بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مىدارم.» اين بيت از قصيده ششم اوست كه در كتاب شرح معلقات سبع زوزنى، چاپ صفر المظفر 1272 ق، تهران، و در ص 14 مقدمه استاد محمد ابو الفضل ابراهيم بر شرح نهج البلاغه، چاپ مصر، 1378 ق، آمده است. اگر برخى بگويند ابن ابى الحديد اين قصايد را در دوره جوانى خود سروده است و ممكن است تغيير عقيده داده باشد، ولى او پس از به پايان رساندن شرح نهج البلاغه و فرستادن آن براى ابن العلقمى، وزير شيعى و دانشمند، در پاسخ به الطاف او اشعارى سروده و ضمن آن هم چنين مىگويد:
احب الاعتزال و ناصريه فاهل العدل و التوحيد اهلى و نعم فريقهم ابدا فريقى
ذوى الالباب و النظر الدقيق و نعم فريقهم ابدا فريقى و نعم فريقهم ابدا فريقى
«مذهب اعتزال و يارانش را، كه مردم خردمند و داراى نظر دقيق هستند، دوست دارم. آرى، اهل عدل و توحيد اهل من و راه پسنديده آنان همواره آيين من است.» اين دو بيت هم در ص 21 ج 5 روضات الجنات مرحوم ميرزا محمد باقر خوانسارى، چاپ اسماعيليان، قم، 1392 ق و در ص 11 مقدمه ابو الفضل ابراهيم آمده است، و به طورى كه قبلًا ديديد شرح نهج البلاغه به تصريح خود ابن ابى الحديد در سلخ صفر 649 يعنى هفت سال پيش از مرگ او و شصت و سومين سال عمرش پايان پذيرفته است، و با توجه به همين ابيات معلوم مىشود كه او معتزلى است و نمىتواند شيعه امامى باشد.دوم آنكه ابن ابى الحديد در آغاز مقدمه خود بر كتاب، سپاس خداوندى را به جا مىآورد كه به مصلحتى كه مقتضاى تكليف بوده است، مفضول (خلفاى سه گانه) را بر افضل (على (عليه السلام)) مقدم داشته است و اين عقيده به هيچ روى نمىتواند عقيده شيعه باشد.سوم آنكه مكرر عقايد شيعه را به عنوان عقيده مخالف با اعتقاد خود و مشايخ خويش طرح و رد كرده است، در اين باره براى نمونه مراجعه فرماييد به مطالب آخر بحث موضوع سقيفه (ص 60 ج 2 چاپ محمد ابو الفضل ابراهيم، مصر 1378 ق و ص 75 ج 1 چاپ سنگى تهران) و به آنچه در پايان شرح خطبه سى و هفتم (ص 296 ج 2 چاپ ابوالفضل ابراهيم) آورده است، و در اين باره بحث بيشتر