بخش نهم: علم امام صادق عليه السلام
340- خورشيد آسمان علم و كشاف اسرار علوم
ششمين امام، كشاف اسرار علوم و بحر حقايق، ابو عبدالله، جعفر بن محمد صادق عليه السلام مىباشد كه در برابرش، عقول به حيرت افتاده و زبانها به گنگى گراييده است. چرا چنين نباشد و حال آن كه او، خورشيد آسمان علم و معرفت و توحيد است و همه، از نور وجودش بهره جسته و در بحر معرفش فرو رفته و از مشكات حقايقش پرتوى گرفته اند. اشعه نورانى علومش، عالم انسانى را فرا گرفته و شجره عنصر پاكش چنان به بار نشسته كه آفاق را از اصول حكيمه و علوم غريبه مكنونه قيمه و قواعد رصينه فقهيه و مطالب نوريه در تزكيه و تهذيب نفس، و مسايل جامع اجتماعى حفظ نظام حوزه بشرى، پر كرده است؛ به طورى كه تعداد شاگردان و متعلمين محضر درسش بالغ بر چهار هزار نفر، از حجاز و شام و عراق و خراسان و فارس و جز آن بوده است. در مجلس درس شريفش، چهار صد كتاب در علوم نگاشته شد كه اصول چهار صد گانه نامندش. مىتوان به اصول كافى و توحيد صدوق و احتجاج طبرسى و كتب ديگر كه حقايق صادر از او را در خود دارد مراجعه كنى، تا دريابى كه چگونه آن امام بزرگ عليه السلام، قواعد توحيد را بنيان نهاد و اركانش را بنا نمود و شبهات وارده از سوى آراى سخيف و معوج را ريشه كن و اسرار و بطون آيات قرآن را ظاهر ساخت. بطورى كه زبانها در بيانشان گنگ، و عقول در پيششان حيرانند. پس، او حيات علم و مرگ جهل بود و ستون اسلام.
هر بوى كه از مسك و قرنفل شنوى
گر نغمه بلبل از پى گل شنوى
گل گفته بود گر چه ز بلبل شنوى
از دولت آن زلف چو سنبل شنوى
گل گفته بود گر چه ز بلبل شنوى
گل گفته بود گر چه ز بلبل شنوى