حج و شاعران قرن ششم

پديدآورنده:خليل الله يزداني،


17 ـ جمال الدّين عبدالرزّاق اصفهانى (متوفّاى سال 588) شاعرى آزاده بود. او در مقابل قدرتهاى زمان مىايستاد; از جمله در مقابل مجير الدين بيلقانى، كه ـ از طرف اتابكان آذربايجان ـ حاكم اصفهان بوده و از مردم اصفهان مذمّت نموده بود، به شدّت ايستاد و او را به عذرخواهى واداشت. اين شاعر آزاده در سال 588ه. ق. درگذشته است.

وى چند قصيده زيبا در مورد حج سروده و كم و بيش به فلسفه حج اشاراتى كرده است; از جمله در قصيدهاى كه در مدح معين الدّين حسين، هنگام اداى حج سروده، مىتوان نظر شاعر را در اين رابطه ديد.

شاعر مىگويد: كسانى كه عزم حج مىكنند، بايد خطرات را بپذيرند، از آتش كشنده و مار گزنده ترس و وحشتى نداشته باشند. از بلاها و حتى مرگ نترسند. تمام مرادها و خواستههاى مادّى خود را زير پا بگذارند. فكر خودخواهى و شهرت طلبى را از سر بدر كنند. رنج سفر و دورى از زن و فرزند را برخود هموار كنند. از منصب و مقام و بزرگى دل بكنند و بنده محض خدا شوند. در مقابل هيچ مشكلى لب به شكوه نگشايند و ديگر درباره شهر و ديار و خانواده خود سخنى نگويند و خلاصه اين كه از همه چيز چشم بدوزند و به اميد رسيدن به كعبه تمام سختيها را تحمّل كنند; زيرا: