اِجزاء - اصول فقه شیعه (1) جلد 4

اِجزاء

قبل از وارد شدن به مباحث اجزاء، لازم است مقدّماتى را ذكر كنيم:

مقدّمه اوّل:

عنوان بحث اِجزاء

عنوان بحث مسأله اجزاء به دو صورت مطرح شده است:

مرحوم آخوند مسأله را اين گونه عنوان كرده است: «الإتيان بالمأموربه على وجهه يقتضي الإجزاء في الجملة» يعنى آوردن مأموربه در خارج، با تمام خصوصياتش، اقتضاى اجزاء مىكند. و اجزاء به معناى كفايت و عدم وجوب اعاده و قضاء است.(1)

صاحب فصول (رحمه الله) عنوان بحث رااين گونه قرار داده است: «الأمر بالشىءهل يقتضي الإجزاء إذا أتى به المأمور على وجهه أولا؟». ايشان «يقتضي» را در ارتباط با امر و هيئت اِفْعَلْ قرار داده است.(2) يعنى آيا امر به شىء اقتضاى اجزاء مىكند كه اگر در

1 ـ كفاية الاُصول، ج1، ص124

2 ـ فاعل «يقتضي» ضميرى است كه به خود امر برمى گردد.