درس 114: چگونه خواب هاى راستين گواه بر وجود روح است - عقائد اسلامی در پرتو قرآن عقل و حدیث نسخه متنی

درس 114: چگونه خواب هاى راستين گواه بر وجود روح است

اكنون بايد ديد چگونه اين خواب ها حاكى از آن است كه انسان علاوه بر اين سازمان مادى، داراى قوه و نيروى ديگرى است كه محكوم به احكام ماده نيست.

نخست بايد توجه كرد كه اين رؤياهاى صادقه و خواب هاى راستين را نمى توان يك امر تصادفى تلقى كرد، زيرا تعداد آنها به اندازه اى است كه نمى توان آنها را معلول تصادف و اتفاق دانست، قطعاً اين كشف و واقع نمايى، علت و سببى دارد.

توجيهاتى كه از سوى مادى ها درباره خواب ديدن انجام گرفته است، هيچ كدام قادر نيست كه اين نوع خواب ها را توجيه و مشكل آنها را حل كند، ولى فلاسفه الهى با اين نوع رؤياها بر وجود روح مجرد استدلال مى كنند، روحى كه براى درك او، شرايط زمانى و مكانى مطرح نيست و وسيله و ابزارى ازچشم و گوش و... لازم ندارد. ديدگان ما در شرايط خاصى از زمان و مكان، مى بيند، مثلاً چيزى را مى بيند كه در محاذات او قرار گرفته و با آن هم زمان و به گونه اى هم مكان باشد در حالى كه انسان درجهان رؤيا، حوادثى را مى بيند كه با او هم مكان نيست و چه بسا ازنظر زمان با او فاصله زيادى دارد.

يك چنين آگاهى با نبودن شرايط زمانى و مكانى علتى دارد، نه از سنخ علت هاى مادى و طبيعى، بلكه علتى كه هم افق با روح مجرد باشد. فلاسفه اسلامى در اين مورد مى گويند:.

در جهان برتر ازماده، جهان ديگرى است به نام(مثال و بَرزخ) كه صورت هاى تمام موجودات و پديده هاى اين جهان در آن جا وجود دارد، هر چند خود ماده در آن جا نيست. در آن جا گذشته و آينده مفهومى ندارد، زيرا آن جا جهان ماده نيست، كه زمان و مكانى بوده باشد و حقيقت رؤياهاى راستين جز اين نيست كه انسان در خواب، صورت هاى حوادث و رويدادها را در عالم برزخ مى بيند و از اين طريق به حقايقى مستور و پنهان دست مى يابد و چون اين صورت ها از ماده پيراسته است طبعاً درك كننده آنها نيزبايد يك نوع تجرد داشته باشد.

دانشمندان روحى امروزاين نوع خواب هارا به طريق زير كه با گفتار ما منافاتى ندارد، توجيه مى كنند و مى گويند:.

اين نوع خواب ها ازنظر علم، نتيجه حسّ (روشن بينى) در خواب است؛ حس روشن بينى نه تنها قادر است كه ديدنى هاى موجود را كه از چشم غايب است بنگرد، بلكه در گذشته و آينده نيز كار مى كند.

كسانى كه حس روشن بينى آنان قوى و نيرومند است، مى توانند حوادث را در ظرف خود در گذشته و آينده درك كنند و براى آنان آينده و گذشته و حال يك سان است.

حسّ روشن بينى، در خواب بهتر انجام مى گيرد، زيرا در حالت خواب، حواس به حالت تعطيل در مى آيند، از اين جهت حس روشن بينى براى خود ميدان عمل بيشترى پيدا مى كند و خواب هاى پيش گو، بيانگر اعمال اين حس است و از اين طريق ما ازگذشته و آينده اطلاع به دست مى آوريم.

و بايد توجه نمود حس (روشن بينى) نمى تواند از خواص ماده باشد. اين حس، ازشعب روح و از خواص موجود مجرد از ماده است كه مى تواند حوادث را در خارج ازشرايط مادى درك كند.

جاى گزين كردن حسّ روشن بينى به جاى (روح) نمى تواند حقيقت را دگرگون سازد و چهره واقع را عوض كند، زيرا سرانجام بايد اعتراف كرد كه در وجود انسان قوه و نيرويى وجود دارد كه حوادثى را كه از افق وجود يك موجود مادى مانند (ماشين مغز) بيرون است درك مى كند و آن چنان وجودى وسيع دارد كه آينده، حال و گذشته براى او يك سان است.