جمع قرآن بعد از پيامبر (صلّى الله عليه وآله) كلام مرحوم آخونددر ارتباط با ثمره بحث حقيقت شرعيّه نظريه اوّل بررسى نظريه اوّل نظريه دوّم بررسى نظريه دوّم نتيجه بحث در ارتباط با ثمره بحث حقيقت شرعيه مسأله سوّم:

كيفيت وضع درحقيقت شرعيّه نظريه اوّل (نظريه مرحوم آخوند) بررسى كلام مرحوم آخوند اشكال محقّق نائينى (رحمه الله)بر مرحوم آخوند جواب اوّل از كلام مرحوم نائينى بررسى كلام محقّق عراقى (رحمه الله) جواب دوّم از كلام مرحوم نائينى نتيجه بحث در ارتباط با كلام مرحوم آخوند بحثى در ارتباط باحقيقى و مجازى بودن استعمال محقِّق وضع احتمال اوّل: اين استعمال، نه حقيقى است و نه مجازى احتمال دوّم: اين استعمال، حقيقى است نظريه دوّم در ارتباط با كيفيت وضع در حقيقيت شرعيّه