هرگز اعمال نيك و بد افراد انسان، براى خدا تكليفى ايجاد نمى كند. عمل فرد نيكوكار، هر چند در خور ستايش است، ولى از نظر عقل، بر خدا لازم نيست كه عمل او را پاداش دهد، زيرا وى هر كارى كرده با سرمايه الهى و نيروى خداوندى انجام داده و ازخود مايه اى نگذاشته است.خداوند، آفريننده انسان و آفريننده تمام آن چه كه به او وابسته است، مى باشد. انسان هرچه دارد از خدا دارد، از اين جهت وجود و تمام شؤون او متعلق به خداست و تصرف بنده در جهان آفرينش، تصرف در ملك خداست چيزى كه هست هرگاه به وظايف بندگى قيام كند كارهاى او مورد رضايت خداست.و چون بنده نيكوكار با سرمايه الهى، انجام وظيفه مى كند، حتى وجود او و اراده او نيزازسرمايه هاى خدايى است كه در اختيارش نهاده است، ازاين جهت درصورت انجام وظيفه نمى تواند چيزى ازخدا مطالبه كند. اگر خداوند به فرد نيكوكار، پاداش مى دهد جز لطف و كرم چيزديگرى نخواهد بود. چيزى كه هست به حكم اين كه ازخداوند،كار قبيح سرنمى زند، خدا نبايد افراد نيكوكار را كيفردهد و فرمانبرداران و نيكوكاران را وارد آتش سازد. درست است كه آنان حقى بر خدا ندارند، ولى كيفر دادن آنان كار قبيح و برخلاف عدل الهى است.اين جريان به گونه ديگرى درباره گناهكاران نيز حكم فرماست. هرگز بر خدا حتم و لازم نيست كه افراد گنهكار را به كيفر اعمال خود برساند، بلكه او مختار است به هر نحوى خواست با آنان رفتار كند يا ببخشد و يا كيفر دهد، زيرا فرد گنهكار فقط او را مخالفت كرده و بر او طغيان نموده است حق اطاعت او را ناديده گرفته است بالأخره اين حق متعلق به اوست.اگر خواست از حق خود صرف نظر مى كند و آنان را مى بخشد و اگر نخواست آنان را كيفر مى دهد.ولى نكته قابل توجه اين جاست كه اگر همه افراد بشر نيكوكار بودند و در ميان آنان مجرم و گنهكار نبود، ناديده گرفتن اعمال نيك آنان، با عدل الهى منافاتى نداشت، زيرا همان طورى كه گفته شد هيچ فردى از طريق فرمانبردارى، حقى بر خدا پيدا نمى كند و اگر همه افراد، گنهكار بودند و در ميان آنان، نيكوكارى وجود نداشت در اين صورت عفو الهى و بخشودن همه اشكالى نداشت.ولى اگر بندگان خدا دو تيره باشند: نيكوكار و بدكار، تساوى و برابرى ميان اين دو گروه و حذف پاداش و كيفر ازقاموس آفرينش، با عدل الهى كه خدا را با آن توصيف مى كنيم، سازگار نخواهد بود، زيرا عقل انسان به طور روشن درك مى كند كه مساوات ميان مطيع و عاصى، نيكوكار و بدكار، كار زيبايى نيست، بلكه كارى قبيح است و ساحت اقدس الهى از آن پيراسته است و عدل الهى ايجاب مى كند كه ميان اين دو گروه تفاوتى در كار باشد.
لطفا منتظر باشید ...
