جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد 7

مى‏شود كه سلمان در حالى كه هنوز برده بود در جنگهاى بدر و احد هم شركت كرده است ولى عقيده بيشتر مردم بر اين است كه نخستين شركت او در جنگ خندق بود و پس از آن از هيچ جنگ ديگرى غايب نبوده است.

ابن عبد البر مى‏گويد: سلمان مردى بزرگوار و نيكوكار و دانشمندى گرانقدر و زاهدى سخت پارسا بوده است.

گويد: هشام بن حسان، از قول حسن بصرى روايت مى‏كند كه مى‏گفته است: مقررى سلمان پنج هزار درهم بود كه چون به دستش مى‏رسيد همه‏اش را صدقه مى‏داد و از دسترنج خويش هزينه مى‏كرد. او را عبايى بود كه نيمش زير انداز و نيم ديگرش رو اندازش بود.

گويد: ابن وهب و ابن نافع گفته‏اند كه سلمان خانه نداشت، زير سايه ديوار و درخت زندگى مى‏كرد. مردى گفت: آيا برايت خانه‏اى بسازم كه در آن مسكن گزينى گفت: نه، مرا نيازى به آن نيست، و آن مرد همچنان اصرار مى‏كرد و مى‏گفت: خانه‏اى كه موافق ميل تو باشد مى‏سازم. سلمان فرمود: آن را براى من توصيف كن. گفت: براى تو خانه‏اى مى‏سازم كه اگر در آن برپا بايستى سرت به سقف آن بخورد و اگر پايت را دراز كنى به ديوار مقابل خواهد خورد. گفت: آرى، اين چنين خوب است و براى او چنان خانه‏اى ساخت.

ابن عبد البر مى‏گويد: از پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) از چند طريق روايت شده كه فرموده است «اگر دين بر تارك پروين باشد، سلمان بر آن دست مى‏يابد.» و در روايتى ديگر آمده است كه «مردى از ايران بر آن دست مى‏يابد.» و مى‏گويد: براى ما از عايشه روايت شده كه مى‏گفته است، سلمان شبها جلسه خصوصى با پيامبر داشت و نزديك بود بر سهم ما از رسول خدا پيروز آيد.

گويد: ابن بريده، از پدرش روايت مى‏كند كه پيامبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) فرموده است: «پروردگارم مرا به دوست داشتن چهار تن فرمان داده است و خبر داده است كه خود ايشان را دوست مى‏دارد ايشان على و ابوذر و مقداد و سلمان‏اند.» گويد: قتادة از ابو هريره نقل مى‏كند كه مى‏گفته است «سلمان داناى به دو كتاب است» يعنى انجيل و قرآن.

اعمش، از عمرو بن مرة، از ابو البخترى، از على (عليه السلام) نقل مى‏كند كه چون از او در باره سلمان پرسيدند، فرمود: دانش اول و آخر را مى‏داند. درياى بيكران و در زمره ما