اندیشه سیاسی فارابی نسخه متنی

سپس در تعريف نظام سياسى خود، از منظر اين نوع سياست مي‏فرمايد:

1. نظام سياسى مدينه فاضله: مدينه‏اى است كه پيرو سياست فاضله مي‏باشد: «المدينة المنقادة لهذه السياسة».1

2. نظام سياسى امت فاضله: نظامى است كه پيرو سياست فاضله است: «الامة المنقادة لهذه السياسة».

3. نظام سياسى معموره فاضله: امت‏هايى هستند كه پيرو سياست فاضله‏اند: «الامم المنقادة لهذه السياسة».

ج) تعريف نظام سياسى از منظر رياست و رهبرى: در انديشه سياسى فارابى، رهبرى از جايگاه بسيار بالايى برخوردار است و رهبر فاضل، داراى رياست فاضله است و نظامى كه تحت رهبرى اين‏گونه رئيسان قرار دارد، نظام فاضله است. بر اين اساس، در تعريف نظام‏هاى سياسى چنين آمده است:

1. نظام سياسى مدينه فاضله: مدينه‏اى كه تحت رهبرى و زعامت رئيس فاضل باشد؛ «المدينة المنقادة لهذه الرياسة».2

2. نظام سياسى امت فاضله: اجتماعى كه مدينه‏هاى آن، تحت رهبرى و زعامت رئيس فاضل باشد؛ «الامة المنقادة لهذه الرياسة».

3. نظام سياسى معموره فاضله: اجتماعى كه امت‏هاى آن، تحت رهبرى و زعامت رئيس فاضل باشند. «الامم المنقادة لهذه الرياسة».3

د) تعريف نظام سياسى از منظر غايت: مكرراً بيان شد كه فارابى فيلسوفى غايت‏گرا است و در همه منظومه فكرى خود، علت غايى را مبنا قرار داده است. در موضوع نظام سياسى خويش نيز با توجه به غايات مورد نظر، آن را طراحى و تعريف مي‏كند.4

1. الملّة، پيشين، ص 55؛ احصاء العلوم، پيشين، ص 65.

2. السياسة المدنيه، پيشين، ص 80.

3. احصاء العلوم، پيشين، ص 65.

4. فصول منتزعه، پيشين، ص 45.