7. مراكز علمى ايران - اندیشه سیاسی فارابی نسخه متنی

گذشته، اين شهر «خاسيس» ناميده مي‏شد و نام كنونى آن «اسكى حلب» است و از بقاياى ابنيه شهر قديم، هنوز آثارى در آن وجود دارد.1

در اين مركز، علاوه بر رياضيات و طبيعيات و الهيات ونجوم و كيميا و طب، فلسفه يونان و اسكندرانى با زبان يونانى تعليم داده مي‏شد و از اين مكتب، گروه بسيارى از دانشمندان سرياني‏زبان بيرون آمدند و هر كدام، مترجمانى براى انتقال ميراث يونانى، از جمله، آثار افلاطون، ارسطو و افلاطونيان جديد، به زبان سريانى بودند؛ همان‏طور كه اين دانشمندان، از زبان پهلوى نيز آثارى را مانند كليله و دمنه، از سانسكريت به پهلوى و اسكندرنامه و سند بادنامه، از يونانى به پهلوى ترجمه كرده‏اند و بعدها مدارس سريانى اين مركز، تا مدتى از دوره اسلامى، واسطه نقل علوم يونانى به عربى بودند و تقريباً همه آثار فلاسفه و اطبا و رياضي‏دانان و منجمان يونانى و اسكندرانى و سريانى را به عربى ترجمه كرده و يا عامل اين امر بودند. از اين جهت است كه نقش دانشمندان سريانى در انتقال علوم گذشته به عربى، بيش از ديگران است. جاثليق، استاد فلسفه، طب و نجوم، ثوماالرهاوى و جاثليق طيماثاوس اول، كه نزد خلفاى عباسى از اعتبار و مقامى خاص برخوردار بود و با امام صادق عليه‏ السلام و شاگردانش مناظره‏هايى داشت، در اين مركز بوده‏اند. مدرسه دير قديس افثينوس، در اين شهر، بسيار مهم بوده و به ويژه در دوره اسلامى، مركز انتقال علوم يونانى به عربى بود.

7. مراكز علمى ايران

علوم يونانى و اسكندرانى در راه پيشرفت خود به سوى مشرق، اندك اندك به كشورهاى تابع شاهنشاهى ساسانى راه يافتند و به ايران وارد شدند. در مداين، جندى شاپور، سلوكيه، ريو اردشير، مرو، بلخ، سغد و غيره، مراكزى براى تعليم اين علوم به وجود آمد. ناگفته نماند كه در خود ايران، پيشرفت‏هايى در علوم، به

1. صفا، ذبيح‏الله، همان، ص 14.