ترجمه و شرح نهج البلاغه جلد 3

قرار دهد كه از روى دل براى رفتن به منزلهاى نيكوكاران (بهشت جاويد) سعى و كوشش مى‏نمايند (رضاء و خوشنودى خدا و رسول را بدست مى‏آورند. سيّد رضىّ فرمايد:) (معنى چند سخن شگفت‏آور اين خطبه اينست:) فرمايش آن حضرت عليه السّلام: يؤرّ بملاقحة، لفظ أرّ كنايه از نزديكى است، عرب مى‏گويد: أرّ الرّجل المرأة آنگاه كه مرد زن را هم بستر خود قرار دهد، و فرمايش آن حضرت عليه السّلام: كأنّه قلع دارىّ عنجه نوتيّه، قلع بادبان كشتى است، و دارىّ منسوب است به دارين و آن شهرى است كنار دريا كه از آنجا عطر آورده ميشود، و عنجه يعنى آنرا برگرداند، گفته ميشود: عنجت النّاقة كنصرت أعنجها عنجا آنگاه كه سر شتر را برگردانى، و نوتىّ بمعنى كشتيبان است، و فرمايش آن حضرت عليه السّلام ضفّتى جفونه از اين جمله دو طرف پلكهاى چشم طاووس را اراده فرموده است، و كلمه ضفّتان بمعنى هر دو جانب است، و فرمايش آن حضرت عليه السّلام: و فلذ الزّبرجد لفظ فلذ جمع فلذة است و آن بمعنى قطعه و تكيه مى‏باشد، و كبائس جمع كباسة كه بمعنى عذق (خوشه خرما) است، و عساليج بمعنى شاخه‏ها و مفرد آن عسلوج مى‏باشد.